Hiển thị các bài đăng có nhãn Tết quê hương. Hiển thị tất cả bài đăng
Hiển thị các bài đăng có nhãn Tết quê hương. Hiển thị tất cả bài đăng

Thứ Sáu, 5 tháng 4, 2024

NTV - Những ngày Tết của Mẹ

 

Nhạc Xuân Hay Nhất

Những quả bóng ước mơ,
Bay cao đi hỡi bóng ơi,
Mang theo hi vọng tuổi đời thanh xuân
Đông qua Xuân đến bao lần,
Mà hình bóng mẹ vẫn không phai mờ
 Mẹ là tất cả tuổi thơ,
Mẹ luôn chắp cánh ước mơ cho tròn
Cả đời mẹ sống vì con
Dẫu cho thân mẹ héo hon trăm chiều...
Ôi thương đời mẹ quạnh hiu,
Sớm trưa vất vả trăm điều nuôi con,
NM

Những ngày Tết của mẹ

Mẹ là quê hương của con.  

  Cứ mỗi độ xuân về, lòng tôi chợt bồi hồi nhớ lại những ngày tháng xa xưa và thoáng trong miền kí ức đầy sương ấy, hình bóng hao gầy của mẹ tôi hiện ra mỗi lúc một rõ dần, rõ dần      

 Thuở ấy, nhà tôi nghèo lắm. Tôi mới lên mười. Ba chị em tôi còn nhỏ nên chẳng giúp được gì cho mẹ. Bố tôi bỏ đi làm xa lâu lâu mới trở về thăm nhà một lần. Bởi vậy, mẹ tôi - một cô giáo trường làng - ngoài giờ lên lớp phải một mình “lặn lội thân cò” để kiếm tiền nuôi chúng tôi ăn học. Năm mười hai tháng không ngày nào mẹ rảnh tay. Tuy vất vả thật nhưng thấy con cái đứa nào cũng học giỏi nên mẹ rất vui lòng. Ở cùng chúng tôi còn có bà ngoại. Tuổi bà đã xế chiều. Ngày ba bữa, nhà tôi đã ăn cháo hết hai. Những lúc ấy, bà thường kể cho chúng tôi nghe về nạn đói năm một chín năm hai. Bà bảo rằng:“Người ta phát chẩn cho những người bị đói nhưng do họ nhịn quá lâu ngày nên bấy giờ họ cố ăn thật nhanh, thật nhiều, giành giật nhau mà ăn, ăn quá nhiều đến mức bao tử không thể chứa được nữaVà thế là họ chết ! ”. Tôi nghe mà rợn cả người.       

Những ngày tháng vô cùng thiếu thốn và gian khổ ấy vẫn cứ trôi qua. Bỗng một hôm cây mai trước cửa nhà tôi chợt rụng lá. Khí trời trở gió se se. Tôi biết: Mùa xuân sắp về.     

 Là những ngày giáp Tết mà không khí chuẩn bị ở quê thật sơ sài. Mẹ tôi thường ngày đã vất vả bây giờ lại càng vất vả nhiều hơn. Mẹ luôn thức dậy từ sáng sớm. Trong màn sương muối dày đặc mang theo cái lạnh thấu xương của miền Trung, mẹ bấm chân dò từng bước trên con đường đất đỏ lầy lội. Ra đến chợ, mẹ lấy hàng của đại lý rồi đem bán lẻ để kiếm lời. Công việc có vẻ nhẹ nhàng nhưng thực chẳng dễ chút nào. Ở chợ cũng có nhiều người bán như mẹ nên số tiền thu được chỉ tính từng đồng. Vậy mà có hôm, đứa em út của tôi  đòi mẹ một gói kẹo, tôi dỗ cách nào nó cũng không nín, mẹ liền bảo: “Thôi con lấy cho em một gói kẹo đậu phộng da cá (loại nhỏ nhất, rẻ tiền nhất) cũng được !”. Cầm bao kẹo trên tay, vẻ mặt nó rạng rỡ hẳn lên. Tôi ngồi cạnh bên...im lặngGần hết buổi sáng mà chưa có ai mua cả, thỉnh thoảng có dăm ba người tới hỏi vài câu rồi lại bỏ đi ngay, mặc cho mẹ tôi mời mọc hết lời. Độ giữa trưa, tôi về nhà mang ra cho mẹ một nắm cơm đã trộn sẵn với muối tiêu. Nắm cơm bé xíu lọt thỏm giữa những ngón tay gầy guộc, xương xương của người. Mẹ nhìn hai chị em tôi bằng ánh mắt xót xa rồi bẻ cho mỗi đứa một mẩu nhỏ. Từ trong khóe mắt mẹ, một giọt nước mắt long lanh từ từ rơi xuống đôi gò má nhô cao, khô ráp. Trong thoáng chốc, hai mắt tôi cũng như nhòa đi  

    Hai chín Tết. Pháo tất niên nhà ai nổ lộp độp. Mẹ tôi dậy muộn hơn mọi ngày. Mẹ bảo sáng nay sẽ đi chợ để mua sắm đồ Tết cho mấy chị em tôi, nhân tiện người sẽ mua thêm cho mỗi đứa một chùm pháo tiểu. Bỗng “soạt”. Tôi chạy vội xuống bếp xem. Thì ra trên giàn bếp, con miêu đang dòm ngó cân thịt lợn mà bà tôi mới cân hồi sớm của cô hàng xóm. Lúc đi chợ về, mẹ mua cho tôi đôi dép có quai sau tiện thể dùng để đi học, chị tôi lớn hơn nên được cái mũ rộng vành có gắn một bông hoa và cành lá xung quanh, còn bé út tôi thì nhỏ nhất nên nó được một bộ quần áo rất xinh, mới tinh với nhiều hình vẽ cùng màu trang trí. Vậy mà...tết nay bố tôi lại vẫn không về...      

  Mồng một tết. Nắng xuân ấm áp chan hoà trên con đường xanh biếc cỏ non. Mọi người ai nấy đều hăm hở đi viếng mộ tổ tiên, ông bà. Vài bà cụ mặc áo dài, quần the cũng tất bật hoà vào dòng người. Mẹ tôi là con gái duy nhất của ông ngoại nên việc hương khói ông bà đều do mỗi mình mẹ gánh vác. Tôi thấy mẹ quỳ xuống đốt nhang và thì thầm khấn điều gì đó trước mộ ông. Dáng mẹ trông thật bé nhỏ làm sao trước không gian rợn ngợp chỉ toàn là mộ và cát trắng tinh.        

Tết ở miền quê buồn và yên ả, không có những hội chợ hay các trò chơi nhộn nhịp như ở phố thị. Đâu đó bên góc đường tiếng cãi vả ồn ào của một đám người đánh “bầu, cua, tôm, cá, nai, gà” mỗi lúc một to dần. Cả người lớn và trẻ con như bị hút hồn vào nơi ấy. Còn tôi, tôi biết rõ đó là thứ trò chơi mà mình càng chơi càng cay cú. Do vậy, tôi không bao giờ dùng tiền mừng tuổi của mình để chơi cả. Tôi luôn nghe theo lời dạy của mẹ. Ngược lại, tôi có một công việc khá dễ để làm. Tôi lon ton theo mẹ ra chợ và giúp mẹ bán các con số ghi trên những tấm vé ứng với sáu mặt của một con xúc xắc bỏ vào đĩa rồi đậy chiếc chén nhỏ lên trên. Sau đó mẹ tôi xóc vài cái cho nó đảo đều. Mẹ tôi gọi trò chơi ấy là “Rung Tam Hường”. Tôi rất khoái trò chơi này  (mặc dù nó cũng chẳng khác trò kia là mấy). Và, bọn trẻ con trạc tuổi tôi cũng vậy. Lúc đầu, bọn chúng tỏ ra dè dặt và có ý thăm dò. Chỉ một lúc sau chúng hiểu luật và thích ngay. Đặc biệt là giá trị của phần thưởng cũng khá “hậu” so với số tiền mà chúng bỏ ra. Vì vậy, chúng say sưa bên những ván “Tam Hường” mà quên cả sớm trưa. Chúng cũng nhanh chóng trở thành “thượng đế” của chúng tôi tự lúc nào. Nhìn những đôi mắt đen tròn, mở to chăm chú của mấy cô, cậu bé lên năm, lên sáu rồi nhìn vào những đường gân nổi rõ trên đôi tay xanh xao của mẹ mình mà tôi cảm thấy vừa vui vừa chạnh lòng.      

  Hai hôm sau chúng nó trở nên thân với tôi hơn. Mới sáng sớm chúng đã vây quanh chiếc sạp bé nhỏ của chúng tôi rồi. Chúng còn giục mẹ tôi đi lấy phần thưởng về thật mau. Khi thấy tôi tay ôm tay xách thì chúng vội vàng chạy đến đỡ lấy ngay. Mẹ tôi xổ ván đầu tiên. Cả bọn im lặng, hồi hộp, chờ đợi. Khi vừa thấy mẹ tôi mở chiếc chén ra, tức thì thằng Tèo- con ông Tư hàng xóm- háo hức reo lên : “Con trúng rồi ! ”. Thằng bé cười- một nụ cười hồn nhiên đầy “thắng lợi”. Suốt ngày hôm đó, tôi luôn bận rộn. Hơn thế, chính cái tài rao vặt khéo léo của tôi đã khiến chiếc cổ họng tôi khan cứng tự lúc nào, giọng nói cứ rè rè chẳng khác nào chiếc ra-đi-ô bị hỏng.   

     Đến chiều mồng ba “khách” bắt đầu thưa dần. Có đứa buồn bã, tiếc rẻ khi mẹ tôi tuyên bố ngày mai sẽ thôi không chơi nữa. Chúng hỏi tại sao thì người chỉ cười, một nụ cười hiền lành, đôn hậu, mẹ đùa:         

  - Thế các cháu không cho cô về ăn tết hả ?   

      Bọn chúng lặng nhìn nhau. Chợt có đứa thỏ thẻ:   

       - Vậy Tết sang năm cô có chơi nữa không ?      

   Rồi nó nói thêm:         

 - Bọn con hứa là sẽ chờ cô mà !  

     Nghe xong, mẹ tôi cố nén xúc động, nhìn bọn trẻ bằng ánh mắt yêu thương rồi nhẹ nhàng bảo:        

 - Ừ, hẹn sang năm, cô cháu mình sẽ gặp lại nhau nhé !...     

            Ba ngày xuân ngắn ngủi trôi qua. 

