Nhạc - Thơ -Văn Cây chuối sứ

Cây chuối cũng như cây lúa là những loại cây thật gần gũi và cũng rất thân thương của làng quê và dân tộc VN thế nhưng hai chủ đề nầy thật là khó thực hiện và ít có tác phẩm nào khá hay để lưu trữ lại, mời các bạn tạm xem và cùng chờ đợi những bài văn hay mới nhé !! NM

Lý Cây Chuối

 Chuối làng quê

Con đường xanh mát chuối làng quê,

Người đi xa xứ nhớ nẻo về...

Nhớ ngày thơ bé nơi quê cũ,

Bụi chuối vườn xưa trong cõi mê !

Đơn sơ gốc chuối vườn quê,

Mà sao luôn nhớ lê thê nỗi buồn !!

NM

Tác giả định cư tại Houston. Nghề nghiệp: Kỹ sư cơ khí, Boeing Houston Division. Gia đình: Vợ và hai con gái. Đây là bài viết về nước Mỹ vào chung kết năm 2001 nhưng thật ra viết ngay năm đầu tiên. Cuối bài, tác giả có ghi rõ “Houston, cuối Đông năm 2000. Thân tặng cụ và Joseph Hoàng.” Bài phổ biến lần đầu trong báo xuân Việt Báo Tết Tân Tỵ 2001, cùng lúc với bài “32 Năm Người Mỹ và Tôi” của tác giả Trương Ngọc Bảo Xuân. Kết quả tuyển chọn: Bảo Xuân nhận giải chung kết. Lê Như Đức và Tân Ngố Nguyễn Viết Tân, hai giải bán kết. Mới đây, Nguyễn Viết Tân vẫn nhắc bài viết này, khi chính ông trồng được “Cây Chuối Sứ” trong vườn. Mười năm Viết Về Nước Mỹ, trân trọng mời đọc lại. Tác giả Lê Như Đức đã bặt tin gần 5 năm qua.

Cây Chuối Sứ

Đã hơn năm năm trôi qua, tôi vẫn không quên được hình dáng của cụ. Mặc dù tôi chẳng biết tên họ hay nhà cửa, nhưng tôi vẫn hằng ao ước được gặp lại cụ. Cuộc đời tỵ nạn có nhiều éo le và kỳ ngộ. Tôi không hề có một tí liên lạc hay họ hàng xa gần gì với cụ. Tôi cũng chẳng biết đến một người thân nào của cụ. Tôi chỉ vô tình gặp cụ một lần. Nói dăm ba câu chào hỏi với cụ để rồi suốt đời không quên. Chỉ thầm muốn gặp thêm một lần nữa.

Tháng tám, năm 1996 tôi có việc phải qua California làm hai ngày. Xong việc tôi vội vã trở về Houston để đỡ cho vợ tôi bớt phần nào cực nhọc với đứa con gái đầu lòng mới hơn một tuổi. Hôm đó máy bay bị trục trặc, tôi phải chờ thêm ba tiếng để đổi chuyến khác. Thời gian đợi không đủ dài để ra khỏi phi trường dạo phố. Nhưng cũng lại không ngắn để nằm yên một chỗ chờ. Loay hoay trong phi trường Los Angeles một lúc, tôi lần bước tới chỗ những chuyến bay quốc ngoại. Một chuyến bay từ Đài Loan, đưa người thăm Việt nam trở về Mỹ chợt đổ tới. Trong những hành khách lẫn lộn hôm ấy, tôi trông thấy cụ là người bước ra sau cùng.  
Cụ dáng hơi cao, thật gầy và chắc chắn không hơn một trăm cân Anh. Mái tóc cụ tỉa ngắn, bạc trắng phơ lại chải ngược phía sau để lộ ra vần trán cao và rộng. Cụ có lẽ qúa bẩy chục nhưng trông vẫn tinh anh và minh mẫn. Đôi mắt sáng và sắc. Cụ ăn mặc đạm bạc. Chiếc áo măng-tô hơn sờn, ngã mầu đen bạc và cái quần tây áng nâu đất với nếp gấp còn rõ ràng, lại hơi rộng. Cụ đi đôi giầy mầu nâu đỏ chạy viền trắng nơi cổ chân. Đế giầy lẫn dây cột giầy cũng mòn và đứt nhiều. Tuy đi hai tay không nhưng một tay cụ lại hơi khép vào hông phải, khiến tôi chú ý nhiều sau lớp áo măng-tô.  
Lựa một chỗ ngồi tốt, tôi nhìn cụ mỉm cười thích thú, đợi cụ bước qua hai nhân viên phi cảng. Nhân viên phi cảng Mỹ với những kinh nghiệm và đầy huấn luyện đừng nói gì cụ, ngay cả tay chuyên nghiệp cũng khó lòng qua mắt được họ. Chỉ lâu lâu vì lười biếng hay vì ...yêu đời sảng họ nhắm mắt, bỏ qua  
 Tôi nhìn cụ vừa thương mến vừa tội nghiệp. Hình ảnh cụ gợi nhớ đến cha tôi qúa nhiều. Người đã ra đi, cũng năm năm trước đó.  
Người nữ nhân viên phi cảng liếc sơ qua, rồi chỉ tay vào hông cụ ra dấu. Cụ lắc đầu. Cô ta quay qua người bạn nam đồng nghiệp. Họ nhìn nhau, cùng lắc đầu mỉm cười. Hình như quá quen với những chuyện đang xẩy ra, cô ta móc tay vào túi lấy ra một cuốn sổ và một đồng đô-la giấy. Cô dùng đồng đô-la phất phơ trước mặt cụ nói: 
"No English. Nếu không bỏ đồ ăn tươi hay trái cây ra sẽ bị phạt nhiều tiền như cái này đây. Hiểu chưa." 
Tôi thấy cụ chần chừ một lúc, đứng lên tính chạy ra can thiệp thì cụ cho tay vào hông, rút ra một bó nhỏ, tròn bằng cổ chân, được khéo léo cuộn tròn bằng tờ giấy báo cũ. Người nữ nhân viên phi cảng không buồn mở ra, chỉ thuận tay thẩy vào thùng nhựa phía sau cô và ra dấu cho cụ đi.  
Cụ vừa bước đi vừa luyến tiếc, quay nhìn món qùa quý báu. Rồi như không cầm được lòng, cụ chầm chậm ngừng bước, suy nghĩ, đi lộn trở lại, đứng ngay trước cô nhân viên phi cảng nhướng to mắt nhìn. Tôi lại vội đứng lên. Hai nhân viên phi cảng tỏ ý bực tức, nhíu mày nhìn cụ. Một người to tiếng hỏi: 
"Muốn bị phạt hay sao đây"" 
Lúc này tôi đã tới gần bên họ. Cụ ngập ngừng, sợ hãi rồi quyết định quay bỏ đi. Tôi cũng quay lại, từ từ bước theo chân cụ, về chỗ ngồi cũ. 
Tuy tôi chỉ ngồi cách cụ một cái ghế trống, nhưng hình như cụ chả thấy tôi. Hai mắt lúc nào cũng hướng về phía cái thùng nhựa. Lần đầu tôi lên tiếng, cụ chả nghe. Tôi phải lập lại to: 
"Bác mới về thăm Việt nam, có gì lạ không thưa bác"" 

Cụ để ý, nhìn tôi gật đầu nhưng không trả lời. Tôi tiếp :

"Bác về chắc có nhiều thứ trái cây ngon" Bên này có tiền cũng không mua được."

