Tin con gái chú Út nhà hàng xóm sắp về khiến làng xôn
xao. Gã nghe vợ bàn với mẹ mua thêm ít thùng mì, mấy lon sữa, vài lốc
giấy vệ sinh, mấy cân mì khô, mắm muối xì dầu… Cứ mua hết những thứ cần
thiết dùng trong vài tháng.
..Minh họa: VĂN TIN
Vuông
vườn được xới cẩn thận gieo hạt xanh ươm, cải con chen nhau mọc. Giàn
mướp vươn mình bên hồ cá lúc lỉu quả, mấy luống cà phơn phớt những đóa
tím mênh mang. Bầy gà dẫn con bới giun tục tục quanh gốc mận già, nhánh
mận sai quả oằn mình rơi đầy gốc. Gã vịn tay vào một nhánh cụt, kỷ niệm
cũ tràn về xâm kín buồng tim.
Ngày ấy, mỗi độ hè, gã thường về
nhốt mình trong căn gác chật hẹp. Bằng trang lứa chúng bạn đã vợ con đề
huề. Cuộc mưu sinh của đất nghèo chưa bao giờ là dễ dàng. Những thửa
ruộng cằn khô cỏ chỉ, những đám sình chi chít hàn the, những bờ bãi
khoai bắp nối nhau san sát. Chúng như vắt kiệt tuổi xuân của người nông
dân. Nhìn lũ bạn mải lo cơm áo, nhìn lại mình sạch sẽ tinh tươm dưới
giảng đường, gã thấy mình thật may mắn.
Sáng ấy, chú Út mang cày
qua thật sớm, lúc sương còn ngái ngủ trên các tán lá, lúc bầy gà chưa
kịp rời chuồng bới đất tìm mồi, đã nghe chó sủa inh ỏi. Bếp mẹ rực lửa,
những nhánh tàu cau khô ngùn ngụt cháy, lửa liếm chiếc ấm sứt một bên
quai như vuốt ve âu yếm. Gã chẳng buồn dậy, đêm qua thức thật khuya bên
bản vẽ, những gam màu sáng tối nhập nhoạng dưới ánh đèn mờ. Gã nhớ cô
bạn gái cũ và cái bĩu môi khinh rẻ, chiếc váy hường điệu đà lẩn khuất
giữa dòng người vội vàng. Lời chia tay nhẹ bâng không tốn của nàng một
giọt nước mắt, nhưng đọng lại trong gã cả vũng tăm tối. Gã nhúng bút vào
nghiên mực, rồi thẳng tay ném vào khoảng không, tường loang lổ chi chít
màu, tấm giấy điều hứng lấy những giọt vô thức tạo nên bức tranh hư
thực. Gã nằm thêm hồi lâu, lại có tiếng nhặng xị của con Ki. Gã cố kéo
chăn trùm kín đầu, giấc ngủ về theo mướt mát, xanh xao.
Giật mình
bởi tiếng hét thất thanh, gã lật đật chạy xuống, căn gác rung lên theo
mỗi bước chân qua. Nơi gốc mận, cô bé bị treo lơ lửng trên cành, nhánh
mận gãy cụp với mớ quả đỏ mọng nham nhở vết răng dơi, quả rơi đầy gốc.
Chiếc áo cũ bị móc vào một nhánh cụt, mặt con bé xanh rờn khiếp đảm. Gã
vừa hoảng vừa buồn cười, vội đưa tay hứng lấy. Vừa hay chiếc áo không
chịu được sức nặng, rách toạc một đường. Con bé lăn lông lốc từ mái
chuồng heo xuống tay gã. Cú va chạm khá mạnh khiến gã suýt ngã dụi. Mẹ
gã ôm lấy con bé hú hồn hú vía. Mặt nó cắt không còn giọt máu.
* * *
Quê
gã có nghề trồng lài, mẹ gã là người đầu tiên mang giống cây từ vườn
ươm về thực nghiệm. Ban đầu nhiều bỡ ngỡ. Từ khâu chọn đất bón phân, đến
tưới nước tỉa cành, rồi khử sâu trừ bệnh. Lài thuộc giống dễ trồng,
sống được trên nhiều loại đất, nhưng phải cao ráo đủ ánh sáng, tưới nước
đều đặn mới cho năng suất cao. Để có được những nụ hoa to khỏe múp míp,
không bị tím bông, đốm lá, không chết bụi khô cành, hoa thơm hương, mẹ
gã đã phải quần quật suốt ngày. Chú Út được mẹ tin cậy thuê giao trọng
trách đó.
Mỗi trưa, khi mọi người trong nhà nghỉ ngơi sau một buổi
làm mệt nhoài thì gã lại thấy cô bé ấy xuất hiện. Với chiếc mũ rộng
vành, chiếc áo khoác ngả màu cháo lòng, một chiếc túi cài bên hông. Hai
tay cô bé thoăn thoắt hái những đóa lài bung nụ. Dưới cái nắng gay gắt,
mặt cô bé ửng đỏ, mồ hôi mướt ướt đẫm cả vạt áo. Những ngón tay cứ thoăn
thoắt một động tác quen thuộc. Không có tiếng cười đùa, chỉ có bước
chân vội vã của những người hái lài thuê. Họ như chạy đua với thời gian.
Lài
thường được hái từ lúc mười giờ sáng đến tận chiều muộn. Nhưng phải tầm
ba giờ đến sáu giờ chiều, chính là lúc lài tụ hương. Những bông hái
không kịp, qua đêm sương ủ, sớm mai nở bung coi như bỏ, không bán được.
Hôm
nào trời trở dông, cả nhà tập trung hái sợ gặp cơn mưa sớm. Những luống
đất chen chúc chân người, những đôi tay thuần thục hối hả. Những nụ hoa
chúm chím trốn lẫn trong tán lá xanh như chơi trò trốn tìm, thách thức
đôi mắt tinh tường vạch nhặt.
Mưa. Từng giọt lộp độp rơi trên mái
đầu, chiếc mũ rộng vành oằn xuống. Con bé cố gập người nhặt nốt những nụ
còn sót lại nơi tán lá. Nó bảo, mấy bông này không hái được, gặp cơn
mưa sẽ bung tơi tả, nhạt hương. Lúc đó không dùng được nữa. Lài chỉ có
giá trị khi căng nụ mà thôi.
Gã từng thấy cô bé ấy trầm ngâm bên
những đóa hoa trốn nơi góc lá, vẻ tiếc nuối pha lẫn hối hận. Như thể
chính mình đã để các em hoa ấy chịu mưa, dầm sương mà bung bét. Con bé
theo ba mỗi sớm dắt trâu cày, mỗi trưa hái lài thuê kiếm tiền sách vở.
Chiều chăn trâu thường ôm theo cuốn sách nhàu cũ. Chắc được đọc đi đọc
lại nhiều lần đến sứt gáy, lờn chỉ.
Gã bị ấn tượng mạnh bởi đôi
mắt xanh như hồ thu, vầng trán rộng thông minh cùng mái tóc dài đen
mượt. Mười hai tuổi, con bé phổng phao dù cơm độn, muối vừng. Ai cũng
gọi bằng cái tên Gái mặn mà duyên dáng. Gái thường hay lân la bên giá
sách của gã mỗi độ qua nhà, đôi mắt ánh lên niềm khát khao.
* *
Bẵng
đi một thời gian gã không về thăm quê, thăm mẹ. Cuộc mưu sinh cuốn gã
vào những dự án triền miên. Cô bé nghèo phải bỏ học theo người quen vào
tận Sài thành hoa lệ. Cuộc đời lam lũ không vùi được nét đẹp quê mùa
chân chất. Lọt vào mắt xanh của người thương lái giàu có, rồi theo người
ta làm lẽ tận bên Tàu. Cuộc đời cô rẽ sang chương mới, chắc có thênh
thang.
Bao nhiêu năm Gái không về thăm nhà, nhưng quà cáp cho mẹ
cha vẫn đều tăm tắp. Thi thoảng gã nghe mẹ kể chuyện cái Gái nhà chú Út
giờ giàu lắm, ăn trắng mặc trơn. Còn gửi quà cho cả xóm. Những thùng
quần áo cũ được giặt tinh tươm sặc mùi long não, những lọ dầu trị bệnh
đau nhức xương khớp, những gói rễ cây bọc bằng mấy tấm giấy chằng chịt
tiếng Tàu, chú Út bảo thuốc quý. Cả xóm chen chúc chia nhau từng hũ cao
dầu, xúm xít lựa những chiếc áo đủ màu sắc, rộng thùng thình lạ lẫm. Ấy
là những ngày khốn khó. Giờ khu công nghiệp mọc lên như nấm, cuộc sống
đổi thay. Những thùng đồ Gái gửi về cũng thưa thớt hẳn.
* *
Rồi
cả thế giới quáng quàng vì dịch giã. Bên kia biên giới, đôi chân Gái
bồn chồn tìm về cố hương. Cú vượt biên trái phép khiến Gái và những
người đi cùng bị bắt lại nơi cửa khẩu. Qua xét nghiệm cho kết quả dương
tính với Covid, Gái cùng đứa con nhỏ được đưa đến trạm cách ly tập trung
gần đó để điều trị.
Thông tin rò rỉ về. Làng xóm xôn xao. Chú Út
chết ruột chết gan. Gã nghe buồn quá, lòng chấp chới những câu chuyện
rời rạc. Nhớ ánh mắt thảng thốt ngạc nhiên pha lẫn thẹn thùng của Gái
lúc vô tình nhìn thấy bức tranh gã vẽ cô bé bên đóa hoa lài, ánh mắt rực
sáng nhưng không giấu được nét u buồn bên khóm hoa trắng nở dè dặt. Là
Gái. Gái in đậm trong tim gã những ngày hè xa xưa.
Gái không qua
khỏi. Nhúm tro được đậy kín trong chiếc lọ nhỏ và bọc trong một vuông
vải đỏ đầy ám ảnh. Cả thế giới để tang cho những số phận không may mắn.
Bên kia, nhà chồng Gái cũng không ai còn vì dịch, đứa con nhỏ bơ vơ được
đưa về Việt Nam.
Ngày đón cháu, chú Út như ngã quỵ. Vuông vải đỏ
ôm lấy hũ tro cốt lạnh tái lòng. Đứa nhỏ đã qua thời gian cách ly, xanh
xao gầy gò trong mớ đồ nhàu nhĩ. Ánh mắt nó thẳm sâu. Nó ít nói và trầm
buồn. Chắc được Gái dạy nói tiếng mẹ đẻ từ lúc lọt lòng, cất giọng Việt
lơ lớ.