    Mồng bốn Tết. Chợ đầu năm đã họp. Người dân quê tôi thường mang ra chợ những thứ gọi là “cây nhà lá vườn” bán để cầu tài. Họ cũng không quên mua thêm một ít muối hạt gọi là “muối sống” theo phong tục cổ truyền “đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi.” Riêng mẹ tôi thì khác. Mẹ chẳng có gì để bán nhưng ngược lại thứ mà mẹ mua về chính là túi gạo nặng trĩu trên tay cùng với chùm bóng bay chia đều cho ba đứa. Thấy mẹ về, chúng tôi chạy thật nhanh ra ngõ để đón mẹ. Chị tôi nhanh nhảu đỡ túi gạo từ tay mẹ, khệ nệ mang vô nhà bếp, đổ vào chiếc thạp sứ chỉ còn vương vài hạt tấm. Mẹ dịu dàng trao chùm bóng bay cho tôi rồi cúi người xuống nhẹ nhàng bế lấy em gái tôi, ẳm em vào lòng và hôn lên đôi má ửng hồng của nó. Tôi chạy vội vào nhà vơ lấy chiếc khăn ra lau những giọt mồ hôi chảy thành từng vệt trên trán mẹ. Hôm nay được nhìn kĩ khuôn mặt mẹ tôi thấy mẹ gầy hẳn đi. Đôi gò má của người như càng khô ráp và nhô cao hơn. Tôi biết mẹ đã vất vả vì chúng tôi nhiều quá. Tôi cảm thấy thương mẹ vô cùng. Rồi, đột nhiên mọi thứ xung quanh tôi dường như nhoà đi. Bất giác, chùm bóng bay trong tay tôi vụt mất. Tôi ngước mắt nhìn theo. Trên bầu trời cao rộng, chùm bóng bay mà mẹ dành cho chúng tôi đang vươn cao và mỗi lúc một cao dần, cao dần tựa hồ như những ước mơ, những niềm hi vọng của tuổi thơ bọn tôi sẽ được mẹ chắp cánh cho bay cao và bay xa, xa mãi..

Phạm Nguyễn Quế Linh

Tháng chạp, năm 2009

Xuân buồn
Trong ánh mắt cô đơn,
Tôi thấy dường Xuân muộn ?!
Còn nỗi buồn nào hơn,
Xuân không là tất cả...
Và Xuân của riêng em,
Là chuỗi ngày vất vả !!
NM

Công viên ngày Tết

Quãng những năm cuối thập niên 1980, cứ Tết đến, cha tôi lại mở một quầy ảnh trong công viên Lê Nin. Khách đi chơi công viên ngày lễ đều muốn chụp một bức ảnh cả đại gia đình làm kỷ niệm. Họ đứng trước đài phun nước, cạnh vườn hoa, mặc quần áo mới đủ màu sắc, em bé thì cưỡi ngựa gỗ, cầm bóng bay, cô gái trẻ ngồi xích đu có nơ hoa chăng xung quanh. 

Cha tôi bận rộn tối ngày với việc chụp, in tráng, trả ảnh. Mẹ cũng ra tiệm ảnh công viên phụ cho cha. Tôi và em gái cũng thế, mặc dù một đứa trẻ 15 tháng tuổi thì chẳng phụ được gì cả. Đấy là một trong những quãng thời gian hạnh phúc nhất của tôi cho dẫu ngay cả giao thừa, cha mẹ tôi cũng bận rộn cả ngày. Cha mẹ tôi phấn khởi vì chúng tôi đã thu được khá nhiều tiền ngay từ những ngày đầu tiên, còn tôi phấn khởi vì được ở trong công viên cả ngày.

Sang ngày thứ ba, khi tôi đã quá quen với những trò giải trí bắt đầu trở nên cũ mèm thì đột ngột trong công viên thấy xuất hiện hai nhân vật lạ. Đó là một người đàn ông mặc ba đờ xuy bằng dạ xám, đầu đội mũ phớt, chân đi giày da, và có bộ ria mép được xén tỉa cầu kỳ. Người thứ hai là một cô bé trạc tuổi tôi, tóc cắt ngắn và mặc bộ nỉ thể thao màu xanh biển rất đẹp. Chắc hẳn đấy là hai cha con dù tôi chẳng thấy họ trao đổi với nhau lời nào. Họ trải một tấm thảm hình tròn ngay cạnh tiệm ảnh của cha tôi, lại chăng thêm dây dù xung quanh trông rất giống sân khấu. Tôi không hiểu họ sẽ làm gì nhưng cảm thấy vô cùng tò mò. Tôi đứng sáp lại quan sát người đàn ông đang bày biện mấy gói giấy bản buộc kín lên rìa tấm thảm. Chừng nửa tiếng sau, người đàn ông đứng ra giữa tấm thảm và hô to:

- Xin kính mời bà con cô bác khán giả đón xem tiết mục ảo thuật vô cùng đặc sắc của đoàn chúng tôi... Những màn trình diễn kỳ lạ nhất mà chắc chắn quý vị chưa bao giờ được thưởng thức... Xin mời... Xin mời... Chúng tôi chỉ biễu diễn một buổi duy nhất... Xin mời... Xin mời...

Lời mời gọi của người làm ảo thuật thu hút được chừng hơn chục người đứng xung quanh sân khấu. Người đàn ông bắt đầu biểu diễn. Ông ta lấy từ túi áo ra một quả bóng bàn, nuốt chửng nó vào miệng, rồi trước sự ngạc nhiên của khán giả, quả bóng lại chui ra từ hốc mắt nhà ảo thuật, sau đó nhanh chóng biến mất vào không khí. Một giây sau, từ hai lỗ tai ông ta lại thòi ra hai quả bóng. Ông ép hai quả bóng vào lòng bàn tay, lập tức chúng tan chảy như sương như khói.

Hai túi áo ba đờ xuy của nhà ảo thuật cứ như cái thùng không đáy. Ông ta lôi ra từ trong túi đủ thứ đồ lỉnh kỉnh: Bóng bàn, bóng bay, dây vải lụa, cả vài tờ báo nữa. Ông làm biến mất mọi thứ rồi lại cho chúng xuất hiện trở lại trong nháy mắt trong khi tôi căng mắt không dám chớp để bắt quả tang xem ông giấu nó vào đâu. Tờ báo bị xé vụn thành chục mảnh rồi ráp lại thành chiếc khăn quàng. Khăn quàng phất phơ hóa thành quả bóng bay. Bóng bay lại chui tọt vào miệng và phì ra đằng tai thành quả bóng bàn. Cứ như thế, biến hóa khôn lường như thể có phép màu. Vừa biểu diễn, người đàn ông vừa giả bộ làm khuôn mặt ngạc nhiên, rồi nở nụ cười hóm hỉnh và nheo mắt nhìn dây vải lụa bảy màu nãy còn ở trong mũ phớt giờ chui tuốt ra từ ống tay, trong khi trên mũ trống trơn chẳng còn gì nữa hết.

- Và bây giờ tôi xin nhường sân khấu cho một nghệ sĩ trẻ. Chắc chắn quý vị cũng sẽ vô cùng thú vị với tiết mục đặc sắc này.

Cô gái lạ mặt ban nãy tiến ra giữa sân khấu. Cô ấy không có nét tươi tắn nghệ sĩ của người cha mà chẳng nói chẳng cười, mặt mũi ủ ê như đang bị chép phạt. Tuy nhiên cô ấy cũng có thể làm biến mất những quả bóng bàn và khiến các mẩu báo rách liền lại ngay trước mắt khán giả. Tôi kinh ngạc. Sao cô ấy làm được như thế? Cô ấy chỉ độ bằng tuổi tôi, mà tôi ra ngõ mua cho cha chén rượu còn ngã oạch vỡ cả chén, đổ cả rượu. Tôi gọt táo, thái hành thế nào cũng bị đứt tay. Tôi hậu đậu như thể chân tay đi mượn tạm của người khác, có học ảo thuật chắc cũng phải xấp xỉ cỡ tuổi cha cô ấy mới khiến cho giấy rách lại liền được. Tôi vỗ tay rất to bên cạnh những tiếng lộp bộp của khán giả xung quanh.

Xong màn trình diễn của cô con gái, ảo thuật gia tiến lên trước khán giả và giơ một mẩu cao màu đen bọc giấy ni lông.

- Điều gì quan trọng nhất đối với quý vị? Sức khỏe là quan trọng nhất... Đặc biệt là trong những ngày Tết, chắc không ai muốn để mình bị ốm đau bệnh tật... Chúng tôi mang đến đây một giải pháp tuyệt vời nhất cho quý vị... Đau nửa đầu, cao huyết áp, đi ngoài, khó tiêu, mẩn ngứa ngoài da, trĩ nội, trĩ ngoại... đều có thể chữa khỏi bằng cao gia truyền mười đời của gia đình chúng tôi... Cao này được làm bằng... Hãy bảo vệ sức khỏe lâu dài bằng...

Một vài người hỏi giá. Một vài người tản đi. Một hai người rút ví ra mua gói giấy bản buộc dây bốn góc đặt ở mép sân khấu.

Lát sau hai cha con người làm ảo thuật lại diễn suất thứ hai. Lại biến mất những quả bóng, lại làm liền những tờ báo đã rách và lại bán thuốc cao gia truyền. Lần thứ hai người ta chỉ xem mà không mua. Lần thứ ba người ta thậm chí còn không xem. Sân khấu chỉ vẻn vẹn có tôi và vài ba người nữa. Suất diễn kết thúc. Người làm ảo thuật không thu được đồng nào từ khán giả. Ông ta đã chào mời tất cả mọi người trừ tôi.

Từ lúc họ dỡ đồ nghề xuống bãi cỏ, chuẩn bị sân khấu, trình diễn cho đến bây giờ, khi người đàn ông xếp gọn những gói thuốc trở lại vào hòm sắt, cả hai cha con đều không để ý gì đến tôi. Cứ như thể tôi là vô hình vậy. Cô gái nói khẽ điều gì đó với cha và lập tức bị ông ta rít lên những câu mà tôi không nghe rõ, chỉ loáng thoáng thấy ông gọi con gái bằng “mày” xưng “tao”. Ông ta cằn nhằn một hồi và thái độ ấy khiến tôi kinh ngạc. Tôi vẫn thường xuyên bị mắng nhưng chưa bao giờ cha mắng tôi bằng vẻ mặt ấy. Nét tươi tắn nghệ sĩ trên sân khấu đã biến mất, giờ đôi mắt và khóe miệng đầy râu của ông ta chỉ còn lại vẻ cay nghiệt và giận dữ. Sau đó ông ta bỏ đi một hồi lâu. Chỉ còn lại cô gái ngồi trơ trọi trên chiếc hòm sắt đựng thuốc cao gia truyền, vẫn với nét mặt buồn bã như thế.

Tôi thấy cô ấy thật cô đơn. Mẹ cô ấy đâu? Mẹ tôi chưa bao giờ để tôi phải đi đâu với cha một mình ngoài những lúc ông đưa tôi theo đến nhà bạn bè. Bạn bè cô ấy đâu? Em gái cô ấy đâu? Nhà cô ấy nữa. Nhà cô ấy ở đâu, có cùng thành phố với tôi không? Cô ấy học trường nào? Người đàn ông kia có phải là cha cô ấy thật không?

Tôi cứ hình dung cô gái giống như những trẻ không gia đình trong một đoàn xiếc rong thường xuyên ế khách, không bạn bè, không được đi học. Tôi muốn lại gần hỏi thăm và bắt chuyện, muốn mời cô một dây kẹo kéo vì mặc dù cô ấy có bộ quần áo biểu diễn đẹp hơn bộ quần áo mặc Tết của tôi nhưng chắc không nhiều tiền túi bằng tôi.