Như hỏi đúng tâm sự, cụ bầy tỏ nỗi lòng ngay:

"Việt cộng thì ác, Mỹ lại ngu. Anh à. Tôi có một củ chuối, tính mang qua đây trồng. Nó thu mất, nói mang vi trùng vào xứ nó."

Tôi bỡ ngỡ khi biết được món qùa gia bảo đó chỉ là một củ chuối. Tôi đề nghị:

"Tưởng gì chứ chuối thì bên này thiếu gì, thưa bác. Bác nói mấy anh nhà chở xuống phố Bolsa mua. Cây bự còn có nữa là củ."

Cụ trợn ngược mắt, bất mãn:

"Anh nói. Chuối này là chuối sứ đặc biệt. Tôi phải xuống tận Long-Thành, lựa hơn trăm cây mới được một. Thân nó trắng nõn, lại ngọt, thái mỏng cuộn gỏi ăn dòn tan. Trái nó mập ú, thơm nức. Bông nó thì phải biết. Bún riêu hay bún ốc cứ thái bỏ vào, nấu có tệ, ăn cũng ngon. Chuối ở Bolsa là chuối Mễ, anh à. Cả buồng cũng chẳng có mùi. Trái ra cả năm cũng chỉ to bằng ngón tay trỏ. Thân cũng chát, mà bông cũng chát. Để chưa hết ngày đã thâm đen. Cho không tôi cũng chả dám nhận.

Tôi nghe cụ thuyết về cây chuối sứ Long-Thành mà đầu óc cứ quay cuồng tới những tô bún nóng hổi vợ tôi vẫn thường nấu. Vợ tôi người miền Trung nên thường nấu bún bò Huế hay bún cá. Tuy nhiên bún nào mà có bông chuối của cụ tả thì cũng tuyệt cú mèo. Thấy tôi im lặng, cụ lẩm bẩm kể lại hoàn cảnh khó khăn:

"Anh nghĩ, trồng cây cam, cây lê thì thằng con trai nói nhiều tàn, che hết nắng, chết cỏ của nó. Trồng hoa thì đứa con dâu than phấn hoa làm ngứa. Gãi cả ngày. Chơi Lan thì quá tốn kém. Trông đi trông lại chỉ trồng chuối là ít tàn, không ngứa, lại ít phải chăm bón. Vậy mà cũng không xong, lại có lý do khác. Lắm vi trùng. Tôi về Việt-nam tìm mãi mới được cái giống qúy này còn sót lại. Việt cộng nó ác lắm, anh à, nó đánh thuế vô kể. Bà con mình có cây qúy thì đốn, có giống tốt thì không dám trồng. Đâu còn bao nhiêu nữa anh" Lần hồi mất hết thứ ngon. Gây giống cả ngàn năm, đốn cây chỉ một buổi."

Trẻ trồng na, già trồng chuối Ï. Tôi thương dùm hoàn cảnh của cụ. Xót xa không biết nói gì thêm. Lâu lâu, cụ và tôi lại ngước nhìn cái thùng nhựa cùng cô nhân viên phi cảng tóc vàng hung.

Ngồi một lúc, người con trai của cụ tới đón. Vừa thấy cụ, anh ta hối:

"Lẹ lên ba, không về trễ, con Hằng nó lại cằn nhằn con."

Cụ nhìn tôi, vội gật đầu từ giã. Nhìn cụ lật đật bước theo người con trai, tôi bồi hồi cảm xúc cho cuộc đời tỵ nạn. Tôi ao ước làm được gì cho cụ. Làm sao lấy lại cho cụ cây chuối sứ.

Ngồi suy nghĩ tính kế một lúc, tôi lại nhìn về cái thùng nhựa, chả biết làm gì hơn. 

Lúc đó một nữ nhân viên vệ sinh đẩy thùng rác bự đi chung quanh thu thập đồ dư. Khi đi ngang qua chỗ xét đồ, tôi chợt thấy cô nhân viên phi cảng ngoái nhìn thùng nhựa. Có lẽ trong thùng chỉ thấy củ chuối của cụ không đáng dọn nên cô ta cầm thẩy vào thùng rác cho tiện. 

Tôi sung sướng, từ từ đứng dậy hướng theo cái thùng rác...vĩ đại đó. Đẩy tới phòng vệ sinh, cô nữ nhân viên vệ sinh phải vào trong làm việc. Tôi lẹ làng bước tới mở nắp thùng. Ở một góc thùng, cái củ chuối to chỉ bằng cổ chân tôi, dài gần hai gang tay, được quấn kỹ lưỡng bằng tờ báo Nhân Dân in hình... Bác (Hồ) còn đậm nét. 

Dù trong thùng rác, tôi thấy Bác vẫn vui vẻ, cười nhiều như xưa. Đã lâu lắm rồi, qúa mười lăm năm hơn tôi chưa được thấy lại dung nhan người. Người vẫn mập tròn, bơ sữa đầy đủ. Hôm nay tình cờ đối mặt người trong hoàn cảnh thật ...vô sản. Ánh mắt người hình như muốn nói nhiều với tôi: "Cháu hư của Bác, rác đế quốc vẫn thơm hơn rác xã hội chủ nghĩa."

Tôi vội túm lấy cổ Bác, nhét gọn cả Bác lẫn củ chuối vào cạp quần, rồi chạy như bay xuống cổng chính quốc ngoại của phi trường để tìm cụ. Hình như có "Bác trong quần", tôi đi đứng hơi khó khăn. Bác lại thoải mái nằm im. 

Cổng phi trường quốc ngoại lúc nào cũng tấp nập. Kẻ chia tay, người mừng tới. Tôi lạc mất cụ. Không thể nào đem được chút niềm vui cho người tôi mến. Sợ trễ giờ, tôi đành quay lại cổng phi đạo của chuyến bay về Houston. 