Đứa nhỏ được ông bà thương yêu hết mực, nhưng không giấu
được vẻ côi cút. Suốt ngày chơi bên mớ cọ vẽ, lặng lẽ với những gam màu
vàng cam rực rỡ. Thi thoảng, nó đưa mắt nhìn vào xa xăm vô định, như tìm
kiếm điều gì.
Gã nhìn qua bức vách, chỉ một bức tường mỏng, dăm
hàng cây thưa. Phiên bản hoàn hảo của Gái ngồi đấy, mái tóc đen mượt phủ
kín đôi vai gầy xanh xao. Phải làm một điều gì đó cho Gái, cho con bé.
Nó đã quá thiệt thòi rồi. Bên kia, chú Út đang quàng thêm khăn cho cháu,
miệng húng hắng ho không thành tiếng. Cơn gió mùa tràn về mang theo cái
lạnh mơn mơn.
Gã bước xuống ra tháo cổng. Từng tia nắng nhảy múa
nơi hàng râm bụt. Nhánh mận già có bầy chim chuyền cành tíu tít vui
nhộn. Từng chùm bông mận li ti rải trắng một bên lối đi. Gã lên phòng
lục mớ giá cọ giấy vẽ, ống màu. Bên kia khu vườn, con bé giương mắt nhìn
người lạ, nhìn giá vẽ và ống giấy kè kè bên sườn, mắt nó ngời lên hạnh
phúc.
Gã ngoắc tay, mắt con bé mở to ái ngại, tay ôm chặt lấy tay
ông. Chú Út vuốt tóc cháu trấn an, nhìn gã bằng cái nhìn đầy ắp nỗi
niềm.
Gã lại nhớ Gái với cánh bông trắng tinh khiết nở bung trên
tay. Gã tự nhủ lòng đã biết cách đưa con bé ra khỏi khu vườn chật hẹp
của chú Út rồi, hay ít ra, gã cũng sẽ đưa được con bé về với thiên
nhiên, với cuộc sống bình thường theo cách của riêng gã. Mong rằng nơi
xa ấy, Gái sẽ an lòng. Cõi vô vi thơm hương một loài hoa cánh trắng.
HỒ LOAN
Như bông hoa nhài...
Bác bỏ mặc lời mọi người nói, vẫn cương quyết cho
thằng con trai dở hơi của mình lấy bằng được một con vợ. Cái gì là bi
kịch, cái gì thiếu văn minh, cái gì là cố đấm ăn xôi? Bác quyết tâm ngồi
xổm lên tất cả.
Rồi bác lặn lội về tận một vùng quê nổi
tiếng là nghèo và các cô gái muốn đổi đời thì nhiều vô kể. Rồi bác cũng
kiếm được một cô đạt đúng “tiêu chí” ba “cực”, đó là cực nghèo, cực lành
và cực trẻ. Chị Quyến về làm con dâu bác trong một chiều mùa đông gió
bắc rét cắt da cắt thịt. Có lẽ đây là chuyến ra thủ đô đầu tiên của bố
mẹ cô dâu – thông gia của bác. Nhìn họ ngơ ngác trong bộ quần áo chắc là
đi mượn để diện trong ngày cưới của cô con gái đầu, mọi người trong họ
xì xào hình như bố mẹ chị Quyến là người dân tộc, nói còn không “thõi”
tiếng Kinh nữa. Cô dâu hơn 18 tuổi mặt non choẹt, phấn son lòe loẹt nhìn
rất hài hước trong bộ váy cưới mầu trắng đục lờ với hàng đăng ten cũ
kỹ. Nhưng hàng xóm láng giềng thán phục lắm. Làm dâu thủ đô kia mà. Bố
mẹ cô dâu ngây ngô như thế chắc cũng chả biết gì, còn khen thằng con rể
đàn ông nên ít nói. Đám cưới huyên náo cả một vùng quê hẻo lánh trọn vẹn
3 ngày đêm rồi cũng hết, trả lại sự im ắng muôn thuở hệt như chưa từng
có nhạc xập xình, chưa từng có đám rước dâu đi dọc đường làng. Nhanh hệt
như một bông hoa chớm nở đã vội tàn trong một sớm mai.
Người trong nhà ai cũng ái ngại cho nàng
dâu mới của bác. Trẻ người, non dạ, quê mùa, sẽ thế nào với người chồng
bệnh tật trong một gia đình lạ lẫm chốn thành thị. Còn cả chuyện làm vợ
của chị ý nữa, một ông chồng bị tâm thần liệu có thể làm chồng? Nhưng
đó chỉ là thời gian đầu thôi, sau dần những câu hỏi đó không ai còn hỏi
nữa, giống như một sự kiện đã hết tính thời sự, không ai còn quan tâm.
Bác đối xử với chị Quyến không tệ, cũng
chăm sóc, mua sắm và lo cho mọi thứ ở mức khá tốt. Chỉ có điều bác hầu
như không cho chị tiếp xúc hay đi ra ngoài với ai. Cả ngày chị ở nhà bận
rộn bán hàng xén với mẹ chồng và chăm sóc người chồng lẩn thẩn. Thời
gian thấm thoắt trôi…
Thế rồi tin chị Quyến có bầu lại khiến
mọi người được dịp xì xầm. Bác thì hoan hỉ lắm. Như vậy là thằng con
trai dở hâm dở hê của bác cũng làm được cái việc của một thằng đàn ông
phải làm. Ấy là bác nghĩ thầm trong bụng thôi chứ hàng xóm láng giềng mà
nói thế bác chửi cho rẽ đất. Dở hơi đâu mà dở hơi, con trai bác chỉ hơi
chậm và buồn thôi. Mọi người cũng phập phồng hy vọng bệnh không di
truyền đến đứa trẻ. Nhưng người nhiều kinh nghiệm sống thì chép miệng
bảo: “Chả biết được bao lâu”.
Đúng là chả được bao lâu thật. Khi thằng
bé con vừa tròn 1 tuổi thì chị Quyến ôm con bỏ đi, không ai biết đi
đâu. Chồng chị, người đàn ông lẩn thẩn vẫn chậm và buồn vậy, không hơn.
Sự biến mất của vợ và con không tác động gì đến khuôn mặt vô cảm của anh
ta. Mẹ anh thì như cây chuối bị đốn gốc đổ gục tưởng như không bao giờ
có thể dậy được nữa. Nhà cửa chả ai ngó ngàng…
Mãi bác mới gượng dậy được. Phải đấy,
con người ta sốc mấy rồi cũng hết sốc thôi, ấy là do người ta đã quen. 2
tuần sau khi chị Quyến đi, bác mới tìm thấy lá thư chị để lại. Đọc xong
mà bác khóc tu tu làm cả phố lại một phen nhốn nháo.
Bức thư rất ngắn, chỉ mấy dòng thôi nhưng làm bác đi từ nỗi ân hận này sang nỗi ân hận khác. Nét chữ của chị Quyến khá đẹp.
“Mẹ ơi, nhẽ ra con rất giận mẹ khi con
nhận ra là chồng con bị tâm thần. Nhưng khoản tiền mẹ cho nhà con đã cứu
sống mẹ con khỏi trận ốm năm ấy. Nên con không nghĩ gì nữa mẹ ạ, coi
như đó là số phận. Con xin phép mẹ đi khám bệnh cho cháu xem nó có bị
giống bố nó không. Rồi con đưa cả bác sĩ về để khám cho chồng con nữa.
Hình như mẹ chưa bao giờ cho anh í đi khám thì phải? Vài hôm nữa con cho
cháu về. Mẹ đừng giận con nhé”
Thuy miny
Sự tích hoa Nhài – Loài hoa đẹp tinh khôi mang mùi hương thơm ngát
Chuyện kể rằng, từ thuở xa xưa tất cả các loài hoa đều có màu trắng.
Đến một ngày kia có một người họa sỹ đến khu vườn và mang theo một hộp
to đựng các loại mực màu và một nắm bút lông. Chàng nói với các loài hoa
và các khóm hoa:
– Tất cả hãy lại gần ta và nói cho ta biết ai thích màu gì.
Ngay lập tức, các đóa hoa và cây cối trong vườn bèn đứng vào chỗ theo
hàng lần lượt, bởi vì loài nào cũng muốn chọn cho mình thứ màu rực rỡ
nhất. Riêng có mỗi hoa Nhài nó đứng gần Họa sĩ và nói rằng nó cũng muốn
hoa của mình phải có
Chỉ có Nhài là đứng gần hoạ sỹ hơn cả. Nó nói rằng, nó muốn hoa của
nó phải có màu vàng vàng như màu của tóc của thần Mặt Trời mà nó hằng
yêu mến.
– Mi dám cả gan len lên trước nữ hoàng Hoa Hồng? – Hoạ sĩ đẩy Nhài sang một bên.
– Tôi không hề len lách, tôi từng đứng ở đây nhiều năm rồi, – Nhài tức giận đáp lại.
– Nhưng mi cần phải hiểu rằng, ai là ngời có quyền được đứng lên hàng đầu – Hoạ sỹ giải thích
– Mi phải chịu hình phạt đứng cuối và muốn gì thì phải xin ta.
– Ngài nhầm rồi, thưa ngài, tôi sẽ không cầu xin ai hết – Nhài trả lời và vẫn đứng yên tại chỗ cũ.
Họa sỹ trò chuyện rất lâu với các chị Hoa Hồng. Các bà hoàng kiêu
hãnh này không chọn cho mình được một thứ màu nào cả! Họ muốn cả màu đỏ
thắm, màu vàng, màu hồng rồi màu da cam. Họ chỉ chê màu xanh lá thôi,
bởi đó là thứ màu quá xuềnh xoàng, quê kiểng. Ðể màu xanh lá không khỏi
uổng phí, hoạ sĩ bèn đem quét lên hoa Lu Ly và hoa Xa Cúc, mặc dù hai
loài hoa này rất mê màu đỏ thắm. Nhưng hoạ sĩ cứ khăng khăng rằng, với
các anh chị nhà quê này thì màu xanh lá là hợp hơn cả.
Hoa Anh Túc mỉm cười thật nhã nhặn với hoạ sĩ và hoạ sĩ đã phóng tay
phết màu thật dày lên người nó. Hoa Cẩm Chướng thì hết lời phỉnh nịnh
hoạ sĩ và nó đã được đền bù một cách xứng đáng. Hoạ sỹ lưu lại ở khu
vườn mấy hôm liền, và chàng đã ban phát cho các loài hoa đủ loại màu sắc
khác nhau.