Hai suất diễn sau cô ấy đã bán được gói thuốc nào đâu. Nhưng nhìn khuôn mặt ủ ê lạnh giá cứ hút mãi vào đám cây âm u không người qua lại phía bên kia khu vực Nhà cười thay vì ngắm nhìn dòng người nườm nượp cờ hoa bên đài phun nước, tôi lại không dám cất lên lời nào.

Lát sau, cha cô quay trở lại. Ông ta đưa cho con gái một ổ bánh mì và họ lặng lẽ ngồi ăn trên chiếc hòm sắt, lưng quay vào nhau. Buổi chiều, họ diễn thêm hai suất nữa, bán được đâu chừng hai gói thuốc. Sau mỗi lần diễn, người đàn ông lại làu bàu hành hạ con gái bằng vẻ mặt cay nghiệt. Còn cô vẫn im lặng như khi tôi nhìn thấy cô lần đầu vào buổi sáng.

Có một lúc tôi chạy đi ăn, khi quay về, chỉ trong vòng 15 phút, đã không còn thấy cha con người làm ảo thuật đâu nữa. Cả sân khấu và chiếc hòm sắt đựng thuốc cao gia truyền cũng biến mất, chỉ để lại một bãi cỏ trống trơn như thể họ chưa từng xuất hiện. Ngày hôm sau, cả hôm sau nữa, cha con người làm ảo thuật không đến diễn. Có lẽ họ đã không kiếm được nhiều tiền từ khu công viên này. Họ không may mắn như cha tôi, như những nghệ sĩ môtô bay, như ông lão phim đèn chiếu, ông lão nặn tò he, ông lão kẹo kéo, bà hàng bún riêu, cô gái bán vòng nhẫn hạt cườm hay thằng bé thổi bong bóng bay bên đài phun nước.

Hết năm ngày Tết, tôi quay lại trường học. Còn cô gái ấy, cô gái ảo thuật tài hoa có khuôn mặt ủ ê lạnh giá, cô ấy có đến trường giống như tôi không?

di li
Tết xưa,
Nhớ cái Tết năm xưa còn thơ ấu,
Nơi quê nhà rộn rịp đón Xuân sang...
Xuân quê hương sao thắm thiết rộn ràng,
Lòng hớn hở chờ đón ngày Tết mới,
Tuy xa cách nhưng vẫn luôn chờ đợi.
Mỗi một mùa là một nỗi nhớ mong !
Tôi luôn ôm ấp trong lòng,
Mơ ngày trở lại Xuân hồng chốn quê !!
NM

                     Những Ngày Giáp Tết

    Chuyện nhớ nhà, nhớ quê: “Mà lạ? Bên này mình có nhà cửa đàng hoàng, còn bên kia, nhà còn đâu? Sao cứ nhớ nhà ở bển hoài?” Tác giả tự hỏi.
    Cứ mỗi năm gần Tết là nhớ về quê nhà… bên Việt Nam đó. Trong lòng rộn rịp, nôn nao hay lâng lâng trộn lẫn vào nhau…nhớ cái không khí hơi lành lạnh… và nhất là gần ngày nghỉ Tết bỏ hết chuyện học hành qua một bên, tính toán, nào là đi mua quà cho Thầy, Cô, nào là làm báo, và làm tiệc tất niên.
    Tui còn nhớ năm đó trong lớp tụi nó chia ra, nhóm văn chương chữ nghĩa lai láng thì làm báo, nhóm khéo tay thì trang hoàng, còn nhóm tui chắc hay ăn vụng trong lớp cho nên được thủ nhiệm vụ gom tiền đi mua bánh mứt. Quá đã, "tự dzì" được cho giờ công khai đi "shopping" mờ. Trong nhóm nầy có Mỹ, Thảo, Nhiều và …tui. Bây giờ nghĩ lại chắc tụi nó lựa nhóm tui đi cho khuất mắt để tụi nó yên ổn làm báo khỏi bị phá hay làm bộ… phê bình.
    Từ trường Trung Thu mà đi bộ ra chợ Bến Thành đâu có gần, mà đi cả đám bốn đứa, nếu đi xe lam thì còn tiền đâu mua mứt nên rủ nhau đi bộ. Trời ơi, cả tiếng mới tới. Cả đám có dặn trước là đem theo tiền túi để ăn hàng trước, "chiện" mua mứt tính sau…
    Đứa này thì gỏi đu đủ tôm thịt, đứa nọ thì xề bên kia bánh ướt nem chua, đứa thì đứng cắn bò bía…ôi thôi hầm bà lằng trong bụng, trước khi về còn… "dọng" thêm một ly đậu đỏ bánh lọt nữa.
    Hỏng biết lúc đó tui để dành làm sao mà lúc nào cũng có tiền rủng rỉnh trong túi, đứa nào hỏng đủ thì tui cho mượn, ăn trước, chuyện khác tính sau. Lo xong phần bao tử no nê đầy bụng rồi, bây giờ tới phần chánh là mua bánh mứt!. Tiền hùn thì ít mà tụi nó dặn phải mua đủ thứ, mứt me, mảng cầu, chà là.. v.v.. Tính sao đây? Cái màn nói thách trên trời hỏng đứa nào dám trả giá hết… Đẩy qua con Thảo vì nó lanh nhất để nó trả giá, trả một tiếng bả… bán, thấy lầm rồi nên cũng biết khôn, mua 1 gram thôi. Bà bán hàng vừa cân vừa lầm thầm trong miệng "Tưởng gì mua có 1 gram mà cũng trả giá cho dữ… mấy con nhỏ này". Đi qua hàng khác lại màn trả giá…sợ chúng… chửi. Rốt cuộc cũng mua được đủ thứ, mỗi loại nửa ký…Riêng mứt dừa thì phải nhiều hơn mấy thứ kia…vì nhiều người thích…Xong trách nhiệm được giao phó…
    Bây giờ nói về cái Tết bên Mỹ đây…cũng có chợ đêm….cũng đầy đủ Mai, Lan, Cúc, Trúc…cũng bánh mứt ê hề…cũng có đầy mâm ngũ quả. Ba ngày Tết có diễn hành, có múa Lân, có dựng cái nhà lá kê cái lu giống bên quê nhà mình (cái nhà này tui thích nhất) có màn thi hoa hậu phu nhân, hoa hậu Việt Nam và hoa hậu trẻ em…còn về văn nghệ tân cổ có đủ, có luôn vỏ thuật. Hay nhứt là cái màn mấy em nhỏ xíu cầm sớ Táo Quân đọc tiềng Việt rót rót vv…. nhưng cái không khí nó vẩn còn… thiêu thiếu cái gì đó…Thiếu cái không khí Việt Nam ở đây…
    Nhớ gần Tết tui khoái nhất là cái màn xách giỏ ra chợ với má mua toàn là thức ăn cho mấy ngày Tết, nhất là củ kiệu, dưa hành để làm chua trước ba ngày cho ngấm, cuốn bánh tráng với thịt kho dưa giá và bánh tét trong mấy ngày Tết thiệt là ngon…nhưng mà ghét nhứt là cái màn lột cả rổ củ hành hương…nó nhỏ xíu mà cay mắt muốn chết…bây giờ ngồi đây nhớ lại "ủa? mà sao năm nào… cũng có mình tui với má ngồi lột củ kiệu với củ hành hương hết ta? còn mấy bà chị đi đâu hết? để Tết này hỏi cho ra lẽ….
    Ngày ba mươi, bận rộn cách gì! Nào là cúng quãy, chuyện của má, nào là quét dọn nhà cửa, chuyện này Năm Sira lo, là tui đó. Phận sự treo màn có chị hai lo. Treo cờ mới tinh là chuyện của ba lo. Còn bà ba nhăn, biệt hiệu của chị ba Xuân), bà tư điệu, biệt hiệu của bà chị kế tui là Ngọc Anh, lúc đó ở đâu ta? Hai bà này mà vô Hải Quân làm thợ "LẶN" được lảnh "CÚP" là cái chắc!! để Tết này hỏi cho ra lẽ…
    Làm gì thì làm cũng phải cho xong trước Giao Thừa.
    Thường thường ba má kiểm soát một vòng trong nhà coi có sạch sẽ không rồi mới chuẩn bị cái bàn thờ cúng đêm 30. Chuyện cúng Giao Thừa là phần của Ba, rất trịnh trọng. Bàn hương đèn ngoài sân, ngay trước cửa nhà. Trên bàn có bình bông tươi, thường là bông vạn thọ, hay bông huệ ta, trái dừa tươi, dĩa mứt đủ thứ, nước trà, nước lọc, nhang, đèn cầy phải đủ cặp màu đỏ cho hên. Nhất là hai cây mía thiệt đều nhau dựng ở hai bên bàn cúng, với ngọn được cột dính giao đầu nhau.
    Chị em tui lúc này mới sửa soạn thay quần áo mới để đi ra… đi vô, coi ba má sắp đặt…trong lòng nó nôn nao làm sao í! Lúc ba má cúng là tui chạy tới…chạy lui qua nhà hàng xóm rủ mấy đứa bạn đi coi nhà nào đốt pháo trước…đứng bịt lổ tay…dòm. Sợ pháo gần chết mà cứ hay đi kiếm để tụi "con chai" đốt liệng vô chân…la bài hãi rồi chạy… làm cho đám "con chai" ôm bụng cười rồi canh me làm tiếp…Đêm Giao Thừa thức gần sáng đêm vì ba má và mấy người lớn còn đi chùa hái lộc đầu năm nữa….Cũng có năm đám con nít được đi theo. Ba má tui tin chuyện hái lộc đầu năm nầy lắm.
    Sáng mùng một, chị em tui thức sớm lắm để diện bộ đồ mới mà tối hôm qua chưa có mấy người thấy bộ đồ chiến này, đi ra, đi vô, cắn hột dưa. Cái màn kế tiếp mà tụi tui khoái nhất là…LÌ XÌ…quần áo mới, tiền mới thơm phức. Đầu tiên là ba má lì xì, xong là tiếp dọn mâm cúng chay. Nguyên ngày mùng một ăn chay, mùng hai trở đi là ăn mặn. Má sắp dọn cúng Ông Bà mỗi ngày, nhang và đèn trên bàn thờ Tổ tiên hỏng tắt suốt mấy ngày Tết. Bàn thờ Tổ Tiên được chưng dọn sáng rực rỡ với bộ lư đồng, hai trái dưa hấu phải thiệt tròn trịa, cá dán tấm giấy đỏ viết chữ Tàu, chắc là chữ Phước và chữ Lộc. Má cúng ngày ba lần, liên tiếp trong ba ngày. Không quét nhà, không gây lộn, chỉ ăn với cười thôi, cũng khỏi rửa chén luôn, Má làm hết. Chắc ba má khoái nhất là mấy ngày này.
    Mùng hai, mùng ba trở đi bà con, hàng xóm bắt đầu lai rai tới chúc Tết, lì xì. Ba má nói mùng một mình không nên tới nhà người khác "xông đất", rủi trong năm có gì không may xảy ra thì người ta …"nhớ tới mình", trừ phi người ta "mượn" mình tới xông đất dùm.
    Tui khoái nhất là dì Bảy mà mấy chị em tui kêu là Má Bảy, trong gia đình tui, tất cả mấy dì tui đều kêu bằng Má hết. Má Bảy phốp pháp, vui tánh. Má ưa nói đứa nào chúc hay và dài thì được lì xì nhiều, mà phải khoanh tay lại đàng hoàng. Nghe chúc Tết xong Má Bảy cười ha hả rồi móc túi kéo mấy bao đỏ ra, nên mùng hai năm nào tui cũng tính sẳn mấy câu dài thiệt là dài để chúc cho riêng Má Bảy. Má Bảy buôn bán quanh năm không nghỉ ngày nào, nên vào dịp Tết, sau màn đi lòng vòng ngày mùng hai lì xì cho hết thảy mấy đứa cháu xong là Má Bảy bắt đầu ngồi sòng tứ sắc luôn cả ngày đêm cho hết mấy ngày Tết. Má Bảy lựa một ngày tốt mở cửa hàng lấy ngày, xong tiếp tục ngồi sòng. Ai có cần gì thì cứ tới sòng tứ sắc thì gặp Má liền.
    Mùng hai. Có tiền rủng rỉnh trong túi bây giờ kiếm chổ đi chơi. Đi sở thú…coi thú?. Năm nào cũng đi coi thú thì ít mà đứng ngồi làm duyên để chụp hình thì nhiều.
    Mùa Tết trong sở thú có đủ loại bông hoa nở đẹp lắm, đủ màu sắc. Tui thích hết tất cả loại hoa trừ hoa… Mồng Gà (ghét cay ghét đắng) mà sao ba tui cứ kêu đứng kế Mồng Gà mà chụp hình thành ra tấm hình nào Mồng Gà cũng… đẹp hơn tui. Tui đoán chắc ba nghĩ… Tết có sẵn quần áo đẹp, và bông hoa đủ màu sắc rực rở, tươi thắm thì hên cả năm cho nên la cà chụp hình ở sở thú cả ngày trời, nhất là lại có tiền bạc rủng rỉnh trong túi nên …thiệt là vui ….Tui khoái nhất cái màn coi mô tô bay…hồi hộp, nín thở!!. Mua vé vô cửa xong, được người hướng dẩn chỉ lên thang lầu…Kiếm được chổ ngồi gần lan can…nhìn chung quanh thấy nhiều hàng ghế sắp từ thấp lên cao theo hình tròn (cái nhà này hình tròn, khán giả ngồi phía trên nhìn xuống giống như mình đi coi xiệc vậy, nhưng cái nhà này có chiều cao hơn nhiều. Từ trên nhìn xuống thấy chung quanh vách ván được đóng hơi lài lài từ phía dưới lên lần lần tới trên là thẳng đứng. Phía dưới là nền bằng xi măng …có chiếc xe mô tô dựng đó…kế cái kệ nhỏ trong góc.
    Giờ bắt đầu… nghe tiếng còi thổi lớn mọi người lồm chồm nhìn xuống phía dưới… thấy một người con gái nhỏ nhắn, mảnh mai, bước ra cúi đầu chào xung quanh bốn phía xong bước lại chỗ cái… kệ nhỏ trong góc nhà… chấp tay lại và cúi đầu xá …tôi nghĩ "chắc đây là bàn thờ Tổ của ngành mô tô bay", xong rồi cô ấy mới lấy cái nón "sắt" đội lên đầu…nhảy cái thoắt lên xe bắt đầu nổ máy…tiếng máy xe nổ …bùm… bùm thiệt là lớn làm sôi động hết cả một vùng…mọi người nín thở, mở lớn mắt ra coi…Cô ấy rồ ga lớn chạy một vòng chung quanh dưới thấp nhất "chắc cho nóng máy" một tay dơ cao chào mọi người, xong đảo thêm hai ba vòng nữa rồi…rồ ga mạnh hết cở là bắt đầu phóng lên cao thật nhanh chạy theo vòng tròn từ thấp lên cao…lên tới gần lan can chổ khách ngồi rồi vòng trở xuống…cũng theo vòng tròn…lập đi…lập lại mấy vòng…có lúc tui có cảm tưởng như cô ta sắp rớt ra khỏi xe vì cái độ nghiêng của xe.
    Hú hồn!!!
    Và đó là lần đầu mà cũng là lần cuối cùng tui đi coi mô tô bay…
    Sáng mùng ba. Ba má đem mấy chị em tui ra thăm ông Tỉa, bà Ý ở đường Huỳnh Thúc Kháng Sài Gòn (ông dượng, bà dì kêu theo tiếng Hoa). Bên nội người Triều Châu …nói toàn tiếng… Tàu hông hà! mà tụi tụi thì hỏng đứa nào biết nói hết thành ra thân bên ngoại hơn bên nội, mà ba làm thành thông lệ nên mùng ba năm nào cũng đi thăm ông bà, và tụi tui cũng phải mặc aó đầm, chân mang giày bít, dớ trắng rất giống mấy "little chinese girls" lắm. Gia đình ông bà nói chuyện với ba tui bằng tiếng Tàu vui vẻ lắm, còn tụi tui thì ngồi…ngớ ra đó. Vậy mà ông Tỉa, bà Ý lúc nào cũng bắt ở lại ăn cơm tới chiều mới về. Nhà bà Ý lúc nào cũng có sẳn bánh ngọt cho con cháu ăn hết!.
    Qua chiều mùng ba…Đi coi hát…Bước ra cửa nhìn tới nhìn lui coi có "con chai" hông… sợ tụi nó liệng pháo vô mình. Nếu tụi nó… bận hết thì mình yên tâm bước, còn nếu tụi nó đứng… lấp ló đâu đó thì quay trở vô nhà chờ tụi nó đi...Hỏng biết tại sao lại đi coi hát dịp Tết? Chen lấn mua vé bị người ta đụng…chổ này…cạ chổ kia…Mấy cha đợi dịp…chờ nước đục thả câu…Về tới nhà là hết ngày mùng ba.
    Qua mùng bốn. Ăn trưa xong, bày bộ Bầu Cua Cá Cọp ra… rủ luôn mấy đứa hàng xóm qua chơi. Vui thiệt là vui. Đứa thắng thì vui nhiều, đứa thua cũng hỏng buồn, vì Tết mà, buồn thì xui suốt năm sao?.
    Tết bên này cũng có bộ Bầu Cua Cá Cọp nhưng cũng hỏng vui bằng lúc nhỏ bên quê nhà….Ở thành thị qua mùng bốn, mùng năm là bớt đi không khí Tết rồi…Bắt đầu quét nhà mà phải quét ngược vô, vì quét ra là sợ tiền cũng theo ra…nhất là quét hột dưa rải rác đầy nhà… dọn dẹp rác rến. Nhưng nếu ở dưới quê thì người ta còn ăn Tết lai rai tới hết cả tháng lận…Sướng thiệt.
    Hơn ba chục năm nay tui chưa từng có được dịp ăn cái Tết đúng nghĩa y như hồi còn nhỏ ở Việt Nam. Ước gì một hai năm nữa, tất cả mọi chuyện "xuôi chèo mát mái", tui sẽ đem mấy nhỏ trở về quê nhà vào dịp Tết để hít thở cái không khí Tết của năm xưa, cả ở thành thị lẫn thôn quê…
    Mà lạ? Bên này mình có nhà cửa đàng hoàng, còn bên kia, nhà còn đâu?
    Sao cứ nhớ nhà ở bển hoài?
    Chúc tất cả mọi người một năm mới nhiều sức khỏe, tâm thần an bình và tài lộc dồi dào… 
Trương Kim Loan