Suốt bốn giờ bay, tôi cầm củ chuối sứ nghĩ thật nhiều về cụ. Đêm nay cả cụ lẫn tôi đều mất ngủ. Hai người tuy sống hai nơi, nhưng cùng một tâm sự. Củ chuối sứ Long-Thành. Tôi phải nghĩ cách hay để gửi lại cụ món quà ngon của dân tộc mà vô tình một lần cụ đã tặng không. Lâu lâu tôi lại mở tờ báo rách ra ngắm Bác. Bác vẫn còn hờn tôi, không nói gì từ lúc được lôi ra khỏi thùng rác Mỹ.

Việc đầu tiên tôi làm khi về đến Houston là làm củ chuối sống lại. Tôi đem củ chuối ra trồng một góc vườn cuối hàng rào theo đúng truyền thống dân tộc Việt. Một lần tôi có nghe người anh họ làm nghề đọc đồng hồ nước của thành phố kể kinh nghiệm sống trong công việc làm hằng ngày:

"Muốn biết nhà nào Việt nam, nhà nào Mỹ dễ lắm. Đứng trước nhìn vào thấy mấy đôi dép nhựa Taiwan vất ở cửa và một lô xe nhật Toyota đậu bên hông là đúng. Còn đứng từ đằng sau vườn thì thấy mấy cái bếp gas để hầm phở và mấy cây chuối trồng góc vườn là đích thị ...giao chỉ."

Tôi có hỏi thêm: 

"Mễ cũng có bếp gas và chuối sau vườn vậy anh."

Anh trả lời:

"Mễ cũng trồng chuối nhưng lười nên để chuối mọc tùm lum, lan khắp nơi. Việt nam thường chỉ cho mọc hai góc vườn, rất gọn."

Dân tộc tôi có nhiều truyền thống thật dễ thương và đầy văn minh. Không những biết trồng chuối, người Việt nam còn biết cách ăn chuối. Ngày còn nhỏ, mỗi lần ăn chuối tiêu, anh em chúng tôi đều phải bẻ làm đôi. Bố tôi nói ăn chuối không bẻ đôi là ăn b... ồi. 

Người Hoa Kỳ cũng ăn chuối, nhưng văn hoá của họ coi bình thường nên không bẻ đôi. Tôi còn nhớ những ngày trong nhà ăn tập thể, khi tôi còn ở Đại học. Những cô sinh viên Mỹ nghịch ngợm, thoa môi son đỏ chót vào nhà ăn lựa trái chuối tiêu thật bự, dài, từ từ ngậm mút... chọc quê đời. Hình ảnh thật khêu gợi, làm nhiều người muốn... ở tù. Dân tộc Cuba cũng thấy như vậy. Họ thường lấy hình ảnh ông Thủ Tướng râu xồm Phidel Castro đang ăn chuối mỗi khi muốn nói về chuyện chăn gối. Điều này chứng tỏ tất cả mọi dân tộc đều có cảm nghĩ như nhau, nhưng văn hóa sẽ dậy mỗi dân tộc có cách xử sự riêng. 

Không những ăn chuối phải bẻ đôi, tôi còn được dậy phải biết cách bẻ. Trái chuối tiêu hình hơi cong lưỡi liềm. Muốn bẻ phải bấm cho có khía phía trong và bẻ hướng ra ngoài. Bẻ ngược lại sẽ được ăn chuối dập. Trái chuối bẻ đôi nửa đầu ngọt hơn nửa cuối. Muốn chia cho ai phải giữ nửa cuối, đưa nửa đầu.

Nhìn độ cong của trái chuối, ta có thể đoán được vị trí của trái trong nải. Chuối càng cong, mọc càng xa phía cạnh nải, càng ngọt. Trái chuối mọc giữa nải thường thẳng tuột bị chê cả về chất lượng lẫn hình thể.

Bố tôi còn dậy anh em chúng tôi cách cầm trái chuối và cách lột vỏ chuối. Cầm trái chuối là một nghệ thuật. Lột vỏ chuối cũng là một nghệ thuật. Phải biết đâu là đầu, đâu là cuối để ...cầm. Cầm chuối đưa người trên phải cầm ngay giữa trái và đưa ngang lên. Cấm không được cầm một đầu rồi xỉa đầu kia tới. Cầm chuối bằng những ngón tay chứ không được ôm nắm gọn trong lòng bàn tay. Cầm chuối một đầu bằng cả bàn tay cũng giống như ăn chuối không bẻ đôi, bố tôi dậy như vậy. Lột vỏ chuối cũng phải lột từ chỗ bẻ đôi xuống và chỉ được lột một nửa. Ăn gần hết mới được lột tiếp. Không được lột hết trái, cầm lủng lẳng... ngạo đời.

Người Việt mình ăn chuối để hơi chín cho ngọt. Vỏ chuối để lâu đổi mầu, có nhiều nốt đen, gọi chuối trứng cuốc. Người Mỹ không chịu ăn chuối mà vỏ bị thâm đen. Họ cho có vi khuẩn và thường ăn hơi sống. Chuối ăn chưa chín tới thường có nhựa chát, không ngọt thuần. 

Có người lại thích ăn chuối với đậu phọng. Họ thường bỏ mấy hột đậu phọng trên miếng chuối rồi cắn ăn chung. Chất bùi của đậu phọng giảm bớt chất ngọt thuần của chuối làm thành một vị nhẹ nhàng, đằm thắm. Cũng vì chất ngọt thuần này mà chuối cũng được làm nhân của một số bánh như bánh tét nhân chuối, chuối chưng, chuối xào dừa. 

Tôi mê ăn chuối xào dừa hơn mọi thứ chè nào hết. Ngày còn nhỏ tôi thường theo mợ tôi ra chợ Phú-Nhuận ăn chè. Hơn hai mươi năm qua, lặn lội Đông Tây khắp nơi, tôi chưa thấy ai có thể nấu được chuối xào dừa ngon như vậy. Vợ tôi nói bên này không có nước dừa cốt tươi, dùng nước dừa cốt hộp không thể sánh bằng. Nấu chè không phải là sở trường của nàng. Anh em tôi thường bảo nhau người miền Bắc và miền Trung không nấu chè chiến bằng người miền Nam. Tôi gốc Bắc, đẻ trong Nam, lấy vợ Trung nên may mắn hưởng tất cả bổng lộc của cả ba miền. Bạn tôi thường ngạo tôi vì cái tính háo ăn này: 

"Người ta vị quốc vong thân, còn mày thì vị chén dung thân."