Hoa Ngu Bàng lá rộng thì lại tỏ ra rất mực khiêm tốn. Khi được hỏi
thích loại màu gì, nó chỉ đáp cụt lủn: “Màu gì cũng được!”. Hoạ sỹ bèn
bôi màu xám cho nó rồi hỏi nó có hài lòng không, nó chỉ nói: “Tôi biết,
tất cả các màu mực có sắc rực rỡ, chàng đã gần cạn. Nếu ai cũng thích
rực rỡ như nữ hoàng Hoa Hồng thì không còn ai nhận ra được vẻ đẹp riêng
của từng loài hoa nữa!”
Những nàng Păngxê bé xíu vây quanh hoạ sỹ và chào mời rất lịch thiệp.
Ðối với hoạ sỹ, chúng chẳng khác những đứa em gái bé bỏng, và chàng đã
dùng sắc màu biến chúng thành những bông hoa nho nhỏ vui nhộn.
Hoa Tử Ðinh Hương lại muốn trả ơn hoạ sỹ theo cách riêng của nó, nếu chàng không tiếc màu cho nó:
– Về mùa Xuân, chàng có thể bẻ cành của tôi và đem tặng người yêu của
mình được đấy. – Tử Ðinh Hương nói – Cành của tôi càng được bẻ nhiều
thì tôi càng khoe sắc lộng lẫy.
– Mi nói năng bất nhã lắm, vậy mi phải mang màu trắng, – hoạ sĩ giận
dỗi gạt Tử Ðinh Hương sang một bên. Nhưng rất may là nó đã được các chị
gái của mình ban tặng cho những thứ màu tuyệt vời.
Hoa Bồ Công Anh dâng lên hoạ sĩ một cốc Xmêtana (váng sữa).
Hoa Nhài chỉ biết tròn mắt nhìn hoạ sỹ chuyển giao cơ man nào là màu vàng, loại màu mà Nhài vốn yêu thích, cho Bồ Công Anh.
Trong lúc mải mê với màu vàng, hoạ sỹ bỗng sực nhớ tới Nhài, loại hoa đầu tiên mà chàng đã gặp.
– Thế nào cô bạn? Hoạ sĩ nhếch mép cười với Nhài – Thứ màu này còn ít lắm, nhưng nếu mi tỏ ra biết điều, ta sẽ cho tất.
– Ta không cần cầu xin. – Nhài đáp.
– Vậy là sao? – Thái độ bướng bỉnh của Nhài khiến hoạ sĩ bực mình –
Thôi được, nếu mi không dám nêu yêu cầu của mình thì mi hãy phục xuống
đất, cho dù phải chịu còng lưng.
Chiều 8-3 là một chiều âm u, mưa bụi phủ đầy đường nhưng chẳng làm giảm
đi nỗi niềm hạnh phúc của người ta, đường phố vẫn tấp nập, những gánh
hoa hàng hoa vẫn rực rỡ như những nụ cười của bao nhiêu cô gái…
Trái ngược lại với đó, Nix tóc rối, không điệu đà không xinh đẹp vì nó
phải vội phóng xe xuyên giữa trời mưa và dòng người đó, thật nhanh, vì
bạn ấy ốm…
Muốn mua 1 bó hoa gì đó đến nhà bạn ấy cắm tặng bà tặng mẹ, dừng xe
trước gánh hàng hoa của 1 người phụ nữ trung tuổi, cô ngồi thật buồn
dưới trời mưa bụi, có lẽ vì cô chẳng có nhiều hoa như những gánh khác
gần đó, gánh hoa của cô đơn sơ âu chỉ có vài bó cúc và vài bó hoa gì đó
nhỏ nhỏ xinh xinh nhưng lại thu hút Nix dừng lại…
-Cô ơi, hoa này bán thế nào ạ?
-Cô lấy rẻ mua nốt cho cô 5 bó nha con, mua nốt cho cô về với em nó, nhà
cô vừa gọi em nó đang đẻ ở viện phụ sản mà phải mổ. – gương mặt người
phụ nữ lo lắng cùng câu nó trần tình thật lòng làm Nix vừa bất ngờ vừa
bối rối.
-Mà cô ơi, cháu mua 2 bó thôi, 5 bó nhiều quá cháu không dùng hết đâu.
-Mua nốt giúp cô đi mà, cô lấy rẻ, cô nói thật cho cô về chứ không phải cô gì đâu, nhé!
Nói rồi cũng chẳng đợi Nix trả lời gì, người phụ nữ trung niên đó vội
vàng buộc luôn 5 bó vào phía sau xe. Con bé đơ giữa ban ngày không biết
xử trí sao, trong đầu chỉ vụt qua vài suy nghĩ “Ơ sao lại nhanh thế
này?” “Hoa này là hoa gì mình còn không biết mà tận 5 bó biết làm gì?”
“Nhưng cô ấy cũng tội quá” …nhưng rồi cũng mua cho cô mặc dù sau đó
trong người chỉ còn vài nghìn đồng lẻ.
Vừa phóng xe đi đường vừa lan man nghĩ “Hoa này là hoa gì nhỉ? Liệu có
phải là hoa dại không?” “Liệu mình có bị lừa không?” “Mà không! Ai lại
lôi chuyện này ra để lừa người khác”. Rồi cũng chả kịp nghĩ gì, dòng suy
nghĩ bị cắt phăng đi bởi 1 cuộc điện thoại- Bạn ấy vào viện!
Gửi xe vào nhà xe, luống cuống cầm tới cả 5 bó hoa chỉ biết quay ra xin gửi mấy bác bảo vệ giữ giùm.
-Hoa này là hoa gì? Hoa mùng 8 hay hoa mùng 1 đây mà mang vào bệnh viện?- bác bảo vệ cười trêu
Con bé Nix vẫn còn lơ ngơ chả hiểu gì cả, trong đầu lại nghĩ “Thôi toi,
hay hoa này cũng giống hoa cúc để người ta hay dùng để thắp hương?”
-Ơ bác ơi, thế bác có biết hoa này là hoa gì không ạ?
-Bác không biết, thế mới đang hỏi mày, mày lại hỏi bác.
-Cháu đang đi có việc mà bị gọi vào đây, mấy bác cho cháu gửi mấy bó hoa ở đây được không ạ?
-ừ thôi cứ để đây. Bác đem đi tặng bạn gái xong tí lại trả mày – bác bảo
vệ cười đùa vui vẻ, bỗng dưng làm Nix tự nhiên thấy nhẹ lòng.
Chiều 8-3 kết thúc bằng mấy tiếng trong bệnh viện, từng giọt nước truyền
rơi xuống, ngoài cửa sổ hàng ngàn hàng vạn hạt mưa bay sao ủ rũ mà buồn
thế.
May mắn bạn ấy chỉ cần truyền nước rồi được về nghỉ ngơi, đèo bạn ấy về,
cùng cả nhà bạn ấy nấu cơm tối, vụng về cắm mấy bó hoa vào lọ trông đến
lem nhem. Hoa đi đường, mưa gió tạt mạnh làm những cánh hoa mong manh
đã rụng nhiều, mà cũng có lẽ chúng phải đợi mình lâu quá nên cũng ủ rũ
hết. Vậy mà nhà bạn ấy vẫn vui, mẹ bạn ấy bảo hoa này là hoa bươm bướm,
hồi xưa nhiều mà giờ vãn đi cũng ít khi thấy, bố bạn ấy thích hoa này
lắm, tháng trước Tết cứ đòi mua hoa này về cắm mà không thấy có. Chắc là
an ủi thôi, nhưng cũng ấm lòng ấm dạ con bé rồi.
2 bó còn lại mang về nhà tặng mẹ, gần 9h tối, về tới nhà bó hoa cũng
kiệt sức như người, chỉ còn lại những bông hoa kiên cường nhất vẫn ở
lại. Lại cắm thêm 1 lọ hoa, vẫn vụng về, vẫn lem nhem, nhưng lại thấy
quí. Mẹ bảo nhìn lọ hoa là biết ngay mình mua không lệch đi đâu được xấu hổ quá.
2 lọ hoa chẳng hoàn chỉnh, chẳng đẹp, chẳng thơm, dân dã nhưng mình lại
thấy thích. 8-3 chẳng có hoa, chẳng có quà, chẳng có lời chúc nhưng lại
đáng nhớ vì sau ngày hôm đó, lại thêm một chút mình học được thêm cách hi
sinh, sống cho người khác, không vị kỉ, không đố kị.
Nhưng những cánh hoa bươm bướm, mỏng manh nhưng thật tinh khiết, âm thầm,
chẳng nhiều người sủng ái, chẳng nhiều người biết đến nhưng đối với ai
biết, sẽ yêu chúng lâu rất lâu sau này…:)
Nixducky
Giấc mơ dài,
Cuộc đời tựa giấc mơ dài,
Giấc mơ tay trắng mãi hoài theo ta...
Xác xơ thay những cánh hoa,
Càng nhìn càng thấy xót xa trong hồn !!
NM
Hoa sao nhái
Nhà nhỏ. Có khoảng sân chỉ toàn hoa sao nhái. Bởi chiều cô, anh nhổ hết
các thứ cây và hoa có sẵn trong vườn để trồng và cất công chăm sóc.
Những cánh nhấp nháy, lả tả rơi từng đám mỗi khi cơn gió thổi qua. Roi
rói trên đất, tựa bức tranh lập thể với toàn gam màu nóng. Nhưng chỉ qua
một đêm thôi đã ngả màu. Nhàu nhò. Cũ úa.