Nhạc Xuân Hay Nhất

Những quả bóng ước mơ,
Bay cao đi hỡi bóng ơi,
Mang theo hi vọng tuổi đời thanh xuân
Đông qua Xuân đến bao lần,
Mà hình bóng mẹ vẫn không phai mờ
 Mẹ là tất cả tuổi thơ,
Mẹ luôn chắp cánh ước mơ cho tròn
Cả đời mẹ sống vì con
Dẫu cho thân mẹ héo hon trăm chiều...
Ôi thương đời mẹ quạnh hiu,
Sớm trưa vất vả trăm điều nuôi con,
NM

Những ngày Tết của mẹ

Mẹ là quê hương của con.  

  Cứ mỗi độ xuân về, lòng tôi chợt bồi hồi nhớ lại những ngày tháng xa xưa và thoáng trong miền kí ức đầy sương ấy, hình bóng hao gầy của mẹ tôi hiện ra mỗi lúc một rõ dần, rõ dần      

 Thuở ấy, nhà tôi nghèo lắm. Tôi mới lên mười. Ba chị em tôi còn nhỏ nên chẳng giúp được gì cho mẹ. Bố tôi bỏ đi làm xa lâu lâu mới trở về thăm nhà một lần. Bởi vậy, mẹ tôi - một cô giáo trường làng - ngoài giờ lên lớp phải một mình “lặn lội thân cò” để kiếm tiền nuôi chúng tôi ăn học. Năm mười hai tháng không ngày nào mẹ rảnh tay. Tuy vất vả thật nhưng thấy con cái đứa nào cũng học giỏi nên mẹ rất vui lòng. Ở cùng chúng tôi còn có bà ngoại. Tuổi bà đã xế chiều. Ngày ba bữa, nhà tôi đã ăn cháo hết hai. Những lúc ấy, bà thường kể cho chúng tôi nghe về nạn đói năm một chín năm hai. Bà bảo rằng:“Người ta phát chẩn cho những người bị đói nhưng do họ nhịn quá lâu ngày nên bấy giờ họ cố ăn thật nhanh, thật nhiều, giành giật nhau mà ăn, ăn quá nhiều đến mức bao tử không thể chứa được nữaVà thế là họ chết ! ”. Tôi nghe mà rợn cả người.       

Những ngày tháng vô cùng thiếu thốn và gian khổ ấy vẫn cứ trôi qua. Bỗng một hôm cây mai trước cửa nhà tôi chợt rụng lá. Khí trời trở gió se se. Tôi biết: Mùa xuân sắp về.     