Theo thời gian củ chuối sứ Long Thành của cụ trổ thành cây to, nẩy nhiều cây con. Hai năm đầu trồng, tôi không có kinh nghiệm lắm. Tôi nghe nhiều người nói xứ Houston nóng hung, lạnh bạo chuối có ra trái cũng không kịp lớn. Cây chưa kịp ra bông, tôi đã chặt cây, thái mỏng lõi ăn trộn gỏi hay bỏ vào tô bún cá vợ tôi làm. Mỗi lần ăn tôi lại thấy được lời cụ tả. "ÄThân nó trắng nõn, lại ngọt, thái mỏng cuộn gỏi ăn dòn tan."

Năm thứ ba có việc, cả gia đình tôi qua Cali ở hơn chín tháng, cây chuối sứ được ...tự do, trổ bông ra trái. Mợ tôi ăn trái chuối chín cây gọi qua kể. Trái thơm và ngọt dịu. Tôi rất mừng. Ước mơ của cụ và của tôi đã thành. Giống chuối qúy của dân tộc tôi đã được bảo tồn và nẩy nở.

Ngày về Houston, tôi đào những cây chuối con tặng họ hàng và bạn bè. Tôi muốn giống chuối qúy của quê hương tôi sẽ mọc khắp nơi trên đất Mỹ. Từ Florida qua tới Cali, và có thể cả miền Bắc xa xôi, lạnh lẽo. Tôi thầm ước một ngày nào đó cụ sẽ vô tình có được giống chuối sứ Long Thành ngày xưa từ một người bạn tha hương. Tôi không cách nào gửi cụ lại cây chuối sứ. Chỉ thầm hy vọng điềm lành sẽ đến với người có lòng.

Năm thứ tư, những cây chuối sứ của tôi yếu ớt vì không được tưới bón đều đặn từ năm ngoái. Tôi vẫn chưa được thưởng thức trái chín cây. Lần đầu tôi được ăn trái chuối sứ chín cây do ông bố vợ tôi trồng. Bố vợ tôi siêng năng trồng trọt hơn tôi nhiều. Tôi phần con còn nhỏ, phần nhiều overtime, lại mê football nên ít chăm sóc vườn. Cây chuối sứ của tôi nhỏ nửa, lại thấp tẹt. 

Không chỉ cây chuối mà nhiều loại cây khác trong vườn sau nhà tôi cũng theo "từng người tình bỏ ta đi...". 

Có lần vợ tôi ngắm vườn, sựt nhớ hỏi:

"Ngày xưa em thấy quanh nhà nhiều cây hoa hồng ra hoa to lắm. Bây giờ sao đâu mất hết " Chỉ toàn ...dâm bụt không""

Tôi ú ớ trả lời: 

"Em không biết à. Người xưa có câu: Chồn sống lâu thành tinh. Hồng trồng lâu hoá dâm ...bụt""

Tôi có hỏi một người bạn Việt làm cùng sở để mua những loại phân bón cho cây. Bạn tôi, Joseph Hoàng rất rành về cây, cho tôi đủ loại. Bên nhà vợ của Joseph chuyên nghề nursery rất có tiếng ở Houston. Joseph Nursery.

Nhiều lúc có việc phải đi làm xa với nhau cả tuần hơn, Joseph thường hay chỉ tôi những cây bên đường và đọc tên vanh vách. Nào Tường Vi, nào Đàm Tiếu. Lúc Thông, lúc Tùng. Không những rành tên, Joseph còn nói từng đặc điểm trồng của từng giống cây. 

Một lần lười biếng, tôi có hỏi loại cây nào ít cần tưới mà hay ra hoa luôn. Joseph đọc tên cả chục thứ rồi hẹn hôm sau sẽ đem tôi ít giống. Tôi mừng rỡ về khoe vợ, hồ hởi đợi. Hôm sau Joseph mang một bó lớn, gói kỹ trong bao giấy đưa tận bàn. Tôi mừng húm, mở ra rờ mới biết cây... nhựa. Joseph cười hô hố, giải thích:

"ÄChỉ có cây plastic mới không cần tưới mà ra hoa quanh năm. Tao tốn cả buổi mới chọn được thứ hợp với nhà mày... cắm."

Người Mỹ thường lựa một giống hoa hay một loại cây để tiêu biểu cho mỗi tiểu bang của họ. Tôi rất thích nên trả lời cây chuối là cây đại diện cho xứ sở mình. Miền nam có cây vú sữa thật đặc biệt nhưng không trồng được ở miền Trung và miền Bắc. Ra miền Trung thì có cây dừa mọc bờ biển thật nên thơ và mát mẻ. Miền Bắc có lẽ cây cau cao vút trời là nhiều. Chỉ có cây chuối mọc khắp ba miền: Bắc, Trung, Nam. 

Không những thế, cây chuối được người Việt-nam tận dụng từ củ tới lá. Nhiều loại bánh đặc sản không có lá chuối sẽ không làm được. Củ chuối có mẻ nấu lươn thật hết xẩy. Ăn vội nuốt cả luỡi. Bông, lõi thân và trái dùng ăn trộn bún hay trái cây tráng miệng. Vỏ cứng ở ngoài thân chuối được thái nhỏ tặng anh chàng họ Trư.

Nhiều người còn gọi chuối sứ là chuối Tây. Tôi thật không biết lý do. Bạn tôi đoán mò có lẽ mọc nhiều ở miền Tây Việt-nam. Dân Việt mình ưa nhất là chuối tiêu. Chuối hột chỉ dùng nấu chè là nhiều. Chuối hột mập ú, khó ăn nếu miệng nhỏ. Do đó thái lát nấu chè là nhất. Ngày còn trong nước tôi có được ăn chuối tiến. Qủa chuối ngắn và nhỏ, chỉ cắn một miếng là hết trái. Chuối tiến ngày xưa chỉ để tiến vua mà thôi. Dân gian không được thưởng thức. Vua ...lười không muốn lột vỏ nhiều lần nên thích sơi chuối tiến. Tôi nghĩ vậy. 

Năm nay, có lẽ nhờ bài học của Joseph Hoàng, những cây chuối sứ của tôi lớn mạnh, ra được bốn buồng. Tôi không tham nên mỗi buồng chỉ để ba, bốn nải. Bông vợ tôi thái nhỏ ăn trộn bún ngon ba chê. Trái mập tròn, có cái dài gần được gang tay. Ăn cơm dù ngon lắm cũng phải chừa tí bụng cho trái chuối thơm tráng miệng. Hai cô con gái tôi cũng mê ăn chuối tráng miệng như tôi. Đi học lúc nào cũng đòi mẹ phải nhét cho hai ba trái vào cặp mới chịu. 