Từ ngày vợ chồng anh
ly dị, ông già đối diện cứ chiều muộn lại cầm chai rượu thuốc qua nhà
anh. Ông luồn tay mở cánh cổng rào rất thuần thục, lắng nghe tiếng bản
lề gỉ than van kẽo kẹt. Chậm rãi thản nhiên như cốt cách một nhà hiền
triết, ông tiến tới, ngự lên ghế đẩu cũ què một chân, đặt chai rượu
thuốc lên chiếc bàn đá mài xanh mẻ cạnh kê dưới giàn chanh leo, chờ anh
ra với hai cái ly con: "Nào, uống. Chia buồn cho những kẻ cô đơn". Thằng
bé lên năm, hiếu động. Nhưng giống anh ở chỗ ít lời. Ở trường mẫu giáo
về, nó chạy loăng quăng ra vườn. Sục sạo bên đám cây, luống đất, thơ
thẩn chơi một mình. Nếu còn mẹ, sẽ có nhiều lý do để nó bị đòn. Tay dơ,
chân dơ, mặt mũi cũng dơ, quần áo lại càng không sạch. Nó nghiệm ra chân
lý giản đơn: không có mẹ, dù có dơ tuyệt đối cũng không làm ai thấy xốn
mắt. Anh dễ say. Chừng hai ly, mặt mũi anh đỏ bừng, đầu óc ngu
ngơ, váng vất. Trái lại, ông già càng uống càng tỉnh. Ông miên man nói,
anh lặng lẽ nghe. Ông gật gù, biết nghe thì tốt. Bao nhiêu sự ở đời, chỉ
vì không ai chịu nghe ai mà thành ra tan nát. Nghĩ cho cùng vợ anh là
một phụ nữ hợp để làm vợ, ông tấm tắc. Giá hai người đừng tan vỡ, tốt
cho thằng nhỏ. Anh không ừ hay lắc. Chuyện ai nấy biết. Ông già ở
một mình. Lâu lâu người bưu tá gọi cửa, đưa cho ông những phong bì nhỏ,
mỏng - dạng thư báo nhận tiền gửi qua bưu điện. Chẳng bao giờ thấy ông
lý giải chuyện này. Cũng không bao giờ anh hỏi. Không tin nổi: về đây đã
mấy năm, anh chưa từng một lần bước qua nhà ông, và có lẽ sắp tới cũng
vẫn như vậy. Cả hai mặc nhiên chừa lại những khoảng cách, tạm gọi là
ranh giới của sự riêng tư. Tuy hơi bấp bênh, nhưng theo anh, đó là một
kiểu bầu bạn thú vị. Do ít hiểu biết tường tận về nhau, người ta lâu
chán, có thể chơi với nhau dài dài mà không thấy mệt, thấy ghét.
Anh
thường ngây người lắng nghe tiếng cô cười giòn tan, trong trẻo như
pha-lê vỡ. Vợ anh ngày xưa cau có, luôn luôn nghi ngờ, bất mãn. Gánh
nặng muộn phiền của đời vất vả ám ảnh từ ánh mắt, điệu đi, cho tới dáng
chị nằm co rúm. Khiến đôi khi anh hồ nghi giao cảm vợ chồng chỉ là chịu
đựng, chưa bao giờ chị tận hưởng cái gọi là hạnh phúc. Ly dị rồi vợ anh
dọn đi, cô tới anh thường xuyên hơn. Cô càng tới, ông già càng thưa qua.
Một đôi lần ông khuyên anh nên tránh cô thì hơn, nhưng không thể nói rõ
nguyên nhân. Có khi đụng độ bất ngờ dưới giàn chanh leo, cặp mắt cô đen
láy nhìn ông, nửa như vô tội nửa đầy thách thức. Kết thúc bằng tràng
cười lanh lảnh. Ông ngậm tăm ra về. Bực bõ, khó chịu. Ngang qua cô, mùi
nước hoa sang cả chợt nồng lên. Anh thấy rõ ông rùng mình, nhăn mặt. Từ
dạo cô về ở hẳn với anh, ông già thôi biệt, không qua nữa. Vợ
anh ngày trước không quan tâm tất cả các loại hoa nói chung, nhưng chị
thường hay mặc những áo quần ở nhà có hoa rất to, sắc màu u tối. Cô trái
lại, không bao giờ dùng vải hoa. Nhưng cô đòi anh trồng đầy một vườn
toàn sao nhái, với đủ các màu sặc sỡ. Luôn luôn cô chỉ muốn tung hê, xáo
trộn và đổi thay tất cả những gì thuộc về quá khứ. Cô làm cuộc cách tân
với sự say mê của người sáng lập thế giới, của con thiêu thân đốt mình.
Còn anh, ngả theo cô mê muội.
Thằng nhỏ đứng nép trong góc nhà,
quan sát tất cả bằng đôi mắt háo hức giống anh, pha thêm ánh hoài nghi
triền miên của người mẹ đã biến mất một cách khó hiểu trong tâm tưởng
nó. Cái góc đó, ngày xưa nó chỉ chịu đứng mỗi khi bị mẹ dồn vô bằng cây
chổi. Mẹ bắt quỳ gối úp mặt vô tường, phạt sau những trò tinh nghịch.
Phạt vì tay dơ, mặt dơ, hay áo quần dơ. Trật tự cũ dù đổi thay nhưng cái
góc nhà bị chừa sót lại. Nó khiến thằng nhỏ sực nhớ còn có một bà mẹ
bây giờ đã ở đâu rất xa. Bà mẹ ấy cứ mỗi tháng lại bỗng hiện ra theo
kiểu của một bà tiên mắc đọa. Bà tiên muộn phiền tìm gặp nó ở trường,
vừa sụt sịt khóc vừa dấm dúi những món quà mà ngày xưa, dù đòi mấy nó
cũng chẳng được chiều. Cùng rất nhiều những cú hôn má, hôn trán, nựng
cằm, những câu hỏi không đầu không đuôi. Cô chụp đôi vai nhỏ run
run, nhìn nhóc con như nhìn một sinh vật ba sừng bảy mắt mười lăm chân.
Cặp mi đen dày của cô chớp lia. Lại vẫn giọng cười giòn tan như pha-lê
vỡ. Nó rùn lại, ép mình lùi sát góc tường. Nó thấy cô xinh đẹp và lộng
lẫy hơn bất kỳ món đồ chơi đẹp nào nó từng biết. Nhưng cô xa lạ như được
bày trong tủ kính.
Anh đã phải tranh cãi rất nhiều với mẹ thằng
bé để giành được quyền nuôi nó. Thậm chí anh tận dụng luôn sự quen biết
với những người bạn luật sư, bạn bên tòa án, và áp lực về khả năng tài
chánh. Một lần, bà tiên mắc đọa tìm gặp chủ nhân giọng cười pha-lê vỡ.
Tiếp theo, cô đưa chuyện ra bàn với anh. Không chỉ một lần. Hoặc nỉ non
mềm dẻo, hoặc cau có ỉ ôi, đôi khi bất chấp, có cả to tiếng. Kết cuộc,
thằng nhỏ được mẹ tới rước về, ở cùng một ông bố mới và hai đứa chị
(chưa hề quen). Đôi khi nó cân đo bằng trí não non nớt, cũng không biết
được ở với ba hay mẹ tốt hơn. Giống như bao nhiêu đứa trẻ bình thường,
nó ước không phải lựa chọn. Nó không nhận ra: mẹ nó cố hết sức bằng tình
thương tận tụy với hai đứa con gái hờ, đánh đổi lấy sự lưu tâm của ông
dượng. Thỉnh thoảng, ông này lớt phớt hỏi han tới nó.
Từ đó,
người ta thấy anh và cô ở khắp nơi, thanh thản, rảnh rang, cuộc vui
chuốc chén thâu đêm suốt sáng. Người ta đồn thổi nhiều về sự chiều
chuộng vô biên anh dành cho cô. Nhưng đồn chán mỏi miệng. Chỉ một điều
không hay, anh càng lúc càng nhận ra mình mệt mỏi dần. Anh bắt đầu thích
sự yên ổn, thích trở về nhà, ưa những nhu cầu giản đơn và thuần túy
hưởng thụ đời sống gia đình, hơn là lao theo những chuyến phiêu lưu bên
ngoài vô hạn độ, vô nghĩa lý quy luật thời gian khắc nghiệt: ở mỗi lứa
tuổi, người ta sẽ cảm nhận và xử sự với cuộc sống theo một cách thức
tương xứng. Mẹ anh từ quê lên chơi, thở dài dấm dúi với anh
trong bếp, rồi hỏi đường đi thăm thằng cháu. Khi bà trở về quê, anh nói
với cô muốn có thêm con. Theo anh: vi vu như vậy đủ rồi. Theo cô thì:
không. Từ đó, cô tỏ ra nặng nề khó chịu. Ít cười ít nói. Thêm cái tật đi
biền biệt. Buổi tối về, cô say bã mệt nhoài. Lăn ra ngủ. Anh cắm cúi
cởi đôi giày chống chếnh ra khỏi chân cô, gót hồng lấm bẩn. Anh khẽ
khàng lau son phấn trên mặt cô, da trần thấm ố. Anh nhẹ nhàng đắp mền
cho cô, tấm thân nhàu nát. Cô giống con búp bê bị chơi chán quẳng ra.
Giống những đóa sao nhái tan tác lìa cành, trở về với đất. Anh
không lặp lại lời đề nghị của mình thêm lần nào, vì nhận ra giữa họ,
khoảng cách tâm hồn từ một khe suối nhỏ đã rộng ra thành con sông lớn.
Mù mờ. Như trong một màn sương, hai kẻ đồng hành lạc nhau không thiện
chí tìm lại những gì đã mất. Anh bắt đầu nuối tiếc, cố lắng nghe lời độc
thoại của chính mình trong ốc đảo tự xây. Còn cô, như cánh buồm mải
miết ruổi rong, lãng du nghìn trùng bể cả. Dù tan tác tả tơi vẫn thách
thức, xa vời, bất kể.
Có lần, anh tìm đến nhà mới của vợ cũ.
Cổng mở hờ. Lúc chiều muộn, nhìn qua cửa sổ anh thấy thằng bé đang loay
hoay xé giấy vụn chơi một mình trong phòng khách nhỏ. Vợ anh từ sau lên,
vẫn áo hoa to màu buồn u tối. Nét bơ phờ, chịu đựng, hồ nghi cố hữu vẫn
nguyên si trong cái nhìn mệt mỏi. Nhiều nếp nhăn đã xuất hiện thêm
quanh mắt, miệng, cằm, và trán. Chị trở ngược cây chổi, quất lấy lệ vào
mông con, đúng theo kiểu cách rất cũ. Thằng bé như một diễn viên thuộc
tuồng, cũng bặm môi lì ra không khóc, y như ngày nào. Đủ cớ cho mẹ nó
tức giận. Thở dài, cảm giác nhàm tẻ dâng lên đầy ứ, anh bỏ về. Ghé quán
ven đường, gọi cà phê đen thật đậm, anh ngồi mải miết. Anh tự
hỏi chính mình có như vậy không, có xem việc sống chỉ như thói quen? Quá
cũ mỏi và nhàm chán. Phong tỏa. Mỗi ngày, người ta mài mình mòn thêm
một chút. Và khép tâm hồn kín thêm. Cô có bồ. Điều đó dù thật
đau nhưng không làm anh bất ngờ. Anh quá hiểu không chuyện gì cô không
có gan làm. Cô đi công khai với tình nhân, trong khi thiên hạ tha hồ
cười cợt, bĩu môi, buông sau lưng anh đủ lời mai mỉa. Bồ cô là một gã bộ
dạng bảnh bao, cao lớn. Trong con mắt ác cảm của anh, gã như con gà
trống tơ bóng lộn, kềnh càng, hùng hổ. Xe của gã cũng tương hợp: một
chiếc 150 to kềnh, lả lướt, sạch sẽ tới mức khó chịu. Còn cô là con mèo
cái non hoang đàng diệu vợi, sánh vai gã bằng những bước chân bọc nhung
kiêu hãnh.