 Là những ngày giáp Tết mà không khí chuẩn bị ở quê thật sơ sài. Mẹ tôi thường ngày đã vất vả bây giờ lại càng vất vả nhiều hơn. Mẹ luôn thức dậy từ sáng sớm. Trong màn sương muối dày đặc mang theo cái lạnh thấu xương của miền Trung, mẹ bấm chân dò từng bước trên con đường đất đỏ lầy lội. Ra đến chợ, mẹ lấy hàng của đại lý rồi đem bán lẻ để kiếm lời. Công việc có vẻ nhẹ nhàng nhưng thực chẳng dễ chút nào. Ở chợ cũng có nhiều người bán như mẹ nên số tiền thu được chỉ tính từng đồng. Vậy mà có hôm, đứa em út của tôi  đòi mẹ một gói kẹo, tôi dỗ cách nào nó cũng không nín, mẹ liền bảo: “Thôi con lấy cho em một gói kẹo đậu phộng da cá (loại nhỏ nhất, rẻ tiền nhất) cũng được !”. Cầm bao kẹo trên tay, vẻ mặt nó rạng rỡ hẳn lên. Tôi ngồi cạnh bên...im lặngGần hết buổi sáng mà chưa có ai mua cả, thỉnh thoảng có dăm ba người tới hỏi vài câu rồi lại bỏ đi ngay, mặc cho mẹ tôi mời mọc hết lời. Độ giữa trưa, tôi về nhà mang ra cho mẹ một nắm cơm đã trộn sẵn với muối tiêu. Nắm cơm bé xíu lọt thỏm giữa những ngón tay gầy guộc, xương xương của người. Mẹ nhìn hai chị em tôi bằng ánh mắt xót xa rồi bẻ cho mỗi đứa một mẩu nhỏ. Từ trong khóe mắt mẹ, một giọt nước mắt long lanh từ từ rơi xuống đôi gò má nhô cao, khô ráp. Trong thoáng chốc, hai mắt tôi cũng như nhòa đi  

    Hai chín Tết. Pháo tất niên nhà ai nổ lộp độp. Mẹ tôi dậy muộn hơn mọi ngày. Mẹ bảo sáng nay sẽ đi chợ để mua sắm đồ Tết cho mấy chị em tôi, nhân tiện người sẽ mua thêm cho mỗi đứa một chùm pháo tiểu. Bỗng “soạt”. Tôi chạy vội xuống bếp xem. Thì ra trên giàn bếp, con miêu đang dòm ngó cân thịt lợn mà bà tôi mới cân hồi sớm của cô hàng xóm. Lúc đi chợ về, mẹ mua cho tôi đôi dép có quai sau tiện thể dùng để đi học, chị tôi lớn hơn nên được cái mũ rộng vành có gắn một bông hoa và cành lá xung quanh, còn bé út tôi thì nhỏ nhất nên nó được một bộ quần áo rất xinh, mới tinh với nhiều hình vẽ cùng màu trang trí. Vậy mà...tết nay bố tôi lại vẫn không về...      

  Mồng một tết. Nắng xuân ấm áp chan hoà trên con đường xanh biếc cỏ non. Mọi người ai nấy đều hăm hở đi viếng mộ tổ tiên, ông bà. Vài bà cụ mặc áo dài, quần the cũng tất bật hoà vào dòng người. Mẹ tôi là con gái duy nhất của ông ngoại nên việc hương khói ông bà đều do mỗi mình mẹ gánh vác. Tôi thấy mẹ quỳ xuống đốt nhang và thì thầm khấn điều gì đó trước mộ ông. Dáng mẹ trông thật bé nhỏ làm sao trước không gian rợn ngợp chỉ toàn là mộ và cát trắng tinh.        

Tết ở miền quê buồn và yên ả, không có những hội chợ hay các trò chơi nhộn nhịp như ở phố thị. Đâu đó bên góc đường tiếng cãi vả ồn ào của một đám người đánh “bầu, cua, tôm, cá, nai, gà” mỗi lúc một to dần. Cả người lớn và trẻ con như bị hút hồn vào nơi ấy. Còn tôi, tôi biết rõ đó là thứ trò chơi mà mình càng chơi càng cay cú. Do vậy, tôi không bao giờ dùng tiền mừng tuổi của mình để chơi cả. Tôi luôn nghe theo lời dạy của mẹ. Ngược lại, tôi có một công việc khá dễ để làm. Tôi lon ton theo mẹ ra chợ và giúp mẹ bán các con số ghi trên những tấm vé ứng với sáu mặt của một con xúc xắc bỏ vào đĩa rồi đậy chiếc chén nhỏ lên trên. Sau đó mẹ tôi xóc vài cái cho nó đảo đều. Mẹ tôi gọi trò chơi ấy là “Rung Tam Hường”. Tôi rất khoái trò chơi này  (mặc dù nó cũng chẳng khác trò kia là mấy). Và, bọn trẻ con trạc tuổi tôi cũng vậy. Lúc đầu, bọn chúng tỏ ra dè dặt và có ý thăm dò. Chỉ một lúc sau chúng hiểu luật và thích ngay. Đặc biệt là giá trị của phần thưởng cũng khá “hậu” so với số tiền mà chúng bỏ ra. Vì vậy, chúng say sưa bên những ván “Tam Hường” mà quên cả sớm trưa. Chúng cũng nhanh chóng trở thành “thượng đế” của chúng tôi tự lúc nào. Nhìn những đôi mắt đen tròn, mở to chăm chú của mấy cô, cậu bé lên năm, lên sáu rồi nhìn vào những đường gân nổi rõ trên đôi tay xanh xao của mẹ mình mà tôi cảm thấy vừa vui vừa chạnh lòng.      

  Hai hôm sau chúng nó trở nên thân với tôi hơn. Mới sáng sớm chúng đã vây quanh chiếc sạp bé nhỏ của chúng tôi rồi. Chúng còn giục mẹ tôi đi lấy phần thưởng về thật mau. Khi thấy tôi tay ôm tay xách thì chúng vội vàng chạy đến đỡ lấy ngay. Mẹ tôi xổ ván đầu tiên. Cả bọn im lặng, hồi hộp, chờ đợi. Khi vừa thấy mẹ tôi mở chiếc chén ra, tức thì thằng Tèo- con ông Tư hàng xóm- háo hức reo lên : “Con trúng rồi ! ”. Thằng bé cười- một nụ cười hồn nhiên đầy “thắng lợi”. Suốt ngày hôm đó, tôi luôn bận rộn. Hơn thế, chính cái tài rao vặt khéo léo của tôi đã khiến chiếc cổ họng tôi khan cứng tự lúc nào, giọng nói cứ rè rè chẳng khác nào chiếc ra-đi-ô bị hỏng.   

     Đến chiều mồng ba “khách” bắt đầu thưa dần. Có đứa buồn bã, tiếc rẻ khi mẹ tôi tuyên bố ngày mai sẽ thôi không chơi nữa. Chúng hỏi tại sao thì người chỉ cười, một nụ cười hiền lành, đôn hậu, mẹ đùa:         

  - Thế các cháu không cho cô về ăn tết hả ?   

      Bọn chúng lặng nhìn nhau. Chợt có đứa thỏ thẻ:   

       - Vậy Tết sang năm cô có chơi nữa không ?      

   Rồi nó nói thêm:         

 - Bọn con hứa là sẽ chờ cô mà !  

     Nghe xong, mẹ tôi cố nén xúc động, nhìn bọn trẻ bằng ánh mắt yêu thương rồi nhẹ nhàng bảo:        

 - Ừ, hẹn sang năm, cô cháu mình sẽ gặp lại nhau nhé !...     

            Ba ngày xuân ngắn ngủi trôi qua. 

    Mồng bốn Tết. Chợ đầu năm đã họp. Người dân quê tôi thường mang ra chợ những thứ gọi là “cây nhà lá vườn” bán để cầu tài. Họ cũng không quên mua thêm một ít muối hạt gọi là “muối sống” theo phong tục cổ truyền “đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi.” Riêng mẹ tôi thì khác. Mẹ chẳng có gì để bán nhưng ngược lại thứ mà mẹ mua về chính là túi gạo nặng trĩu trên tay cùng với chùm bóng bay chia đều cho ba đứa. Thấy mẹ về, chúng tôi chạy thật nhanh ra ngõ để đón mẹ. Chị tôi nhanh nhảu đỡ túi gạo từ tay mẹ, khệ nệ mang vô nhà bếp, đổ vào chiếc thạp sứ chỉ còn vương vài hạt tấm. Mẹ dịu dàng trao chùm bóng bay cho tôi rồi cúi người xuống nhẹ nhàng bế lấy em gái tôi, ẳm em vào lòng và hôn lên đôi má ửng hồng của nó. Tôi chạy vội vào nhà vơ lấy chiếc khăn ra lau những giọt mồ hôi chảy thành từng vệt trên trán mẹ. Hôm nay được nhìn kĩ khuôn mặt mẹ tôi thấy mẹ gầy hẳn đi. Đôi gò má của người như càng khô ráp và nhô cao hơn. Tôi biết mẹ đã vất vả vì chúng tôi nhiều quá. Tôi cảm thấy thương mẹ vô cùng. Rồi, đột nhiên mọi thứ xung quanh tôi dường như nhoà đi. Bất giác, chùm bóng bay trong tay tôi vụt mất. Tôi ngước mắt nhìn theo. Trên bầu trời cao rộng, chùm bóng bay mà mẹ dành cho chúng tôi đang vươn cao và mỗi lúc một cao dần, cao dần tựa hồ như những ước mơ, những niềm hi vọng của tuổi thơ bọn tôi sẽ được mẹ chắp cánh cho bay cao và bay xa, xa mãi..

Phạm Nguyễn Quế Linh

Tháng chạp, năm 2009

Chủ Nhật, 19 tháng 2, 2023

NTV - Ấm áp ngày rằm tháng Giêng


Phiên Gác Đêm Xuân

Rằm Tháng Giêng

Ngày xưa còn nhỏ, ngày xưa

Tôi đeo khánh bạc, lên chùa dâng nhang

Lòng vui quần áo xênh xang

Tay cầm hương, nến, đinh vàng mới mua

Chị tôi vào lễ trong chùa

Hai chàng trai trẻ khấn đùa hai bên:

"Lòng thành lễ vật đầu niên,

Cầu cho tiểu được ngoài giêng đắt chồng!"

Chị tôi phụng phịu má hồng

Vùng vằng suýt nữa quên bồng cả tôi

Tam quan, ngoài mái chị ngồi

Chị nghe đoán thẻ, chị cười luôn luôn

Quẻ thần, thánh mách mà khôn:

Số nàng chồng đắt, mà con cũng nhiều.

Chị tôi nay đã xế chiều

Chắc còn nhớ mãi những điều chị mơ

Hằng năm tôi đi lễ chùa

Chuông vàng, khánh bạc ngày xưa vẫn còn

Chỉ hơi thấy vắng trong hồn

Ít nhiều hương phấn khi còn ngây thơ

Chân đi, đếm tiếng chuông chùa

Tôi ngờ năm tháng thời xưa trở về...

Hồ Dzếnh

Tranh minh họa: Trần Thắng
Tranh minh họa: Trần Thắng

Ấm áp ngày rằm tháng Giêng

Ngày mai dậy sớm một chút đi chợ với mẹ nghe con!

Ngày mai là thứ bảy, mình đi chợ trễ trễ một chút được không mẹ.

Nhưng ngày mai chợ sẽ đông, sợ đi trễ đông người quá thì con lại cằn nhằn. Lo ngủ sớm rồi dậy sớm đi cô hai. Đã gần ba mươi mà như con nít.