Những ngày nhiệt độ xuống thấp, tôi hồi hộp sợ chuối hư. Ngày ấm áp tôi ra vườn vừa ngắm cây, vừa nhớ tới cụ. Hình như trong nền âm nhạc Việt-nam chưa có bài hát nào nói về cây chuối sứ. Chỉ có "hoa sứ nhà nàng". Âm độ của chữ  Ächuối ghép theo chữ  xứ  có lẽ quá nặng nên khó viết nhạc hay chăng" Tôi ao ước có một nhạc sĩ tài hoa nào đó sẽ viết một bài thật tuyệt về cây chuối sứ, để mỗi khi ra ngắm vườn tôi sẽ nghêu ngao hát. Hy vọng lời ca chân thành sẽ thấu đến trời xanh, độ cho cụ có lại được cây chuối sứ năm nào.

Nhìn những cây chuối con mạnh mẽ nẩy nở, tôi nghĩ nhiều về dân tộc tôi. 

Những cây chuối con như những thế hệ trẻ của Việt nam ngày nay đã lớn mạnh trong những xã hội văn minh Âu Mỹ tại hải ngoại. Họ đã học hỏi được không những kỹ thuật tân tiến, mà còn cả tinh thần dân chủ, tự do. Họ là giống chuối sứ qúy sẽ xây dựng đất nước tôi sau này. Đất nước tôi sẽ tiến thật nhanh vì họ đã có những kinh nghiệm thành công vượt bực trong mọi lãnh vực. Họ đã giữ nhiều chức thủ khoa trong học đường. Họ đã được vinh danh trong công sở. Họ đang dấn thân cho cộng đồng. Họ là tất cả, là ngày mai của quê hương tôi. 

Nhìn lên, tôi thấy được thế hệ đi trước cũng nhiều đổi thay. Người có nhiều đoàn kết và xây dựng hơn. Người đã âm thầm hy sinh cho thế hệ tương lai. Người đã biết tha thứ lẫn nhau, xiết chặt tay nhau để xây dựng cộng đồng Việt ngày càng lớn mạnh. Người đã học hỏi để hoà mình vào xã hội mới với một mưu đồ cho đất nước. Người đã bắt được tay trong ngoài nước cho tiền đồ dân tộc. Người cũng là ngày mai của quê hương tôi.

Nhìn những trái chuối mọc sát nhau trong nải, tôi thấy được tình đoàn kết của người. Nhìn những cây chuối con, tôi nghĩ đến sự hình thành của thế hệ trẻ. Nhìn những nải chuối to dần trên buồng, tôi thấy sức vươn mạnh của cả dân tộc. Nhìn những bẹ chuối lá xanh to quấn tròn nhau, tôi nghĩ tới sự đùm bọc trong ngoài của người dân nước tôi. 

Tôi khóc mừng, biết chắc ngày về quê hương của tôi sắp điểm. 

Lê Như Đức

Xin hãy quên đi

Xin hãy quên đi, chiếc lá vàng,

Thương đời cam chịu kiếp lang thang...

Thương cho thân chuối nhiều cay đắng,

Trả nợ đành thôi chẳng thở than !

NM

Chuyện một buồng chuối

Trong một bài thơ, Trần Đăng Khoa đã viết:

"Ông trăng tròn sáng tỏ
Soi rõ sân nhà em
Hàng cây cau lặng đứng
Hàng cây chuối đứng yên..."

Vậy đó, Chuối đi vào văn, vào thơ bằng những hình ảnh thân thương gần gũi:

"Gió đưa bụi chuối sau hè..."

Chuối là loại cây quen thuộc nhất ở làng quê. Nhà nào cũng trồng chuối, vườn nào cũng có chuối. Chuối gắn bó với con người Việt Nam cần cù, say mê lao động và chan hòa yêu thương:

"Mẹ già như chuối ba hương..."

Cho nên khu vườn này cũng có trồng chuối.

Một khoảnh chuối nhỏ nằm ven khu vực trồng mít để nhờ mít che bớt giùm nắng trưa. Chuối trồng không đều tay nên có cây lớn xen lẫn cây nhỏ. Nổi bật trong đám là cây Chuối Sứ. Thân chuối xanh nhạt nõn nà, gốc khá lớn, chưa kịp trồi ra chuối con đã đâm buồng dài, nở ra tám nải tròn ú. Trời mưa thấm đất bao nhiêu, nải chuối càng to bấy nhiêu. Chủ nhả ngắm nghía, trầm trồ:
-Giống Sứ này ngọt phải biết. Trái nào trái nấy bự bằng cườm tay...
Khen một lần, buồng chuối cảm động nghiêng nghiêng mái đầu. Khen vài lần, nó bắt đầu vênh mặt lên, mũi phập phồng đắc chí. Bộ dạng nó thỏa mãn hết sức!
Hàng xóm của nó đâu có ai xa lại: mít, xoài, mãng cầu xiêm, nhãn, ổi, đu đủ... Ban đầu ai cũng làm thân đánh bạn với buồng chuối, nhưng sau ai nấy đều dạt ra vì sợ cái thói kênh kiệu này...
Buổi trưa, không gian im ắng. Một cơn gió mạnh lướt ngang. Âm thanh lá cây xào xạc kéo dài không dứt. Buồng chuối nặng nề đong đưa, đong đưa. Đu đủ buột miệng nói:
-Kìa, buồng Chuối hãy cẩn thận...
Tức thì buồng chuối bắt lỗi:
-Nè, thưa gởi đàng hoàng với tui nghen!
Cây xoài lắc đầu ngầm chê trách nhưng không lên tiếng phát biểu, xoài đã biết tính buồng chuối hay gây sự và phách lối lắm. Đã bao nhiêu lần rồi, mỗi khi buồng chuối làm ra bộ ngang tàng hoặc bướng bỉnh, thì thế nào cũng bị một ai đó "sửa lưng" ngay. Nhưng ông bà mình có câu "đánh chết cái nết không chừa" là đúng y chang trường hợp này.
Mấy hôm sau, đang lúc mọi người nghỉ ngơi thì đột nhiên buồng Chuối cao hứng sao đó, hát om sòm, khuấy động cả khu vườn. Đang lúc nhức đầu, một ngọn mãng cầu xiêm càu nhàu:
-Trời đất ơi, giữa trưa mà không cho ai nghỉ ngơi hết vầy nè...
Bốp! Một trái chuối non bay vút ra đập mạnh vào gốc cây, nhựa xịt ra loang lổ. Mọi người sửng sốt. "Mụ ta dữ thật!" Cô nhãn thì thầm khe khẽ và rùng mình mấy lượt...