Một lần, khi anh đang tư lự dưới giàn chanh leo, đọc
cuốn sách vớ vẩn về thuật trường sinh bất tử thì gã tới. Tự tin mở cổng,
đi vô ngồi đối diện anh, gã nói thẳng vấn đề. Theo gã: anh quá nhiều
khuyết điểm. Cộng thêm khuyết điểm quá cỗi cằn trong cách nghĩ, cách
sống. Và rằng, người phụ nữ tuyệt vời như cô sinh ra trên đời là để
hưởng lạc thú. Không phải để loay hoay trong xó bếp với tương cà mắm
muối, hay với tã lót, nước đái trẻ con. Kiếp người như kiếp hoa, sống
cho mình chưa đủ, đủ sống cho ai? Tóm lại, thời của anh đã xong. Gã kế
nhiệm. Chính gã mới đúng là thiên sứ từ trời sinh ra, mang lại cho cô
hạnh phúc. Anh im lặng, lắng nghe gã trai hộ pháp bảnh bao, ngớ ngẩn si
tình, to giọng triết lý. Khi bài nói của gã chấm dứt, anh đứng lên, khẽ
nhếch mép, tống thẳng mặt gã một cú. Rồi bỏ vô nhà.
Cô trở về
lúc nửa đêm, rạng rỡ phởn phơ như vừa tự nhận ra một phiên bản mới. Lặng
lẽ, cô gom góp đồ đạc của mình dồn vô hai túi xách. Xong xuôi, cô vứt
lại trên bàn tờ đơn ly dị ký sẵn, chào anh lấy lệ, xách túi đi ra, vui
vẻ thơ thới như đi du lịch. Tiếng máy xe của gã gà trống tơ rồ lên giữa
khuya, nghe giống tràng cười hả hê xen ngang những tiếng nấc cụt thách
thức. Anh cầm lá đơn, tưởng cầm một trang xé ra từ báo lá cải đọc được ở
tiệm hớt tóc. Dòng chữ liên xiên thông báo lý do: cô không ngờ hôn nhân
chẳng là trò gì hay ho thú vị như đã tưởng. Cuối đơn, chữ ký cô loằng
ngoằng bằng mực đỏ tươi, nổi bật lên một cách khó hiểu. Nhức nhối như
tiếng cô cười lanh lảnh, giọng pha-lê vỡ sắc cứa. Anh bỗng muốn tự tát
mặt mình. Tỉnh không, mộng mị. Đời tựa cơn mơ dài, cơn mơ tay trắng.
Anh
bước ra ngoài thềm. Ánh trăng soi qua giàn chanh leo ủ dột, in bóng
xuống mặt sân những hình quái dị. Gió lùa đám sao nhái xác xơ, làm rụng
thêm mấy xác hoa phù phiếm. Rơi trên đất cái khăn tay màu hồng viền ren
(mà anh mua tặng cô dạo mới quen). Nhặt khăn, mùi nước hoa quen thuộc
của cô xộc lên, gây cho anh cảm giác nôn nao. Vừa thân thương, lại vừa
quá đỗi khó chịu. Ông già nhà đối diện chết. Âm thầm. Phải tới
ba ngày sau người ghi điện mới hãi hùng phát giác. Anh tự trách mắng, xỉ
vả mình thậm tệ thói vô tình lạnh lẽo, đồng thời tìm đủ lý lẽ để chống
chế. Khó tin nổi: về làm hàng xóm mấy năm, anh chưa từng bước chân qua
nhà ông. Căn bệnh thờ ơ phố thị. Lỗi cũng hẳn do ông với kiểu sống khép
kín. Những lằn ranh tự tạo, giới hạn khoảng cách của-sự-riêng-tư. Rồi
anh rùng mình, tưởng tượng chính anh trong viễn cảnh như ông.
Qua
phụ lo công việc ma chay, anh đứng sững giữa phòng khách, kinh ngạc
nhìn tấm ảnh cũ chụp người đàn bà trẻ lồng khung kiếng đặt trang trọng
trên bàn thờ. Vợ đã mất từ lâu của ông và cô, đóa sao nhái một ngày vụt
rơi qua đời anh, giống nhau như tay phải và cái bóng trong gương của tay
trái. Chỉ có thể đưa ra lời giải thích: chắc chắn giữa họ phải có quan
hệ huyết thống. Hoặc là chị em, hoặc là mẹ con. Dựa trên tuổi tác ông
già, anh nghiêng về giả thiết sau nhiều hơn. Anh còn thấy rất nhiều thư
gửi tiền được xếp ngay ngắn, cột lại thành xấp, để trong ngăn kéo tủ.
Những lá thư không bao giờ được mở ra xem. Những lá thư bị từ chối. Thư
của cô? Đám tang, anh là thân nhân duy nhất của người quá cố.
Truyện hay VN
Giai điệu Xuân,
Em dịu dàng như cỏ,
Yểu điệu qua mùa Đông...
Hạt âm thầm rụng xuống,
Ươm mầm xanh bên sông !
Lòng bỗng dưng ấm áp,
Muôn cánh bướm reo vui....
Giai điệu Xuân vang vọng,
Xuân đang hé môi cười !!
NM
Tản mạn về hoa cánh bướm
Mỗi lần có dịp đi qua những
con đường hay góc công viên của Hà Nội có trồng nhiều hoa Cánh Bướm là lòng tôi
lại rộn lên một nỗi niềm rất khó tả. Một chút lâng lâng, một chút xốn xang mơ hồ
của thời hiện tại cứ lãng đãng trôi theo dòng ký ức ngược về quá khứ, trở lại
cái ngày xưa…
Tôi có cơ duyên may mắn được
lớn lên ở một làng trồng khá nhiều rau và hoa ở Hà Nội. Tuổi thơ của tôi lọt thỏm
trong những luống hoa Hồng, Violet, Thược dược, Đồng tiền, Cúc và vô vàn các loại
hoa khác. Nhưng ngay từ nhỏ, tôi đã đặc biệt thích một loại hoa mảnh mai, có 8
cánh, nở nhiều vào mùa xuân. Tôi vẫn thường coi những cành hoa mềm mại khẽ rung
rinh trong nắng mới đấy như một giấc mơ của thời thiếu nữ, giấc mơ về hạnh phúc
tình yêu.
Không
biết vì sao loài hoa mỏng manh mà dân gian thường gọi là Hoa Cánh Bướm đó lại
có một cái tên khoa học là Cosmos – VŨ TRỤ. Phải chăng vì sức sống trường tồn
trong kiếp luân hồi của vòng quay sinh diệt đã gửi gắm sự mạnh mẽ vươn lên ở mỗi
đời hoa? Chỉ cần từ một cây ban đầu trổ hoa kết hạt. Ít thời gian sau, hạt rụng
xuống, ươm gieo vào lòng đất những mầm xanh sinh sôi. Hàng hàng cây âm thầm lớn
lên dịu dàng như cỏ, từng chiếc lá hình kim, nhẫn nại đi qua mùa đông khắc nghiệt
để hết mình thêu vào mùa mới những sắc mầu rực rỡ lung linh.
Đứng trước ngàn hoa, tôi
không thể phân biệt nổi đó là một dòng sông hoa hay một tấm voan mỏng của mùa
xuân đang nhẹ nhàng quàng vào giá lạnh? Chỉ thấy lòng cứ ấm áp dần lên giữa
muôn cánh bướm reo vui. Và đâu đó trong sâu thẳm nơi trái tim, một giai điệu của
mùa xuân cứ vang vọng ngân nga:
"Khi gió đồng, ngát hương, rợp trời chim én liệng
Cây nẩy đầy chồi xanh, mây trắng bay yên lành..."
Tôi không thích cái tên Cosmos lắm mặc dù loài hoa đó xứng đáng được
mang một cái tên khoa học như vậy. Tôi cũng không thích gọi loài hoa đó
là Hoa Sao nháy vì với cá nhân tôi cứ cảm thấy cái tên đó không thỏa
đáng. Ngoài những cái tên đó ra, loài hoa đó còn được gọi với nhiều cái
tên khác nữa như Hoa Chuồn chuồn... Nhưng tôi lại chỉ thích gọi nó bằng
cái tên bình dị, dân dã, mộc mạc, quê mùa: Hoa Cánh Bướm - chỉ thế thôi.
Có biết bao loài hoa đẹp đẽ cao sang, hương thơm ngây ngất. Nhưng tôi
không giấu giếm lòng mình, chỉ yêu mỗi một loài hoa ấy nhất. Có thể tôi
cố chấp, tôi biết điều đó nhưng tôi không muốn thay đổi, dù chỉ là gọi
khác đi từ cái tên. Trong muôn vàn những thanh âm điệu đàng, rộn rã của
sắc mầu cuộc sống, chỉ cần nhìn thấy những cánh bướm mỏng manh bình dị
đó thôi là tôi như thấy cả mùa xuân đang hiện hữu ở rất gần, dịu dàng và
ngập tràn màu hạnh phúc.
Cây
chuồn chuồn còn được biết đến với tên gọi khác là cây hoa sao nhái. Là
loài có hoa đẹp nên người ta thường trồng cây chuồn chuồn làm cảnh. Ít
người biết loài cây này còn có tác dụng làm thuốc chữa chứng tim đập
nhanh và dùng nấu nước tắm giúp mọc răng dễ dàng.
Cây chuồn chuồn còn được gọi là cây hoa sao nhái, đây là loài cây trồng làm đẹp phổ biến tại Việt Nam
Tên thường gọi: Cây sao nhái
Tên gọi khác: cây hoa sao nhái, cây hoa chuồn chuồn, hoa cúc chuồn chuồn
Tên khoa học: Cosmos
Họ: Cosmos bipinnatus (họ Cúc)
Thông tin về cây chuồn chuồn
Cây
chuồn chuồn được biết đến phổ biến hơn với tên gọi hoa sao nhái. Cây
thuộc chi Cúc tây, bao gồm những loài cây nhiệt đới hằng niên có nguồn
gốc ở vùng nhiệt đới. Cây chuồn chuồn xuất hiện rất phổ biến tại khắp
các vùng lãnh thổ Việt Nam, chủ yếu người ta tận dụng vẻ đẹp của cây
chuồn chuồn để làm cảnh. Cây cũng được tìm thấy phổ biến ở Châu Mỹ và
mọc hoang rộng rãi tại bang Florida và miền Nam nước Mỹ, ở phía Bắc cho
tới Paraguay ở phía Nam. Nhiều loài trong chi này được giới thiệu đi
khắp thế giới kể từ khi thực dân Châu Âu phát hiện ra Châu Mỹ.