Dì Năm thở dài bỏ lại một câu rồi khép cửa. Nhà dì Năm có hai đứa con, đứa con gái lớn đã gần 30 tuổi mà tính tình vẫn như trẻ con. Mỗi lần Tết đến Xuân về nhìn con gái thêm một tuổi mà vẫn còn chưa có chồng dì lại rầu lại lo. Con trai dì ngược lại kết hôn sớm, vừa ra trường đã kết hôn rồi sinh con. 27 tuổi đã có con trai ba tuổi. Mỗi lần nhìn thấy gia đình con trai vui vẻ hạnh phúc bà lại mong con gái sớm có gia đình.

Mẹ lại vào phòng chị hát bài ca chồng con à! Mẹ đừng hối thúc chị nữa, kệ đi mẹ à. - Tâm thấy mẹ đi từ phòng An ra nên vội vàng lên tiếng.

Kệ là kệ làm sao. Bây muốn chị bây ở giá lắm à! Mẹ vào dặn sáng thức sớm đi chợ với mẹ thôi. Bé Bình nó bệnh, con Linh chăm sóc nó cả ngày cả đêm thì nên để nó nghỉ ngơi. - dì Năm nhíu mày giải thích.

Từ hôm trước Tết Nguyên đán, việc đi chợ bếp núc trong nhà đều là Linh làm với dì Năm. Linh là đứa con dâu dì Năm rất hài lòng. Linh vừa hiền lành, lại giỏi giang tháo vát, vậy nên An luôn ỷ lại vào Linh. Những ngày chuẩn bị cho Tết cũng như những mâm cúng ngày Tết đều do Linh quán xuyến. An chỉ chủ động giữ bé Bình để Linh rảnh tay làm việc. An thích con nít và cũng biết cách chiều chuộng cho nên bé Bình cũng thích chơi với An. Nhưng mấy hôm nay bé Bình bệnh, Linh phải chăm sóc con, không có thời gian phụ dì Năm việc bếp núc cũng như đi chợ nữa.

Rằm tháng Giêng này mẹ muốn lên chùa nào? Ngày này người ta đi chùa đông lắm, chen chúc con sợ chị An không đi đâu. Chỉ không thích chỗ đông người mẹ biết mà. - Tâm nhớ lại rằm tháng Giêng năm trước mà ngán ngẩm.

Rằm tháng Giêng là Tết Nguyên tiêu, đêm trăng tròn đầu tiên của năm mới, ngày này người ta đi lễ Phật đông cũng không thua kém những ngày đầu năm. Dịp này mọi nhà thường làm mâm cơm chay để cúng bái, kính nhớ ông bà tổ tiên cũng như đi lễ Phật cầu xin một năm mới bình an. Tâm còn nhớ rõ Tết Nguyên tiêu năm trước, mẹ bắt chị An cùng đi lễ chùa hy vọng chị gặp gỡ được nhiều người, có thể sớm gặp được duyên phận của chị. Nhưng không ngờ vừa đến cửa chùa nhìn mọi người đông đúc chen lấn, chị An lại viện cớ trong người không khỏe rồi chạy bỏ mẹ ở lại chùa một mình. Cuối cùng Tâm phải đi đến chùa đón mẹ về.

Mùng 1 Tết nó cũng đi với mẹ lên chùa rồi. Lần này nó cũng sẽ đi thôi. - dì Năm dứt khoát.

Hai hôm trước dì Năm trùng hợp gặp lại người bạn cũ, hai người chào hỏi rồi mới biết cả hai đều có đứa con trạc tuổi nhau mà chưa có gia đình. Cho nên cả hai hẹn nhau rằm tháng Giêng đi lễ chùa để giả vờ gặp gỡ lại lần nữa, cho hai đứa trẻ gặp mặt nhau. Dì Năm hy vọng lần này Phật sẽ xe duyên cho An.

Tâm nhớ ra mấy ngày Tết An điều nằm ở nhà, ngay cả đi họp lớp chị ấy cũng không đi. Họ hàng bà con đến nhà chơi chị ấy cũng trốn luôn trong phòng. Có lẽ bởi vì chị sợ mọi người sẽ hỏi đến chuyện chồng con, và có lẽ năm nay chị chịu đi chùa lễ Phật vào ngày đầu năm là để cầu duyên cho mình. Những năm trước chị không tin nhưng cô đơn quá lâu cũng đã đến lúc chị gieo niềm tin nơi cửa Phật một lần.

***

Bên ngoài trời vẫn còn tối, sương vẫn còn đọng trên phiến lá, tiếng ếch nhái vẫn còn đang vang vọng thì dì Năm đã vào phòng An gõ cửa. An muốn ngủ thêm cũng không được với dì Năm.

Chợ cách nhà An cũng không xa lắm, nhưng đi bộ thì khoảng 15 phút mới đến. Đi xe máy thì sẽ nhanh hơn và cũng tiện cho việc chở đồ. Vậy mà dì Năm nhất định không chịu cho An đi xe. An cứ nghĩ chỉ hai mẹ con An đi bộ trên đường nào ngờ đi khoảng một đoạn liền gặp được vài người khác cũng xách giỏ đi bộ ra chợ. Không khí yên tĩnh vắng lặng của buổi sớm mai nay đã náo nhiệt rôm rả tiếng cười nói của các cô các dì.

An và dì Năm ra chợ mua rất nhiều đồ, khi về cả hai đều xách nặng cả hai tay. Khi cả hai về đến nhà, An còn chưa kịp nghỉ ngơi thì dì Năm đã bắt An vào bếp phụ dì nấu nướng.

Làm hôm nay cho xong ngày mai lên chùa lễ Phật với mẹ. - dì Năm nói với An.

Con không đi có được không mẹ? Mùng 1 con đã đi rồi mà. - An không vui thử thương lượng.

Không được. Ngày mai nhất định phải đi với mẹ. - dì Năm nghiêm nghị.

***

Sáng sớm, sau khi đã dọn mâm cúng đâu vào đấy, dì Năm cùng An đi lên chùa. Ngày Rằm đầu tiên của năm mới cho nên người ta đi lễ Phật rất đông, cứ như ngày mùng 1 Tết vừa rồi. An nhìn dòng người tấp nập bên trong sân chùa chỉ muốn được quay xe chạy về nhà. An nắm tay mẹ từng chút một chen vào bên trong. Đúng lúc này, một giọng nói mừng rỡ gọi tên mẹ An làm An giật mình.

Thúy Nhạn?

Thu Liễu?

Sau đó An mới biết người phụ nữ trung niên gọi tên mẹ An ở chùa là bạn học cũ nhiều năm không gặp của mẹ. Hai người mừng rỡ nắm tay nhau cùng nhau đi vào bên trong chùa thắp hương. An vì sợ lạc mẹ nên vội đuổi theo bà bất ngờ bị người phía sau đâm trúng suýt thì ngã, cũng may có người nhanh tay kéo giữ An lại.

An không sao chứ?

Không, không sao. An cảm ơn. - An ngượng ngùng đến nói lắp.

Hưng là con trai của cô Thu Liễu bạn của mẹ An. Khi hai bà mẹ đang vui vẻ nói chuyện với nhau ở phía trước thì An và Hưng cũng đã ngượng ngùng làm quen bắt chuyện. Hưng lớn hơn An một tuổi hiện là kiến trúc sư làm việc ở Sài Gòn. An chưa bao giờ tin vào tình yêu sét đánh mà trên phim hay chiếu nhưng hôm nay ngay từ ánh mắt đầu tiên Hưng nhìn thẳng vào mắt An. Trái tim An đập thình thịch, má đột nhiên ửng hồng như vừa uống vài ly rượu.

Sau khi bốn người cùng nhau thắp hương thì lại cùng nhau ra phía sau chùa dùng cơm chay. Vì quá đông người cho nên không tìm được bàn cho cả bốn người cùng ngồi một chỗ. Khi hai bà mẹ muốn có nhiều thời gian nói chuyện với nhau cho nên để An và Hưng tìm chỗ khác. Hưng tinh mắt liếc nhìn một vòng rồi nhanh chóng tìm được chỗ cho cả hai. Suốt buổi cơm chay, An chẳng dám động đũa nhiều, phần vì An ngại chỗ đông người, phần vì có Hưng bên cạnh.

Rằm tháng Giêng người ta ăn chay nhiều quá An nhỉ?

Rằm tháng Giêng là một trong ba dịp dùng chay lớn nhất trong năm. Người ta ăn chay cũng như không sát sinh để cầu bình an, may mắn cho gia đình trong năm mới mà. - An thì thầm giải thích.

Hưng ngoài cầu bình an, may mắn còn muốn cầu duyên không biết có được không? - Hưng mỉm cười nhìn An hỏi.

An sững sờ vội vàng cúi mặt, không biết vì sao mặt An lại ửng hồng.

***

Chị An sao vậy mẹ? Từ lúc lên chùa trở về con thấy chị lạ lắm. - Linh hỏi dì Năm.

Có lẽ Rằm tháng Giêng sang năm nhà chúng ta có thêm thành viên nữa. - dì Năm mỉm cười.

Trong lúc này An đang ngồi ngẩn ngơ bên cửa sổ, nhìn mây trắng trôi An nhớ đến câu nói của Hưng trước khi hai người tạm biệt.

Hẹn gặp lại An vào ngày 14/2 nhé!

An bất giác mỉm cười, An nghĩ thầm năm nay có lẽ lễ tình nhân An không còn phải cô đơn nữa.

TUYẾT LUÔN VÕ

Tháng giêng Út về,
Út về tìm lại tuổi thanh xuân,
Cho cả hai ta trả nợ trần !!
Ngày qua ngày cứ bâng khuâng
Người đi xa mãi ta dần lãng quên !?
 Tháng giêng bát ngát cỏ gà,
Hương cau, hương ổi bên nhà nở hoa...
Người về rồi lại đi xa,
Bỏ ta ở lại phôi pha tháng ngày !!
NM

Lời hẹn tháng Giêng

1. Chị Lan về lại xóm Hưng Hòa trong âm ỉ những tiếng thì thầm. Những tia mắt nanh nọc như có đạn.

2. Chuyện chị Lan chịu làm vợ ông Hùng lại thật đau mình cả xóm, đi đâu cũng nghe hăm hở, rỉ rả, lầm bầm chuyện con Lan.

- Con bé vậy mà khôn, thằng chồng có néo nhưng được hàng quan mới, no cơm ấm cật. Lại cứu cha khỏi tù khỏi tội, huê lợi trăm đường… Đám đàn ông nói.

- Đồ mặt đ… cái con ngon nhức mắt chưa ngậm đã thấm tận răng lại nộp cho thằng già sốt rét, phí của. Đám thanh niên lầm bầm.

- Sướng cái ăn mằn cái ấy, rồi cả đời chả biết gì là… đáng đời. Đám các bà rủa thầm.