Cuộc sống êm đềm vẫn trôi qua, buồng chuối bắt đầu già nên bớt hung dữ phần nào. Vả lại bà ta bị các nải chuối hút hết sinh lực nên không còn muốn gây sự như trước. Trọng lượng của cả buồng chuối thật đáng nể, càng ngày nó càng sà xuống thấp khiến thân chuối phải oằn đi...
****
Cho tới một ngày...
Buồng chuối đã đến thời thay áo. Bộ cánh màu xanh đậm từ từ ngả sang màu phơn phớt vàng ưa nhìn, rồi sau đó, nó lại tỏa ra nhè nhẹ một mùi vị ngọt ngào dễ chịu vô cùng... Đúng vào thời điểm ấy, người chủ nhà bước ra vườn, xăm xăm lại gần buồng chuối, ngắm nghía:
-Chà, chuối chín cây rồi, phải chặt thôi.
Buồng chuối thắt cả tim lại vì lo sợ. Bà ta nhìn chung quanh bằng đôi mắt van nài như cầu cứu, dẫu sao bà ta vẫn chưa muốn chết ở lúc này. Nhìn đôi mắt nghiêm nghị của xoài, buồng chuối chợt hiểu: Phải rồi, bổn phận đã làm tròn, có gì đâu mà tiếc nuối? Đời chuối lại quá ngắn ngủi, chỉ được một lần cho trái bởi đó là quy luật của tự nhiên...
Buồng chuối chỉ tiếc một điều: bà ta đã sống phí hoài khoảng thời gian quý giá ấy, sống ích kỷ cho riêng cá nhân mình mà chưa kịp nghĩ đến mọi người chung quanh! Ôi, hối hận thì đã muộn màng, còn lần nào nữa mà sửa lỗi...
Buồng chuối rưng rưng nước mắt, cố nở nụ cười duy nhất trong đời:
-Xin bỏ qua tất cả cho tôi.
Mọi loài cây đều xúc động, nhìn theo người chủ đang ì ạch khiêng buồng chuối sứ vào nhà. Họ bâng khuâng nghĩ đến một đồng loại vừa ra đi mãi mãi. Dẫu sao, buồng chuối cũng đã hoàn thành một nhiệm vụ thiêng liêng của đời chuối.
Anh gió ngậm ngùi lướt đi, để lại sau lưng lời lá cây xào xạc. Câu chuyện về một buồng chuối đến đây là hết rồi. Một chiếc lá vàng không nén được sự thương tâm đã lặng lẽ lìa cành. Ôi cảnh vật sao mà buồn vậy!
Nguyễn Thị Bích Nga

Ai oán đời em lắm khổ đau,

Người đi bỏ lại thế gian sầu...

Cô đơn một bóng hình cô lẻ,

Vương vấn mình em đến kiếp sau.

NM

CÂU CHUYỆN VỀ CÂY CHUỐI CÔ ĐƠN

 Nằm ở điểm cuối cùng của dãy Hoàng Liên Sơn, Vườn quốc gia Xuân Sơn - thuộc huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ - cách Thủ đô Hà Nội 120km. Với tổng diện tích 15.048ha, Xuân Sơn là vườn quốc gia duy nhất trên cả nước có rừng nguyên sinh trên núi đá vôi. Và đây cũng là nơi có một loài cây kỳ lạ, cây chuối cô đơn.

Loài cây với câu chuyện huyền thoại 

Ngày xưa, ở chốn rừng núi này có một đôi nam nữ chơi thân với nhau từ bé. Luôn ở bên nhau, tình yêu nảy sinh trong họ lúc nào không hay và ngày càng thắm thiết. Họ đã nguyện ước sẽ bên nhau tới đầu bạc răng long. Thế nhưng, khi sắp đến ngày cô gái về nhà chàng trai thì bố mẹ bắt cô phá vỡ lời thề vì họ phát hiện ra chàng trai bỗng dưng mắc căn bệnh lạ. Khi biết lý do người mình muốn sánh đôi không được bố mẹ chấp nhận, cô gái ngày càng thương và yêu chàng trai hơn. Oái oăm thay, gia đình nhà trai thấy con mình bị nhà gái khước từ thì cũng tự ái và nhất quyết ngăn cản cuộc hôn nhân này.

Vì rất yêu thương nhau nên hai người quyết định trốn lên rừng cùng nhau chung sống. Để tránh thú dữ, họ phải leo lên những hang đá cao ẩn nấp. Hiềm một nỗi, chỉ một thời gian ngắn sau đó, chàng trai bắt đầu phát bệnh nặng. Đau đớn và tự trách mình đã làm khổ người yêu nên sau khi tìm được nơi trú ẩn an toàn cho cô gái, vào một đêm khuya, chàng trai đã bỏ ra đi.

Ngày qua đi, không thấy người yêu quay trở về, cô gái vô cùng lo lắng. Sau nhiều đêm mỏi mòn chờ đợi, cô gái quyết định đi tìm chàng trai. Cô đi mãi trong rừng mà tìm hoài không thấy. Một ngày, khi cô tìm xuống vực lấy nước thì phát hiện ra một thi thể. Hoảng hốt vì cảnh tượng kinh hoàng, cô gái càng đau đớn hơn khi nhận ra chiếc vòng đeo cổ của chàng trai. Cô hiểu ra rằng, anh đã quyên sinh để giải thoát cho cô. Quá đau buồn nên sau khi sinh con, cô cũng qua đời và hóa thành một cây chuối. Và đây chính là loài chuối mà sau này được gọi là chuối cô đơn.

Nhiều tính năng cần làm rõ

Cây chuối cô đơn được người dân bản địa là người Dao, người Mường biết đến từ lâu nhưng người Kinh thì biết đến muộn hơn nhiều. Nhà khoa học đầu tiên phát hiện ra loài chuối này là ông Trần Đăng Lâu, nguyên Giám đốc Vườn quốc gia Xuân Sơn trong một lần đi thăm vườn vào năm 2005.
Kỹ sư lâm nghiệp Nguyễn Văn Tâm, Chánh Văn phòng Vườn quốc gia Xuân Sơn cho biết, chuối cô đơn còn có tên gọi là chuối bạc hà. Cây được phân bố chủ yếu ở vùng lõi và vùng đệm của Vườn quốc gia Xuân Sơn. Cây có chiều cao 4-5m, đường kính gốc rất lớn, có thể lên tới 40cm nếu sinh trưởng ở nơi đất tốt. Thân, lá và cả hoa của cây có màu xanh cốm. Khi ra buồng thì quả được bao bọc hoàn toàn trong bao hoa. Quả chuối cô đơn to như chuối phấn, khi chín có màu vàng cam, khá ngọt và có nhiều hạt to như hạt ngô, ở trong có nhân. Mỗi buồng chuối có khoảng trên một trăm quả. Tuổi thọ của cây chuối khoảng hơn một năm, nếu thời tiết lạnh và cây sinh trưởng chậm thì có thể kéo dài tới hai năm. Đặc biệt, cây chuối cô đơn không đẻ con. Khi trổ hoa và quả chín vàng là lá rũ xuống và cây chết. Cũng chính vì lý do này mà ông Trần Đăng Lâu đặt tên cho nó là cây chuối cô đơn.