Cây
chuồn chuồn thuộc loại cỏ dại, chúng dễ sinh sôi và phát triển thành
đám rộng lớn. Hiện nay nhiều loài thuộc chi cúc tây cũng được xếp vào
thực vật xâm lấn và là cỏ dại ở các vùng nhiệt đới ở Nam Mỹ, Châu Á,
Châu Phi và Châu Úc.
Tại Việt
Nam, cây chuồn chuồn mọc phổ biến ở Đồng bằng sông Cửu Long. Tại thành
thị cây chuồn chuồn được trồng trong công viên hoăc trồng là cây đô thị,
tại vùng ngoại ô hoặc miền quê, cây mọc dại trên ruộng, vườn, nương,
rẩy… Ở một số nơi, có khi cây chuồn chuồn cũng được gọi là cây rau nhái cũng có nguồn gốc tương tự.
Mô tả cây chuồn chuồn
Cây chuồn chuồn có hoa vàng, cam, hồng hoặc tím và thuộc học Cúc
Cây
chuồn chuồn thuộc loài cây thân thảo hằng niên, chúng dễ sinh sôi trong
tự nhiên và đặc biệt thích nghi tốt với khi hậu nhiệt đới. Thông thường
cây chuồn chuồn mọc hoang cặp theo bờ ruộng, trên vườn đất ẩm, trên
nương, rẫy… đây cũng là loài cây cạnh tranh mạnh trong quần thể cỏ dại
hai lá mầm.
Thân:
Cây chuồn chuồn là loài thân thảo mọc đứng, chiều cao biến động từ 0,3 –
2 m (có thể đến 3 m). Vỏ dọc thân cây có màu xanh nhạt , ở nhiều vị trí
phớt tím, trơn láng hoặc có lông thưa.
Rễ: Cây chuồn chuồn là loài rễ trụ, có nhiều rể con, chúng mọc mạnh trong môi trường đất ẩm.
Lá:
Cây chuồn chuồn có lá kép 3 lần, mọc so le, gốc và cuống ây chuồn chuồn
phát triển thành bẹ, cuống dài 1-7 cm. Chiều dài của lá kép 10-20 cm,
lá chét mọc đối diện (bipinnate) và mỗi cuống chỉ có 1 lá chét ở đỉnh.
Lá chét hình thon đỉnh nhọn đơn giản, gân lá hình lông chim, lá khi còn
non hay lá già đều mềm.
Hoa:
Hoa của cây chuồn chuồn mọc đơn độc hoặc từng cụm với vài hoa. Hoa kép
mọc ở phần đỉnh của cây. Phía cụm hoa có hình đầu, trên cuống chung dài,
mỗi cánh hoa là một mảnh đơn độc hay hợp thành thuỳ thưa. Lá bắc tổng
bao dạng thuôn hình giáo nhọn đầu. Phía ngoài vòng hoa có cánh môi lớn,
mỏng có gân và đỉnh chia răng không đều màu hồng phớt tím (đặc điểm giúp
phân biệt các loài tương cận có hoa màu tím, màu vàng hay màu cam).
Bông hoa ở giữa hình ống nhỏ, màu vàng. Hoa cây chuồn chuồn hay hoa sao
nhái thường phát triển mạnh trong 1 tháng, mùa ra hoa trong các tháng
6-11.
Quả: Quả của cây chuồn chuồn dạng hạt bế thuôn có mỏ, mỗi hoa có 5-10 quả.
Cây
chuồn chuồn sống và phát triển tốt ở môi trường đất cạn, ẩm và có sức
cạnh tranh mạnh cùng các loài cỏ thân thảo hai lá mầm khác. Loài này có
tính cạnh tranh yếu với các loài cỏ họ hòa thảo khác như cây cỏ chỉ, cỏ
ống, cỏ tranh, sậy… Cây chuồn chuồn là loài dễ trồng và cho sản lượng
cao nếu bón phân và chăm sóc tốt.
Bộ phận dùng
Thân có lá – Herba Cosmoris.
Nơi sống và thu hái
Cây gốc ở Mêhico, được nhập trồng làm cảnh vì hoa đẹp.
Thành phần hóa học
Cây
chuồn chuồn có thành phần hóa học rất đa dạng. Theo các tài liệu của
Indonesia, Norazlina Mohamed et al nghiên cứu trong năm 2012. Phần lá
cây rau nhái chứa 0,3% protein, 0.4% chất béo và carbohydrate. Trong lá
cũng rất giàu lacsium và vitamin A. Thành phần của lá cây
chuồn chuồn chứa đến 20 chất có tác dụng chống oxy hóa (AEAC) đã được
xác định. Những chất chống oxy hóa chính là các protosianidin trong
dimer như: hecsamer, axit neochlorogenic, cuersetin glycoside, axit
chlorogenic, axit kripto-chlorogenic…
Trung
bình trong 100 gram lá của cây chuồn chuồn chứa đến 2400 mg L-acid
ascorbic (Vitamin C). Ngoài ta lượng carbohydrate, protein, muối khoáng
và vitamin trong lá cây chuồn chuồn cao hơn hẳn so với bắp cải và nhiều
loại rau thông dụng khác.
Công dụng, chỉ định và phối hợp
Người
ta chủ yếu sử dụng cây chuồn chuồn nhằm mục đích làm đẹp cảnh quan. Tuy
nhiên loài cây này cũng được đánh giá cao nhờ sự bổ dưỡng, nên một số
nơi dùng cây chuồn chuồn như một loại rau ăn sống. Tại Việt Nam, cụ thể
là người dân trong khu vực ĐBSCL dùng thân non và lá của cây chuồn
chuồn làm món rau sống ăn riêng hoặc ăn chung với nhiều loại rau tập
tàng khác. Món ăn này phổ biến được dùng kèm với món cá linh, cá đồng
kho, thịt kho, mắm kho…trong những bữa cơm dân dã, đạm bạc ở miền quê.
Lá của cây chuồn chuồn thường được kết hợp cùng các loại rau khác dùng trong bữa ăn
Lá
cây chuồn chuồn còn được dùng để ăn với bánh xèo, dùng làm nộm, bóp
gỏi, hoặc làm nhân bánh tráng cuốn, xào, nấu canh, nhúng lẩu…Cây cũng
được sử dụng làm thuốc nhưng không phổ biến. Tại một số khu vực của Cộng
hoà Trung Phi, nước hãm thân cây chuồn chuồn thường được dùng sắc uống
để chữa bệnh tim đập nhanh. Người ta cũng dùng cây nấu nước tắm để làm
cho sự mọc răng được dễ dàng.
Theo Đông y
Lá
của cây chuồn chuồn được dùng làm dược liệu trong Đông Y. Người
Malaysia, Indonesia và Philippines rất thích ăn lá cây chuồn chuồn vì họ
cho rằng nó có lợi cho sức khỏe. Trong một số bài thuốc dân gian được
lưu truyền tại nước này cho rằng cây Rau nhái có tác dụng lọc sạch và
làm tăng lượng máu. Đồng thời cây cũng được dùng để giải độc và bồi
dưỡng xương.
Trong các tài
liệu y học dân gian Indonesia, người ta ghi nhận cây chuồn chuồn được
dùng để làm thuốc bổ máu. Dùng dược liệu khô hoặc tươi giúp trị các cơn
co thắt tử cung và ngăn ngừa căn bệnh nguy hiểm như bệnh tiểu đường, cao
huyết áp, sốt và ho. Ngoài ra người dân tại quốc gia này cho rằng việc
duy trì thói quen ăn lá rau nhái trong nhân dân để ngăn ngừa bệnh loãng
xương ở người lớn tuổi, đặc biệt là đối tượng nữ giới đã qua thời kỳ mãn
kinh.
Theo tây y
Các
nghiên cứu tại Indonesia đã chứng minh cây chuồn chuồn có trên 20 hóa
chất chống oxy hóa khác nhau. Các chất chiết xuất từ cây chuồn chuồn
cũng trở thành một nguồn hất tuyệt vời của chất chống oxy hóa và chống
lão hóa. Trung bình trong100 gam lá cây chuồn chuồn có chứa 2400 mg
L-ascorbic acid (Vitamin C), với tác dụng tương đương chất chống oxy hóa
(AEAC).
Ngoài ra những
chất chống oxy hóa tổng hợp nhân tạo như butylated hydroxytoluene (BHT)
và butylated hydroxyanisole (BHA) có trong cây chuồn chuồn cũng có giá
trị y học nhất định. Mặc dù đã được xử dụng trong y tế nhưng nếu không
dùng đúng cách vẫn có thể mang lại những tác dụng tiêu cực. Các nghiên
cứu về loài cây này vẫn được thực hiện nhằm mục đích điều chế thuốc chữa
bệnh tim từ nguồn dược liệu lành tính tự nhiên.
Dùng
dịch chiết lá cây chuồn chuồn với liều lượng 500 mg/kg (ở mức an toàn)
để điều trị bệnh loãng xương. Hoặc bổ sung dịch chiết lá cây chuồn chuồn
500 mg/kg với Canci và Vitamin E trong điều trị bệnh loãng xương. Những
phương pháp này chỉ mới được nghiên cứu và chưa áp dụng trong y học.
Cây
chuồn chuồn hiện nay chỉ được trồng làm đẹp cảnh quan là chủ yếu. Hiện
vẫn chưa có thông tin về trường hợp ngộ độc khi ăn lá cây chuồn chuồn.
Trong trường hợp bạn muốn sử dụng cây chuồn chuồn để chữa bệnh, hãy tham
khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn an toàn.
Giáp Tết, tôi dọn vườn, chợt nhận ra cây bông trang nép mình khiêm tốn dưới
chân rào. Lạ, bởi từ lâu tôi không còn thấy bông trang. Vài mươi năm trước, bông trang không thiếu. Chốn quê, nhà nào cũng dăm bụi bông
trang nơi đầu hè, trước sân, cổng ngõ... Nhà dân có bông trang, sân đình, chùa,
miếu mạo cũng có bông trang, những cây bông trang hoa nở lớn bằng bàn tay, vun
đầy như mâm xôi, trắng ngà, đỏ ối, lá thuôn dài, xanh bóng, còn thân thì thẳng
đuột, mốc thếch, chi chít ken nhau trong tán lá rậm rì. Bông trang không quý phái, không đài các, kiêu sa dù là trang
đỏ hay trang trắng. Đặt cạnh hồng nhung, lay ơn, thược dược, trang cứ như… gã
nhà quê chân đất đứng cặp đôi cùng chàng công tử thị thành! Mà quê thật, quê một
cục - bởi trang xuề xòa, dễ dãi: Giâm vào đâu cũng sống, chẳng kén canh chọn
cá, chẳng cần chăm bón, tưới tắm lôi thôi. Đất bạc màu, đất cỗi cằn, sỏi đá
cũng không sao. Trang cứ điềm nhiên xanh tốt, điềm nhiên đơm hoa, một thứ hoa
cũng “mặc bền, ăn chắc”, nở kéo dài mươi bữa, nửa tháng mới chịu tàn. Không chỉ
có vậy, bông trang còn nở sai, sai chi chít từ gốc đến ngọn. Và nữa, nở tứ mùa
bát tiết, dù nắng dù mưa.