Giải phóng đã hai năm rồi, xóm làng ai cũng biết chị Lan chờ anh Phường trở về. Ảnh là lính cộng hòa, thất tung ngày 30.4. Ai cũng khuyên chị đi có chồng, đời lính héo như con cờ, tàn cuộc rồi, cần chi hàng tốt. Mà có sống thì cũng chẳng dám mò về quê đâu, ngóc đầu sao nổi. Đám thanh niên làng từ lâu thậm thụt lại thấm niềm hy vọng. Chỉ thấy mỗi chiều chị một mình trên con đường kiệt vắng ngắt, nước mắt lưng tròng.

Rồi dăm đối tượng mới, lính Trường Sơn xuất ngũ, thanh niên xung phong, cán bộ xã rồi cán bộ huyện… Cái xóm Hưng Hòa sau hơn hai năm yên tĩnh lại trở nên tưng bừng.

Tội nghiệp bác cả gái, chồng đi cải tạo vì tội xã trưởng khu dồn, thân cò tha cơm tháng đôi lần đã kiệt sức, lại phải canh chừng đám giặc vườn héo lánh, khéo nhục cả đời, khôn ba năm dại một giờ. Nhưng chị Lan thì không mơ màng đứa nào trong đám lao xao ấy. Mắt vẫn cười tạnh ngắt. Miệng khéo cả đám mà không thân một ai.

Vậy mà, không báo trước một ai, chị chịu ông Hùng, làm phó trưởng ban gì gì đấy. Cũng không mấy già, chỉ tội nằm rừng hết mùa trai trẻ nên giờ nước da tái mét, răng chiếc còn chiếc mất, không biết thứ kia có còn không?

3. Đám cưới chị có lẽ tôi là người buồn nhất. Vậy là chị không giữ lời hứa với tôi rồi, chị nói ngày cưới chị sẽ cho tôi làm chú bé bưng quả đưa dâu. Tôi ra sau gốc mít, nhìn theo đám chị khóc tấm tức. Xóm này chị thương tôi nhất, chắc tại tôi là đứa trẻ thơm thảo, có trái ổi nào ngon ngon tôi thường dành phần cho chị. Những chiều vắng chị thường tha thẩn theo tôi lên đồi thả trâu, chị bảo ở nhà buồn lắm. Thích nhất khi hai chị em bứt cỏ gà đá nhau, ai thua chịu cõng. Thích nhất được chị cõng địu trên lưng, đầu tôi cứ vập vào tóc chị thơm lừng. Thích nhất khi thua lại được tập tò cõng chị, cứ rướn cả người lên mà chân chị còn chấm đất, rồi hai chị em té lăn cù, người chị cứ vô ý đè lên mình tôi ấm lạ.

Từ ngày có chị tôi đâm ra tư lự như người lớn, như người lớn theo từng câu hỏi của chị.

- Út Hoàng ơi, út thương ai nhất?

- Thương chị nhất.

- Thế đố út Hoàng, chị thương ai nhất?

- Chú Phường chứ ai mà không biết.

- Ừ, út giỏi ghê!

Đại loại những câu đối đáp của chị em tôi là thế.

Cũng có lúc tôi bạo dạn hỏi chị:

- Chị Lan ơi, lỡ chú Phường không về, chị có lấy chồng không?

- Thế út có muốn chị lấy chồng không?

- Út thì không, út muốn chị ở chơi với út.

- Ừ, mà lỡ chị ế chồng làm răng?

- Thế lớn lên út cưới chị nghe.

- Ừ, ừ, lớn mau chị chờ. Rồi chị váng lên cười, tay cù cù vào nách tôi thật nhột.

Vậy mà chị không chờ chú Phường về, không chịu chờ tôi lớn, chị đi lấy chồng, có buồn không?

4. Số chị Lan vậy mà sướng. Chồng chị rất biết chiều vợ, lại lắm tiền. Từ bữa có chồng, chị đi cái xe đạp mới toanh màu xanh. Xóm này duy nhất chị có cái xe đạp. Ngày giỗ ngày quảy ông Hùng đèo chị về, thơm đến cả làng. Các cụ bảo chị tốt số. Cánh thanh niên bảo thằng già tốt số. Tôi đâm băn khoăn tợn, hỏi chị. Chị cười cười bảo trẻ nít biết gì. Ai cũng một lần mà thôi, chị đã trót một lần rồi, ai dại lấy chị làm vợ hả út, được vậy cũng xuôi rồi. Tôi ngơ ngơ ngẩn ngẩn chẳng hiểu mô tê. Càng lớn tôi càng phổng phao. Chị cũng chưa chịu già. Mà ông Hùng thì hết gượng nổi cái tuổi, đã hom hem chiều. Tôi hết cho chị theo trâu lên đồi. Mỗi bận chị về, chiều lại tôi đèo chị đi chơi bằng cái xe đạp của chồng chị. Chị trắng phau ra, càng màu mỡ. Mắt chị càng đằm thắm hơn, nhất là mỗi khi ngắm nghía tôi rồi cười. Chị hỏi út răng chưa cưới vợ, tôi nói chờ có ai đẹp như chị Lan mới chịu cưới. Chị hỏi út có biết chị ước gì không? Chị chỉ ước được theo út theo trâu lên đồi như xưa thôi. Tưởng ước gì, dễ ợt.

Chiều hôm ấy đồi vắng ngắt. Chỉ vài con chim cúc cu trên ngọn mít phía xa. Trâu thẩn thơ gặm cỏ. Chị em ngồi bó gối. Không còn cái tuổi chơi cỏ gà đá nhau. Làm sao cõng nhau bây giờ? Bỗng chị giật mình thảng thốt, út ơi, về thôi, tối rồi. Tôi cũng giật mình thảng thốt, liều lĩnh ôm choàng lấy chị. Nóng rẫy. Chị nhũn người, ngã vật sóng soài. Tôi trườn lên người chị, thằng con trai không ai dạy dỗ nuôi nấng cứ bản năng tìm tòi. Phát hiện ra đường vào chị khó khăn chật chội. Như phát một con đường cỏ mới, thưa người qua lại. Thở rốc. Lúc chị em phủi cỏ bám trên người bước ra khỏi lùm cây dủ dẻ cũng là lúc ông Hùng lên đồi đón chị.

5. Chị ôm khăn gói về lại nhà cha mẹ. Ông Hùng ly dị, không biết lý do gì, chỉ thấy ông lầm lũi dắt chị về, rồi lầm lũi một mình trở ra, khuất dần, từ đó về sau không lui tới nữa. Trẻ nít làng không biết ai dạy ác cứ ông ổng hát rao: “Đứa này chẳng phải thiện nhân, chẳng phường trốn chúa cũng quân lộn chồng”. Đám đàn bà rỉ rả: “No cơm ấm cật rậm rật theo trai”. Đám đàn ông chép miệng thương dùm. Chỉ bác Cả già quen chịu đựng an ủi con: “Hồng nhan đa truân con ạ, thôi ở vậy có gì đã có mẹ có cha; tau già rồi, có đứa cháu ngoại bế bồng càng đỡ buồn”. Chị không buồn không vui, không một lần nhìn tôi. Duy một lần nhà vắng, chị nhắn tôi hái dùm chị mấy quả xoài.

6. Hồng nhan chẳng chịu đa truân bao giờ. Bỗng dưng ở đâu chú Phường lại nghênh ngang về làng. Sau hơn mười năm trở về, chú trắng lốp, đẹp như Tây. Chú Phường chẳng còn ai thân thích, hiển nhiên nhà bác Cả là nhà. Ngôi nhà tưởng tan nát heo hắt lại ồn ã hẳn lên, bà con tới lui tấp nập. Chú Phường kể, hè năm Bảy Lăm, tướng quân tan tác, lại độc một thân, không biết về đâu, chú bèn lên tàu viễn dương. Người ta thì lựa đường sống chết, riêng chú chỉ thỏa chí tang bồng, thêm một cuộc ngao du, vậy thôi. Cũng vì chán chuyện đánh nhau, nên qua bển chú chỉ chí thú làm ăn. Bây giờ chú trở nên giàu có. Ai cũng bảo nhà bác Cả có phước, trong mơ cũng không tìm ra người bà con thế ấy được.Vậy mà chị Lan lại tịnh như không, không buồn không vui. Chú Phường đòi cưới chị làm vợ, đòi được làm cha khi đứa bé ra đời. Chú nói không có chị thì chú đã không lặn lội về đây làm chi. Chú nói chú nhớ Lan ngày xưa quá. Ngày ấy chị mười bảy má hây hây. Tuổi trẻ như hoa thơm, tại chú. Chị lặng lẽ nấu cơm mời chú suốt tháng trời khi chú ở thăm, tận tụy như em nuôi anh, vợ nuôi chồng. Rồi chú lại ra đi, cả làng theo tiễn, chị thì không, chú vừa đi vừa ngoái cổ nhìn lại.

Chú Phường không cưới được chị Lan làm vợ, đáp lại cái tình tìm về, chị chỉ nhận chú làm anh, dở dang cả rồi. Ngày có chú Phường về làm con, nhà bác Cả đã thôi neo nghèo, cuộc sống có màu khác hẳn. Thằng cháu ngoại được hưởng cái tình ông bà ngoại yêu thương bồng bế, vô tư dễ thương lạ. Thỉnh thoảng vắng người, tôi len lén bên này nhìn sang chỗ hai mẹ con đùa nhau ở sân bên, ước gì được cùng mẹ con chị vui đùa.

7. Rồi dường như càng lớn con người ta càng không chịu nổi cái không khí chật chội nhà quê, nhất là khi con người ta là một thanh niên trai tráng, tôi bỏ nhà quê lên phố. Lần hồi lăn lóc kinh kỳ, kịp làm cái chân quản đốc cho một công ty, cái ăn cái ngủ vậy là tạm ổn. Đám con gái thành phố đánh giá được cái thân vạm vỡ, lại được lòng tin ông chủ, nên cứ bám riết trêu cợt, chỉ tại tôi tịnh ngắt không mơ màng một ai. Thỉnh thoảng chiều về lại nhớ mẹ con người chị bên hàng xóm quá. Thư từ về nhà tôi đều tránh gọi tên hay hỏi thăm chị.

Tháng Chạp, như mọi năm tôi chẳng chịu về quê, ngày buồn tha thẩn với mấy dòng thư gia đình bạn bè thăm hỏi. Năm nay cầm trên tay tờ thư không địa chỉ người gửi, lòng lại bồi hồi. Nét chữ tròn như thân góa phụ, chị nhắn nhe chú Hoàng sao chưa có vợ, bộ muốn học chị ở góa hết đời sao? Chị nói con lớn rồi, có người nối dõi rồi. Chao ôi chị! Thèm được làm trẻ nít ngày xưa quá, thèm được đá cỏ gà với chị, thèm được cõng chị đi cùng trời cuối đất, cùng ngã đứ đừ, ấm áp. Hết thời trẻ nít rồi, làm sao lại dắt chị lên đồi thả trâu? Chao, thèm được về quê thăm bà con họ hàng một lần, thăm chị. Thèm lúc vắng người thỏ thẻ cùng chị rằng út thương chị nhất, chị cũng đừng thương chú Phường nữa nghe. Út chẳng thèm cưới vợ đâu, nối dõi đã có chị lo rồi. Rồi trong mắt tôi bỗng bát ngát một bầu trời tháng Giêng, bát ngát cánh đồng cỏ gà, bát ngát bờ vườn thơm lừng hương cau hương ổi, hoa ổi rụng trắng bên nhà người hàng xóm, dáng chị cung cúc cầm cái chổi tre, thằng cu lúc thúc…

Tôi viết vội vã những dòng thư: … tháng Giêng út về!