Những người dân địa phương cho biết, trước đây, thân, cây và hoa, quả của cây chuối này thường được bà con nơi đây sử dụng để làm rau ăn hằng ngày, thậm chí ở Sơn La, người dân còn sử dụng chúng để nấu cỗ trong các lễ cưới. Không những thế, cây chuối cô đơn còn được sử dụng để chữa rất nhiều bệnh như: Sỏi thận, phù thũng, viêm loét dạ dày, đường ruột... Tùy vào những căn bệnh khác nhau mà thầy thuốc sẽ lấy những bộ phận trên cây chuối để trị bệnh. Cách bốc thuốc cũng rất đơn giản. Ví dụ, với bệnh sỏi thận thì chỉ cần chọn quả chuối thật chín, lấy hạt phơi khô, tán nhỏ sắc uống hằng ngày như nước trà, sau khoảng 2-3 tháng sẽ khỏi bệnh. "Các bộ phận của cây như: Quả, thân cây, hoa chuối được các lương y người dân tộc sử dụng để làm thuốc chữa các bệnh đường ruột, sỏi thận... từ nhiều đời nay và người dân truyền tai nhau là rất hiệu quả. Tuy nhiên, nghiên cứu và kết luận chính thức từ các nhà khoa học về tác dụng chữa bệnh của loài cây này thì hiện vẫn chưa có", anh Tâm cho biết.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, cây chuối cô đơn không còn nhiều nữa. Bởi trong suốt chuyến đi, chúng tôi chỉ nhìn thấy một cây. Lý giải điều này, anh Tâm cho biết, chuối cô đơn trong tự nhiên ít vì khi quả chín và rụng xuống đất, phần lớn chúng bị các loài động vật ăn hết. Hạt chuối khá giòn và rất dễ vỡ khi bị nhai nuốt nên việc nhân giống tự nhiên tương đối khó khăn. Hiện tại, ở Xuân Sơn chỉ có một ít cây trong rừng tự nhiên và vườn nhà một số người dân địa phương do họ nhân giống được. Một vài huyện và tỉnh khác cũng có loài chuối này do người ta đến Vườn quốc gia xin hạt về ươm.

Được biết, cho đến nay, việc điều trị các loại bệnh như phù thũng, đường ruột, sỏi thận... theo phương pháp Tây y còn gặp nhiều trở ngại do phải điều trị trong thời gian dài và sử dụng thuốc đắt tiền, không tốt cho sức khỏe. Trong khi đó, người Dao ở Xuân Sơn đã dùng cây chuối này để chữa bệnh hiệu quả từ nhiều đời nay. Giá như, các nhà khoa học nghiên cứu về tác dụng chữa bệnh của loài cây này để có thể tìm ra phương pháp chữa rẻ tiền mà lại an toàn cho những người không may mắc bệnh ?

Gợi nhớ blog

Một chiều chuối nướng

Hồi lâu rồi có đọc truyện ngắn của Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư kể về thân phận những người chuyên đi hát xướng mua vui cho thiên hạ. Nhiều lúc buổi tối thấy họ trên sân khấu lộng lẫy ngai vàng với kẻ hầu người hạ mà chiều hôm sau không chút phấn son ngồi bên đường bán chuối nướng.

Hồi lâu rồi có đọc truyện ngắn của Nhà văn Ngyễn Ngọc Tư kể về thân phận những người chuyên đi hát xướng mua vui cho thiên hạ. Nhiều lúc buổi tối thấy họ trên sân khấu lộng lẫy ngai vàng với kẻ hầu người hạ mà chiều hôm sau không chút phấn son ngồi bên đường bán chuối nướng. Bạn không phải dân miền Tây đọc xong thấy rưng rưng niềm cảm thương số phận người theo nghiệp cầm ca lúc quá vãng, còn tui là dân miền Tây xa xứ nên mỗi lần nhớ cái truyện đó lại… thèm chuối nướng gần chết. Và tui dám cá trăm phần trăm lẻ thêm một, không phải người miền Tây sẽ không biết rõ về món này và cũng không phải người miền Tây nào cũng hiểu rõ về món tưởng chừng rất vặt này.

Buổi trưa thức dậy mới nghĩ tới từ chuối thôi nước miếng đã tứa đầy miệng bèn cảm tác một đoạn trên facebook. Bạn bè xa gần vô bình luận náo loạn mới biết rằng cái món mà bấy lâu mình nghĩ ai cũng biết đó hoá ra nhiều người không biết. Bây giờ nhiều người có thói quen, nghe thấy cái gì mà không tin được sẽ đi hỏi anh "gú gồ". Ðánh vô “chuối nướng”, “ảnh” cho một đống thông tin trớt huớt hà, nào là nấu bánh chuối ngon, rồi chuối bọc nếp nướng. Món chuối tui đang nói đến nãy giờ chỉ đơn giản là chuối tươi lột vỏ ra rồi đem nướng.

Chuối nướng

Thiệt tình là hông có món ăn vặt nào dễ bán, dễ chế biến, dễ được người khác đón nhận như chuối nướng. Ði xe đò về miền Tây, ngó nghiêng bên đường bạn dễ nhìn thấy có mấy người ngồi lè tè đội nón lá với một cái thau đựng chuối được đậy kỹ, cái thau còn lại “chế” thành lò đựng than, trên là cái vỉ nằm xếp ngay ngắn những em chuối khoả thân chào mời. Con nít miền Tây mê món này còn bởi cái kiểu bán buôn giống hệt đang chơi đồ hàng: hai cái thau nho nhỏ cắp được bằng nách, cái dao để cắt và lột chuối dài hơn ngón tay chút xíu với mớ than đã được nấu tới hai lần. Cây dao nhỏ xíu cắt nhẹ hai đầu trái chuối rồi rọc nhẹ bên hông như trò thọc lét, nhẹ nhàng lột lấy trái chuối gọn lỏn trong tay bỏ lên cái vỉ. Người nướng, người ăn nhóp nhép tám đủ chuyện máy bay trên trời rồi tới áo tắm của ngôi sao nào đó trôi dạt trên biển