Nông thôn xưa, nhà nào một năm cũng năm bảy cái giỗ; rồi còn ngày rằm, mùng một,
cúng đình, cúng chùa, cúng đất (cúng Thổ Công), cúng ông Táo, cúng đầu năm... Bất
kể cúng giỗ gì, bình hoa chưng bàn thờ bao giờ cũng có bông trang. Tiện lợi, hiển
nhiên rồi; nhưng phải chăng những cây bông trang chưng bàn thờ kia còn gửi gắm,
hàm ngụ bên trong khát vọng nghìn đời của người quê: Luôn ước ao những gì mộc mạc,
đơn sơ nhưng khỏe khoắn, vững chãi, lâu bền. Nếu chỉ mong cầu bấy nhiêu thì
bông trang có đủ: Mưa dầm không chết, nắng hạn không chết, rễ ngoằn ngoèo, bấu
chặt vào đất đá, bão giông chỉ đủ sức vặt chơi vài túm lá chứ lay đổ cả cây thì
quả khó lòng...“Gió đưa, gió đẩy bông trang/ Bông búp về nàng, bông nở về anh…”. Quả là ngạc
nhiên khi hai câu ca dao quá dễ thương ngày còn nằm võng nghe mẹ hát ru lại hiện
về đúng lúc trong tôi. Bằng mối tình quê khó nói - phải mượn hình ảnh của cây
mà gửi gắm, đẩy đưa – hiển nhiên “anh nhà quê” bông trang đã tự tin bước thẳng
vào văn chương, làm đẹp cho văn chương bởi chính cái quê mùa mộc mạc của mình!
Phải rồi, dẫu cho đời quê thay đổi, dẫu cho người quê thay đổi, cái mộc mạc,
chân chất có thể tạm lắng chìm, nhưng bao giờ cũng ăn sâu, bám rễ, trường tồn
hơn vẻ hào nhoáng nhất thời.
...Đã giơ cao cuốc, toan bổ xuống bụi bông trang; nhưng nghĩ sao, tôi lại ngập
ngừng. Rốt cuộc, tôi lẩn thẩn bứng nó về, đem trồng trước ngõ… Y Nguyên
Khiết bông nở rộ, Khiết bông giờ nở rộ, Hoa đỏ thắm bời bời. Luống rày nhiều mưa đổ... Lá mơn mởn xanh tươi Thân chịu mưa chịu nắng, Cuối Thu trời mưa giông... Hoa ngày thêm đỏ thắm, Má càng sắt se lòng. NM
Mùa khiết bông trổ hoa
Hồi sanh con bé Tư, má đặt nó tên Xuân Tự, ấy là theo cái tuồng cải lương Áo cưới trước cổng chùa.
1 Má mê tuồng đó, từ hồi má lìa xứ Hà Tiên về miệt Lai Vung làm dâu, trong mớ hành trang gói ghém kỹ lưỡng có cuộn băng cát-sét này. Nghe tía kể, má có cái tật, hễ nghe cải lương thích ai là đặt tên con cái theo liền hà, thằng Hai Tài là do bả thích ông Tấn Tài ca bài Bên rặng ô môi, lúc bả sanh thằng nhỏ nhất quyết đặt tên Tài. Tía thương má bây nhiều lắm, nên
cái gì bả đòi tía cũng ưng. Tía thương má đến tận cuối đời, lúc nhắm
mắt xuôi tay cũng thều thào dặn mấy đứa con phải lo cho má đầy đủ nghen,
đời má bây khổ vì tía, vì tụi bây lắm rồi. Má khóc quá trời ngày đưa
tang tía. Giờ con Xuân Tự hiện tại ngụp lặn bên cái bàn máy may, còn Hai Tài thì xa tít mù khơi, cách má con nó đến tận nửa vòng trái đất. 2 Luống rày mưa nhiều, đám khiết bông đâm lá, mởn xanh đầy rào. Mà để ý chi đám khiết bông rồi lòng má lại nhớ Hai Tài. Hồi
Hai Tài đi cũng ngay mùa khiết bông trổ hoa. Bận đó, Hai Tài hứa cứ mỗi
mùa hoa lại về, vậy mà biền biệt ngót chừng đã hơn ba năm. Bận
Hai Tài gọi về cho má, tay má run bần bật, dặn dò đủ điều. Má chặc lưỡi
xuýt xoa, thằng đó nó lạ tánh lắm, bây hổng có rành như má đâu. Nó
đó heng, ưa bị chói nước, hễ gặp nước lạ hông hợp là da nó sần sùi, nổi
ngứa, gãi vài cái là mề đay lên dề dề. Nó đó heng, bụng yếu nữa, ăn rau
không kỹ là chột bụng liền. Nó đó heng... còn nhiều cái nó đó heng, con
bé Tư nghe riết thuộc lòng. 3 Đám khiết bông kết hoa chùm chùm, đỏ bời bời cái cổng rào. Khiết bông dễ trồng, chịu mưa chịu nắng. Cuối thu, khi những cơn mưa dông thôi sa trên dãy đất miền Tây này là mùa khiết bông trổ hoa. Cũng là mùa lòng má se sắt nhất. Má đợi Hai Tài như đợi mùa khiết bông. Chiều
buồn hiu hắt, tiếng kẽo cà kẽo kẹt của chiếc võng tre xen lẫn giọng ca
từ cuốn băng cát-sét xưa cũ. Má lại nghe cải lương, nghe riết cuốn băng
nhão nhoẹt. Từ hồi cái giọng cô đào Thanh Hương còn lảnh lót, rồi
theo thời gian úa vàng năm tháng, cái dây băng thanh nó giãn ra, đoạn
trầy đoạn xước, nên giọng hát nó cứ bèm bẹp, tiếng mất tiếng còn. Vậy mà
má hổng có chịu thay. Nằm bên chân võng, con Ku-bo như cũng nghe
cải lương cùng má. Con Ku-bo này Hai Tài lượm đem về nuôi hồi còn lập
nghiệp trên đất Sài Gòn, coi như có kẻ bầu bạn giữa mênh mông thị thành. 4 Má đưa cho bé Tư xấp vải màu hoa cà, thêu hình mấy bụi trúc biếc xanh, biểu may cho má cái áo dài đi ăn cưới. Bây nhớ cái thằng Lượm ưa hái trái bình bát ven sông, rồi đóng cần xé, gửi theo chành lên Sài Gòn đó.
Cái
thằng nhỏ mà bà Lành, nửa tỉnh nửa điên, hồi xưa nhặt nó về nuôi, rồi
hơn hai chục năm sau có bà nhà giàu bên nước ngoài về nhận lại nó làm
con ruột, bả dắt đi luôn. Hồi đó, nó với cô giáo Thanh thương nhau. Ủa kỳ hen má, thương người ta mà đi chi cả chục năm, lòng dạ biết có còn như anh Lượm ngày xưa. Bây à, đời người lắm cái lắt léo đoạn trường. Nó qua bển rồi
phụ mẹ nó mua bán chi đó, bận nó đi lấy hàng, xe nó bị đụng, chấn
thương ngay đầu, mất trí nhớ, mẹ ruột nó sợ yêu đương con gái quê mình
đời nó lại khổ, bả giấu nhẹm chuyện cô giáo Thanh. Chừng có thằng bạn nào cùng xứ mình gặp nó bên đó, kể rành rọt nó nghe. Nó tìm về xứ mình, khóc xin cưới cô giáo Thanh. Thằng chung tình heng bây. Con
bé Tư gật gù. Ủa má đi đâu vậy. Tao đi thắp đèn, nghe chuyện thằng
Lượm, lo cho thằng Hai Tài lắm bây à. Bốn năm rồi mà nó chưa về. Con
bé Tư thở dài thườn thượt. Xuôi dòng Lượm về, như bình bát men theo phù
sa con nước lớn ròng mà đâm cành ra trái. Bận này, mưa dông đã thôi sa,
sắp một mùa hoa, biết má còn ngóng trông tận bao giờ... 5 Non tháng sau, một sớm tàn
thu, đám cau hiên nhà trút lá vàng cả góc sân, má búi tóc kỹ càng, áo
dài hoa cà, đi ăn cưới. Con Ku-bo tíu tít quẫy đuôi, kêu inh ỏi. Mày
hông có đi theo được nghen, tao đi ăn cưới miết ngoài chợ, đông đúc
lắm, mày theo vướng víu cái chân à. Ngoan ở nhà tao thương. Má ve vuốt
con Ku-bo, thủ thà thủ thỉ. - Vậy chớ má cho con đi chung hông? - Ơ, Hai Tài nó về bé Tư ơi. Má lập bà lập bập. Nước mắt ngắn dài. -
Má đừng khóc nghen, phấn son chèm nhẹp hết, hổng có đẹp đâu nghe, má
con dù già rồi vẫn phải là hoa khôi của xóm mình như hồi xưa đó. Bận
ở bên đó, con gặp thằng Lượm, đầu đuôi ngọn nguồn con nói nó nghe, nó
quyết lòng tìm về. Con học xong cũng về với má thôi. Trăm hướng ngàn
phương, bồi lỡ gì thì mấy nhánh sông cũng ra dòng cái. Hai Tài lôi
cái xe đạp cũ kỹ mà ngày xưa tía hay chở má đi chợ ra. Chở má sau lưng,
hít căng lồng ngực gió quê. Rất lâu rồi mới có một sớm an nhiên ghé
ngang đời Hai Tài như thế. Phía cổng nhà, con Ku-bo đứng quẫy đuôi cạnh đám khiết bông nở muộn bung cánh rực rỡ nguyên bờ rào. Đỏ thắm thiết.
Trúc Thiên
Hoa Bông trăng
Dưới ánh nắng tháng tư,
Hoa bông trang lấp lánh..