NGUYỄN TẤN ÁI 
 
Chào Tháng giêng
Tháng giêng hoa đào nở,
Nhặt từng chiếc lá dong...
Dịu dàng em bỡ ngỡ,
Ngắm hoa đào bên song,

Tháng giêng nắng đẹp trời trong,
Hoa đào nở rộ bên song đón mời...
Bên song hoa rụng tơi bời,
Như chào đón khách viễn khơi xa v
NM

Chuyện tháng giêng

(HBĐT) - Mẹ tôi gọi zalo cho tôi không được liền để lại tin nhắn: "Năm nay 26 Tết nhà mình gói bánh”. Gớm, sớm thế! Tôi tự nhủ. Mọi năm đến 28, 29 bố tôi mới rửa lá, mẹ ngồi tính toán bao nhiêu cân gạo, mấy cân đậu, rồi thịt vai hay thăn… Tôi thì chỉ tham gia cái chân trông bánh, chỉ ngửi hơi lá dong mà cái mặt đã tròn phinh phính…

Năm nay Tết ấm, tôi ngồi trông nồi bánh ở sân sau nhìn ra dòng sông lấp lánh ánh đèn và tiếng nhạc. Một bài hát mùa xuân vu vơ đã nghe đến cả trăm lần bỗng lọt vào tai: "Xuân đã đến bên em…”. Tôi buột miệng: "Xuân đã đến bên anh chưa?”. Lời vừa ra khỏi miệng, bỗng thấy giật mình với chữ "anh” vô định. Mẹ tôi ở sau lưng cất giọng: 
- "Anh” thì chả thấy đâu mà năm nào đôi già cũng lọ mọ vớt bánh đấy…
Tôi vẫn hoàn toàn làm chủ tình hình "phản công” lại:
- Con tự vớt được bánh nhé, mẹ yên tâm, hì hì.
- Ai khiến - mẹ tôi không chịu thua - nhà này phân công rõ ràng rồi: Mẹ đãi gạo, thổi đỗ, cái Thu ướp thịt. Bố mày gói, ông bà nội giám sát, còn vớt bánh á…, từ năm sau phải là chàng rể. Phong tục là vậy…
Tôi khiếp cái "phong tục” của nhà tôi quá, vừa xếp bánh nóng hổi vào rổ vừa thấp thỏm. Cứ đà này, biết đâu bố mẹ tôi lại làm mạnh như nhà cái Thùy bạn tôi, mỗi ngày giới thiệu 2 anh. Vị chi về ăn Tết 6 ngày là có đến 12 cái mặt khi đến hí hửng khi về thì hụt hẫng.
Nhưng hết mùng 1 rồi mùng 2 nhà tôi vẫn yên ắng. Cái khay bánh mứt còn đầy ắp chưa một lần được mở ra. Gói chè Tân Cương của bố tôi vẫn chưa được bóc. 
- Căng thật - cha tôi nhón chút hạt bí vào lòng bàn tay, tăng volume tivi. 
- Gì thế anh, chiến sự ở Ù cà à?
- Anh em gì, đã bảo từ giờ ông tôi cho ra dáng music đại nhân (bố nhắc mẹ).
- Thế là cái gì mà ông cuống lên thế? 
- Thằng rể tương lai đấy, nó đang trả lời phỏng vấn kìa.
Tôi thật chả hiểu bố kiếm đâu ra cái "chàng rể” nhưng vì tò mò cũng thò đầu ra khỏi chăn ngó xem nhưng chỉ kịp thấy máy quay lướt đến cảnh người đó đang nấu nướng, rửa bát. Hóa ra nhà đài cũng lắm chuyện, giờ khai thác cả chủ đề mấy ông mọt sách vào bếp. Mà kể ra anh ta cũng khéo thật, riêng cái khoản rửa bát siêu thế kia cô nào lấy được thì...
Lúc cái Thu, em gái tôi dọn cơm ra, bố tôi lên mặt thật sự với hai mẹ con:
- Đấy, ra giêng cô cả đi thực tập thì liệu mà đối tốt với người ta, mới có tí tuổi mà đã làm đến cái chức ấy, khá thật!
Khi tôi còn đang thắc mắc với bố mới "tí tuổi” ấy băm mấy thì "Tào Tháo” đã hiện ra ngay trước mặt. Anh cất tiếng chào làm tôi suýt nữa giật mình tuột tay khi đang bưng bát nước mắm tỏi ớt. Nhưng khác với cái dáng vẻ sang trọng mà tôi hình dung, anh chàng này nhìn ngô ngố, chắc cũng mới được lừa đến đây chưa rõ âm mưu của bố mẹ tôi.
Bỗng (lại bỗng dưng) mẹ tôi hốt hoảng:
- Ối, ngồi vào chỗ ghế ướt à Đức. Khổ, em nó vừa thay nước cho hoa quên lau đấy, con gái con lứa bằng đấy tuổi rồi… À không, từ hôm bị Covid mới thế chứ trước đây nó khéo lắm…
Anh kia nhìn thấy tôi thì bắt đầu đỏ mặt nhưng vẫn tỏ ta khá lạnh lùng:
- Thế mà cháu cứ tưởng… nhà mình có cháu bé vừa tè ra ghế.
- Làm gì có, em Huyền nhà cô học báo chí năm nay còn đang xin thực tập chỗ anh đấy…
Lúc ấy tay tôi đang gắp một miếng nem, nghĩ thế nào lại bỏ tọt vào miệng, định bụng sẽ đá khéo một câu nhưng hóa ra Đức lại "ra tay” trước:
- Cô cứ nói thế chứ em Huyền vừa xinh đẹp lại năng động thế này khối chỗ mời đến thực tập ấy chứ. Nhưng mà cơ quan cháu lại cũng có "luật” riêng...
- Luật gì anh? - Tôi bật nhanh hơn tôm nhảy trong chảo.
- "Luật” quy định là nếu cô nào đến thực tập mà chưa có người yêu thì khi đến cơ quan phải hát một bài, uống 3 chén rượu. Còn nếu… thì thôi.
Sáng mùng 8, ngày đẹp, nắng vàng, trời trong, tôi diện chiếc váy đẹp nhất đến cơ quan anh. Đập vào mắt tôi là một cây đào hoa nở rất đẹp. Sau khi làm việc với văn phòng, phòng biên tập, tôi được mọi người mời đến văn phòng để uống rượu vang và ra mắt. Chị văn thư nhắc khéo tôi: 
- Nay sếp trưởng đi vắng, Phó Tổng biên tập là nữ rất xì tin, chỉ cần khen chị ấy mặc váy đẹp là ok. Nhưng anh Trưởng Ban Biên tập thì hâm lắm, toàn bắt nạt gái trẻ. Cún liệu mà ứng xử cho vui vẻ nhé.
- Vâng, thế có phải anh Đức không ạ?
- Không nó thì ai, băm hai rồi đấy.
Khác với lúc đến nhà tôi ăn cơm, hôm nay mặt Đức lạnh tanh như một vị quan "thiết diện vô tư”. Sau khi chào hỏi tất cả mọi người, anh hỏi tôi:
- Thế bạn Huyền đã có người yêu chưa, tức là có bạn trai chưa, nếu chưa có thì...
Bắt đầu có những tiếng cười rồi rộ lên cả phòng họp, không hiểu sao lúc đó tôi lại nhanh nhảu đến thế, một ý nghĩ thoát hiểm lóe lên:
- Em thuộc dạng không phải uống 3 ly vang và hát một bài đâu ạ.
Lần này, mọi người còn cười to hơn đầy vẻ thích thú và tất cả các cặp mắt đều soi vào khuôn mặt Đức. Anh ta vội cười rồi nâng ly uống cạn. Tôi hả hê tột độ, hả hê như người nông dân trong câu chuyện "Trí khôn của ta đây”. 
Những ngày sau đó tôi ít gặp Đức, anh hình như có ý lánh mặt nên toàn nhờ các chị biên tập đến trao đổi với tôi. Một tháng thực tập đầu tiên qua đi, tôi nhận ra những chiếc váy, những đôi giày của mình không còn thích hợp nữa. Nó chỉ hợp với phong cách trẻ con, hợp với những cuộc đàn đúm bạn bè. Thế nên, từ khoản nhuận bút bài báo đầu tiên, cộng với tiền mừng tuổi tôi đã dành mua một đôi giày cao gót mới. Đôi giày ấy làm tôi thật sự tự tin từng bước chân, hình như cũng vì thế mà từ sáng đến giờ tôi toàn được các chị khen, nào là "viết khá hơn”, "sửa lỗi kỹ”, ngay cả đến chị lao công còn phải thốt lên: "Cún hôm nào nhìn điệu đà thế!”.
Tôi thế đấy, vậy mà lượn qua phòng Đức cả chục lần với tiếng gót giày vang trên đá lát nền mà chẳng làm anh bận tâm. Cửa phòng "giai tân” luôn mở một cách đường hoàng (các chị bảo lúc nào cũng thấy vậy) nhưng anh ta thì vẫn chăm chăm nhìn vào màn hình máy tính như một kẻ đã đắc đạo. 11 giờ, nắng tháng giêng trải vàng ấm áp, tôi đi qua phòng Đức lần cuối, hôm nay là trưa thứ Sáu, nghe nói chiều anh có chuyến đi công tác dài ngày đến khi tôi thực tập xong cũng chưa về. Đang mơ hồ nghĩ xa xôi thì bỗng cắc một tiếng, dưới chân tôi đất như sụp xuống. Không đúng, là cái gót giày của tôi gãy, chân tôi khụyu xuống, cái cổ chân chẹo đi đau nhói tận óc. Tôi nhăn nhó nhìn xung quanh thì một cánh tay kịp đỡ lấy tay tôi, một đống giấy tờ rơi tứ tung. Tôi bất ngờ nhận ra Đức, anh dìu tôi ra chiếc ghế đợi ở sảnh:
- Em có sao không, hay anh gọi bố em đến đón nhé.
- Bố em đi vắng (tôi cố gắng nói thật nhỏ nhẹ mà không thể).
- Hay, em gọi bạn trai đến đưa em đi khám nhé...
- Khám gì mà khám em không có...
- Ấy, em đừng chủ quan, bây giờ không sao nhưng đêm về nó xưng tấy đấy.
- Em không có bạn trai...
Mắt Đức bắt đầu sáng lên rồi lại ấp úng:
- Thế sao hôm nọ em không...?
- Em có uống được rượu đâu mà dám nói thật. Tết đến nhà em còn chưa có người vớt bánh đây này...
  Bùi Việt Phương