Không biết ai khai sinh ra cái nghề ít tốn tiền khởi nghiệp đến vậy. Chừng năm chục ngàn là có thể khởi nghiệp và ngay từ ngày đầu tiên đã thu lời bằng (hoặc hơn) chính số tiền bỏ ra. Thời gian lao động cũng ngắn (từ khoảng 4 giờ chiều đến 7 giờ tối). Cũng không cần phải mỏi cẳng rảo khắp đường phố, mỏi miệng để chào mời, mỏi lời để giới thiệu, cũng không cần bảng hiệu phô trương “tại đây bán chuối nướng”. Vậy mà với hai cái thau nhỏ chút ét đó, có biết bao trường hợp thoát nghèo, nuôi con ăn học từ bà mẹ bán chuối nướng mà báo chí không biết, chỉ có người khoái ăn chuối nướng mới biết

Chuối nướng là món rất “đoàn kết”, không phân biệt giới tính, độ tuổi. Từ đứa trẻ nít đến bà già móm mém đều ăn được. Ăn vặt sau bữa cơm chính, ăn chính trong bữa nhậu hay ăn gở khi có bầu. Hay phơi mặt ra đường để tiếp thị nhưng trong danh sách những loại thực phẩm không an toàn vệ sinh thực phẩm chưa từng có tên, cũng như trong lịch sử ngộ độc thực phẩm của ngành y tế cũng không có trường hợp nào ghi nhận do chuối nướng. Và tui chưa thấy món nào kỳ cục như chuối nướng. Ăn lúc trời nắng chang chang cũng được hoặc đang lúc mưa tầm tã từng cơn, từng cơn dâng cao làm ngập đường ngồi nhai nhóp nhép cũng thú vị không kém. Có khi vừa ca xong câu cải lương đợi nhịp vô có thể ăn gọn nửa trái chuối nướng vừa thơm, vừa dẻo mà lại vừa ngọt lịm. Chuối nướng rồi gói trong vỏ chuối xanh cũng được, bọc trong giấy cũng ổn, cho mấy chục trái vô bịch ni-lông nhìn cũng ra dáng, mà cầm trong tay không cần gói gì hết cũng xinh xắn, đáng yêu

Dường như thiên nhiên đã dành cho chuối xiêm một đặc quyền là được độc quyền trong lĩnh vực sản xuất chuối nướng. Kể ra bà mẹ lớn yêu, ghét rất rõ ràng bởi chuối xiêm là loại cây trồng dễ tính và sống khoẻ như lưu dân xa xứ trôi dạt vào trong Nam. Hầu như đất nào cũng sống được, kể cả khó nhằn như đất phèn. Từ khi mới nhú lên đến lúc nằm vùi trong đất, cây chuối xiêm tận dâng cho người khai khẩn từ thân, cây đến lá. Bộ phận nào từ lúc sống đến lúc chết cũng đều “tốt đời đẹp đạo”

Nhưng nghề nào cũng có bí quyết của nó. Nếu chỉ cần lột vỏ ra rồi nướng như vậy thì khó có món chuối nướng để đi vào thơ văn một cách lưu luyến. Lưu truyền trong dân gian có hai môn phái chuối nướng: môn phái thứ nhất chuối chỉ hơi hườm hườm một chút. Trước khi nướng, lột vỏ phơi dưới nắng độ 1, 2 tiếng cho vị ngọt của chuối chắt lại vào lõi. Môn phái thứ hai là ăn chuối chín nướng. Tức là chọn trái chuối chín mềm rồi nướng. Loại chuối này ăn mềm, ngọt đậm đà lẫn một chút chát, một chút đắng, về hương vị ăn đứt loại chuối hườm hườm mấy phần. Loại chuối này đòi hỏi người nướng phải thiệt chăm chút vì dễ bị đen do lượng mật tươm ra quá nhiều. Sau này dân gian còn sáng tạo thêm mỡ hành bằng cách cắt đôi hoặc có người cho trái chuối vô giữa hai cây thớt để đè bẹp ra, sau đó quết mỡ hành lên cho thơm, béo

 Nhưng riêng chuối chín nướng hổng hạp với mỡ hành đâu nghen, kỳ vậy đó. Người miền Tây nổi tiếng là chiều khách, thấy có người mặt tiu nghỉu ra về vì không có chuối hườm hoặc chuối chín nên trên vỉ thường có cả hai loại chuối này. Mà dù hườm hay chín cũng phải đạt chuẩn là trái chuối vừa chín nướng lên bên ngoài thì dẻo bên trong tươm mật chuối. Gần đến mùa Chạp thì trái chuối xiêm cũng mập ú, tròn lụm hơn và miếng chuối mới đưa vào miệng vị ngọt đã tuột xuống bao tử. Than dùng để nướng cũng là loại than đã dùng rồi chứ không phải than mới nên khi nhen để nướng lửa không cháy mạnh, cũng không bắn ra tia lửa. Không chút hấp tấp, dưới cái nóng âm ỉ ẩn nhẫn vào trong nên chuối chín bên ngoài vừa đẹp, vừa giữ được độ dẻo, độ ngọt của chuối. 

Cuộc hành trình về chuối nướng cứ trôi miết trong tâm tưởng. Hồi đó đầu bờ kinh nhà nào cũng lúc lỉu chuối. Cái gì chứ chuối lúc nào cũng có sẵn trong nhà. Món chuối khô, chè, bánh làm từ chuối chỉ hợp với đàn bà, con nít nên nảy sinh ra món chuối nướng này. Nó giống như bài tân cổ giao duyên là sự kết hợp của Tây và Ðông thì chuối nướng là sự dung hoà cho cả hai giới tính. Ðàn ông ngồi ăn chuối nướng thì chẳng ai nói là ăn quà vặt. Ðàn bà ngồi tụm với con nít ở chỗ bán chuối nướng không bị mấy bà già quở là lê la nhiều chuyện. Chiều chiều vừa xong việc nhà, thấy con dâu vừa xách đít đi là má chồng đã nói vội: “Xách về cho bà nội mấy trái nghe con!”. Trong góc nhà, hình như nội cũng đang móm mém nụ cười. 

Tui hồ đồ đoán rằng, có lẽ món chuối nướng ra đời từ một buổi chiều người vợ chiều chồng làm thêm món vặt vào buổi nhậu. Ờ, cũng có khi ông chồng nào đó quá cưng vợ nên nghĩ ra món này vì đối với dân nhậu “nhất nướng, nhì chiên, tam xào, tứ luộc”.Tôi cũng hồ đồ đoán rằng, chị Ngọc Tư từng lê la ăn rất nhiều hàng chuối nướng nên trong tiềm thức, một cách rất ngẫu nhiên chị cho cái chi tiết đó vào truyện khi cơn thèm chuối nướng bất ngờ dâng cao trong buổi chiều bận chăm con nhớ mòn mỏi chuối nướng xóm nhỏ./. 
Ðoàn Phương Nam