Soi bóng dòng nước xanh Dịu dàng hoa khoe sắc
Bóng chiều về nghiêng ngã,
Bìm bịp kêu đau thương...
Xuân đã qua hè đến,
Biết bao lần vấn vương ?!
Chiếc khăn tay tín vật,
Nhuốm máu của đoạn trường...
Hoa đủ màu lấp lánh,
Sắc màu bông tôi thương
NM
Hoa Bông trăng
Tháng
tư hạ đổ nắng chói chang khi những con ve bắt đầu cất tiếng gọi hè thì
lúc đó những bông trăng đầu tiên cũng sắp “bảy sắc cầu vồng” tô thêm cho
vẻ đẹp lung linh của mùa hạ. Mỗi một chùm hoa có hàng vài chục bông
hoa, mỗi một bông hoa có năm cánh, mỗi cánh có một màu hoặc một vài màu
sắc khác nhau. Hoa bông trăng cũng giống như hoa nhài, nhưng khác với
hoa nhài màu đỏ, hao bông trăng màu đỏ có, màu hồng có, màu trắng có,
màu tím cũng có …. rất nhiều màu sắc tạo nên một “dải ngân hà” lấp lánh
dưới ánh nắng tháng tư rực rỡ. Có lẽ lũ trẻ chăn trâu chúng tôi là những
người chơi hoa bông trăng sành nhất. Hoa bông trăng thường mọc trên bờ
sông, suối, nơi gần nước. Mọc thành bụi to vươn những bông hoa màu sắc
rực rỡ ra ngoài mặt nước, mỗi chiều chăn trâu về qua đê, lũ trâu tha hồ
ngâm mình trong dòng nước mát. Còn bọn trẻ chúng tôi thì thoả thuê hái
hoa bông trăng, đứa nào biết bơi thì bơi ra xa, dùng sào vít xuống những
cành hoa to, hái được những bông hoa to và đẹp, lũ con trai chúng tôi
thì thích những bông hoa to ở xa ngoài mặt nước, còn bọn con gái lại
chọn những bông hoa vừa, cành có thể dùng sào vít vào từ trên bờ để hái.
Sau đó khéo léo ngắt từng bông trên một chùm hoa, rồi kết lại thành
chuỗi xen kẻ những bông hoa xanh, đỏ, tím, vàng…và những bông hoa đa màu
sắc. Đứa nào khéo léo chọn và kết thì chuỗi hoa càng rực rỡ, càng đẹp,
đó là những vòng cườm dùng để đeo vào cổ, vao tay, vào thắt lưng… lũ con
trai chúng tôi vì ghen tị mà đã vô tình phá huỷ đi những chuỗi hoa đẹp
mắt, chúng tôi đã vô tình làm hỏng mất những đồ trang sức diệu kỳ, những
sáng tạo lí thú đó.
Sau khi
mỗi đứa có một chuỗi hoa trong tay theo đúng ý tưởng của mình cả bọn
đuổi trâu vào làng. Cả bọn đang lao nhao thì cái Thuỷ la toáng lên –
thằng Khuyên làm hỏng mất chuỗi hoa của tao – nước mắt nó chảy ròng ròng
trên má. Thì ra vòng hoa nó cất công kết cả buổi chiều bị thằng Khuyên
giật làm tung tóe khắp nơi, thấy con Thuỷ khóc thằng Giáp trêu “thằng Khuyên mày làm con Thuỷ khóc, thằng Duy nó đánh mày chết” làm Thuỷ
ngượng đỏ cả mặt, sẵn mấy chùm hoa trong tay – này Thuỷ lấy nó đi, xin
lỗi vì Duy không biết gì về nghệ thuật nên không kết vòng hoa được,
Thuỷ tự làm nhé – Thuỷ ấp úng – …nhưng…nhưng nó là…nó là…Duy cho Thuỷ
thật chứ? – Tôi phì cười – thật – cảm ơn Duy nhé. Thuỷ đáp lời. “Tụi
bay thấy chưa! – thằng Khuyên trêu chọc – Thằng Duy dỗ nó nín ngay ấy
mà. Cả bọn nhao lên rồi đuổi trâu đi trước bỏ lại tôi và Thuỷ tụt lại
phía sau. Về đến đầu làng Thuỷ đưa cho tôi một chùm hoa và bảo “Duy có
thấy không? – tôi ngạc nhiên – ‘thấy gì cơ? – Thuỷ nói tiếp – Duy thấy
có lạ không, cũng một cành hoa mà mỗi bông lại có một màu khác nhau,
trên mỗi bông mỗi cánh lại có một màu khác nhau, đây này Duy thử nhìn
xem! – giật lấy chùm hoa trên tay Thuỷ tôi tỏ ra rất ngạc nhiên và khâm
phục phát hiện của Thuỷ. Cầm chùm hoa trên tay tôi vừa đi vừa nghĩ vừa
lẩm bẩm “tại sao lại thế nhỉ” cho đến khi Thuỷ gọi – Duy ơi về nhé! – cô
nàng đã cột xong trâu và rửa tay sạch sẽ tôi ngẩng đầu giật mình – ừ về
nhé!”. Về đến nhà tắm rửa sạch sẽ, ăn cơm xong tôi lôi chùm hoa ra và
đến bên nội thuật lại toàn bộ câu chuyện lúc chiều cho nội tôi nghe,
nghe xong nội bảo – Ừ, nội cũng nghe nội của nội kể lại sự tích về sự kỳ
lạ của loài hoa này. Và nội tôi từ từ kể lại cho tôi nghe toàn bộ sự
tích đó. Sự tích kể rằng: từ xưa ,từ thời rất xa xưa rồi, ở một bản
mường nọ có một gia đình thuộc dòng dõi thần linh, sinh được hai cô con
gái, cô chị tên Nàng Bân cô thứ tên là Nàng Nhị. Khác với Nàng Nhị nàng
Bân là người con gái xinh đẹp, đa tài giỏi nghề thêu dệt. Nàng đem lòng
yêu một chàng trai cày vốn là người ở của gia đình nàng, năm nàng 18
tuổi một tù trưởng người Hmông có ý đến hỏi muốn lấy nàng làm vợ. Vì yêu
chàng trai cày nàng đã từ chối lời cầu hôn của vị Tù trưởng kia. Cha
nàng tức giận đã đoạn tuyệt tình phụ tử và đuổi nàng ra khỏi nhà. Theo
tục lệ trước khi đi nàng phải chịu một trăm ba mươi roi của những người
thân nhất trong gia đình. Cha nàng sai Nàng Nhị đi chín ngày chín đêm
lên đến ngọn núi thứ chín mươi chín của buôn làng chặt một loại cây có
tên là lèn-đen (một loại cây thân gỗ, to bằng chiếc but-bi ngày nay, có
cây to hơn rất nhiều thậm chí to bằng cán dao, nhưng chủ yếu là toàn cây
nhỏ vì sau mỗi mùa ra hoa nó sẽ chết. Loại cây này có rất nhiều nhánh
nhỏ mọc dọc theo cây dày đặc tua tủa như gai). Đem dệt thành những chiếc
roi lô nhô gai, mỗi một roi là hàng ngàn chiếc kim châm đâm vào da thịt
nàng, máu me bê bêt khắp thân, nàng đã dùng chiếc khăn tay quý nhất của
mình để lau máu và thẳng về hướng tây đi mãi, đi mãi về phía núi rừng
tây nguyên trùng điệp.
Đến bên bờ
suối, lúc bìm bịp đã kêu, bóng chiều đã ngã, sức đã kiệt, không thể đi
tiếp được nữa, nàng nghỉ lại bên bờ suối, rửa mặt xong cảm thấy trong
người hơi mệt và lạnh, đang thiêm thiếp thì có tiếng một vị thần xuất
hiện trước mặt, giọng nói ôm ồm dỏng dạc – hỡi nàng ta muốn cứu vớt
một linh hồn nhỏ bé, ta muốn nàng về ở với ta, nàng hãy làm vợ ta ta sẽ
yêu thương nàng hết mực – trong cơn tỉnh, cơn mê nàng nói – nhưng chàng
ơi, cha mẹ ta, em gái ta nhất định họ sẽ đi tìm ta và khi đó họ sẽ không
biết ta ở đâu – Nàng hãy để lại tín vật và nhất định họ sẽ biết nàng đã
đi đâu. Vậy là Nàng Bân đã vắt chiếc khăn tay của mình lên cành cây
bông trăng làm tín vật và đi theo vị thần kia
Mùa xuân
đã qua đi, mùa hạ đã về, đã đến mùa hoa bông trăng nở mà không thấy
người thân của Nàng Bân đến tìm, chiếc khăn tay đã hoá thân vào những
bông trăng sặc sỡ. Mỗi chấm đỏ trên mỗi cánh hoa là máu của Nàng Bân.
Màu hồng là màu của chiếc khăn tay, màu trắng là màu của sự minh bạch,
là màu của người con gái trinh nguyên trong trắng, màu tím là màu của sự
đợi chờ người thân đi tìm, đợi chờ tình yêu, lòng chung thuỷ, vì vậy mà
hoa bông trăng có nhiều màu sắc vậy đấy cháu ạ.
Nghe đến
đây tôi hơi rơm rớm nước mắt, để tránh nội tôi nhìn thấy tôi vờ đi lấy
dầu rót thêm vào đèn, tôi hỏi: thế tại sao lại gọi loài hoa này là hoa
bông trăng hả nội? – nhả miếng trầu nội tôi nhẹ nhàng đáp – bà cũng
không biết nữa, từ lúc bà cũng còn chăn trâu như cháu bà đã nghe mọi
người gọi nó với cái tên như vậy rồi. Tôi đang bối rối xem có gì để hỏi
nội nữa không thì Mẹ – Duy ơi, đi học bài rồi đi ngủ, sáng mai dậy sớm
còn đi học. Đứng phắt lên tôi cãi lại – mẹ không biết mai là thứ 7 à?
thôi con không học bài nữa đâu mai con học, con đi ngủ đây – nội tôi xen
vào – ừ ngủ đi cháu, cả ngày chăn trâu mệt rồi. Gối đầu lên hai bàn
tay, tôi trằn trọc mãi không sao ngủ được chỉ mong trời mau chóng sáng
để tôi kể ngay lại cho Thuỷ nghe tại sao hoa bông trăng lại có nhiều màu
như vậy, tôi đã tưởng tượng ra khuôn mặt tròn xoe, hai con mắt sáng
lên, cái miệng há hốc, vẻ mặt đầy ngạc nhiên của Thuỷ khi nghe tôi kể về
“sự tích hoa bông trăng”. Tôi vô cùng hí hửng và thích thú nhưng thiếp
đi lúc nào không biết.