Đức Thích Ca dừng lại bên
cạnh hồ sen. Xuyên qua giữa những lá sen phủ khắp mặt hồ,
Đức Phật chợt đưa mắt nhìn xuống dưới.
Xin thưa, bên dưới hồ sen
lại chính là đáy của địa ngục. Nước hồ trong vắt như
thủy tinh. Đây là sông Tam Đồ, đấy là những hòn núi đầy
kim. Cảnh tượng ở dưới trông rõ mồn một như được soi
gương.
Dưới địa ngục, cảnh gã
Kandata cùng với các tội nhân khác đang quằn quại rên siết,
lọt vào mắt Phật.
Tên Kandata này là một tên
trùm trộm cướp. Cả đời, y làm đủ chuyện độc ác, cướp
của, đốt nhà, giết người không gớm tay. Duy chỉ một lần,
y cũng làm được một việc thiện. Vâng, đó là chuyện vào
một buổi nọ, tên ác ôn này đang đi trong rừng sâu, bỗng
y thấy một con nhện bò bên vệ đường.
Y liền giở chân lên định
dẫm chết con nhện, nhưng y nghĩ "Không, không, nó tuy
chỉ là một con vật nhỏ bé, nhưng nó cũng có một sinh mệnh,
nỡ nào ta lại giết đi, như thế thì tội nghiệp cho nó quá".
Nghĩ vậy y bèn thôi, không giết con nhện.
Đức Thích Ca nhìn cảnh địa
ngục, nhớ lại chuyện tha không dậm chết con nhện của tên
Kandata. Để ứng báo cho cái việc thiện ấy của y, Đức
Phật nghĩ nếu đuợc thì cũng muốn cứu vớt tên này ra khỏi
cảnh địa ngục. May thay lúc ấy, Đức Phật nhìn bên cạnh,
thấy trên một lá sen xanh như cẩm thạch, một con nhện trên
Cực Lạc đang giăng tơ, những đường tơ óng ánh, đẹp như
bạc.
Đức Phật bèn vươn tay nhẹ
vớt một sợi tơ nhện và xuyên qua giữa những đóa hoa sen
trắng như ngọc, buông thẳng tuốt xuống địa ngục.
2
Xin
thưa, dưới địa ngục, tên Kandata cùng với những tội nhân
khác đang lặn hụp trong ao máu, lúc nổi lúc chìm.
Mà tứ bề thì tối mịt. Trong
cái cõi âm u ấy, nếu đâu đó có cái gì hiện ra, thì đó
lại chính là những mũi kim nhọn hoắt của các hòn núi đầy
kim dưới địa ngục, lóe ánh sáng trông thật là khủng khiếp,
ghê rợn. Hơn thế, cả vùng lặng ngắt như nằm trong huyệt
mộ, chốc chốc chỉ nghe thấy vọng tiếng thở dài khe khẽ
của các tội nhân.
Xin thưa, ai mà đã sa xuống
dưới địa ngục này, thì phải chịu đủ thứ cực hình
đau đớn, còn sức đâu nữa để mà khóc thành tiếng.
Cho nên dù lúc sinh tiền Kandata
là tên cường đạo, thì nay giỏi lắm cũng chỉ giãy giụa,
sặc sụa trong ao máu không khác gì một con ếch sắp chết
mà thôi.
Nhưng xin thưa, trong lúc lặn
hụp ấy, Kandata bất giác ngước mặt nhìn trời. Ô kìa trong
cái cõi u minh tối mịt, xa tít từ trên trời cao, một sợi
tơ nhện màu bạc như một tia sáng, lóng lánh thật mỏng,
len lén buông xuống nhè nhẹ như không muốn cho ai hay, ngay
trên đầu của mình.
Khi Kandata nhận ra điều này
thì trong bụng mở cờ. Nếu bám được sợi tơ nhện này
mà leo miết lên thì chắc có lẽ sẽ thoát được địa ngục.
Ơ này, không biết chừng có
thể vào được cả chốn Cực Lạc. Như vậy thì từ nay khỏi
bị đuổi trèo lên núi đầy kim nhọn, hết phải bị bắt
lặn hụp trong ao máu nữa.
Nghĩ vậy, Kandata liền đưa
hai tay níu chặt lấy sợi tơ nhện và cố hết sức mà leo
lên, lên cao hơn.
Xin thưa, y vốn là tên cường
đạo, nên chuyện như vầy thì xưa nay y đã từng quen thuộc.
Nhưng xin thưa, khoảng cách
giữa địa ngục và Cực Lạc thì xa đến hàng ngàn vạn dậm,
dù có muốn gấp cũng chẵng dễ gì mà có thể thoát ngay được.
Kandata ra sức leo một mạch thì thấm mệt, kiệt sức, không
tài nào leo nổi nữa, dù chỉ một gang.
Không cách nào hơn, Kandata đành
đeo cứng sợi tơ ở giữa chừng, định nghỉ một lát để
lấy lại sức. Y đưa mắt nhìn xuống phía dưới xa lắc.
Thì ra, đã không hoài công
leo, cái ao máu mới hồi nào đây, y đã lặn hụp trong đó
thì nay, không biết tự hồi nào đã chìm mất trong bóng tối
phía bên dưới. Cả những ngọn núi đầy kim sáng lờ mờ
khủng khiếp kia, cũng đã khuất ở phía dưới chân của y
rồi. Cứ như thế này mà leo miết lên thì không biết chừng
chuyện ra khỏi được địa ngục không phải là không được
Kandata quấn sợi tơ nhện vào
cả hai tay, đã mấy năm rồi từ ngày sa xuống địa ngục,
y không hề thốt ra nổi một lời, nay bỗng to tiếng cười
"Được rồi, chắc được rồi ".
Nhưng bất đồ y nhận ra, ơ
kìa phía dưới sợi tơ nhện, không biết bao nhiêu là tội
nhân cứ nối nhau, hết lòng cố leo lên theo y, đông như kiến.
Thấy vậy Kandata vừa hoảng
vừa lo. Y đờ người ra, miệng há hốc, mắt đảo quanh.
Y nghĩ thầm, sợi tơ nhện
này mong manh như thế, một mình y đeo không thôi cũng không
biết chừng bị đứt, thế thì làm sao mà chịu cho nổi sức
nặng của cả chừng ấy người.
Nếu lỡ mà sợi tơ này bị
đứt giữa chừng, thì toi hết công đã leo được đến đây,
và chính y cũng sẽ rớt trở lại địa ngục. Không thể được.
Nhưng ngay cả trong khoảnh khắc
ấy, từ dưới ao máu tối mịt, hàng trăm, hàng ngàn tội
nhân khác, lúc nhúc nối tiếp nhau bò lên, cố bám lấy sợi
tơ nhện mong manh sáng, leo lên trên thành một hàng dài.
Kandata liền hét to.
- Ê bọn bây, sợi tơ nhện
này của tao. Bọn bây đã xin phép ai mà dám leo lên đây. Xuống
hết! Xuống hết!
Chính ngay lúc đó.
Sợi tơ nhện cho đến giây
phút ấy chẳng sao cả, bỗng đột nhiên đứt phựt một tiếng,
ngang từ trên chỗ tên Kandata đang đeo.
Và như thế, tên Kandata chẳng
còn bám víu vào đâu được. Trong chớp mắt y rớt lộn ngược,
người y cắt gió quay vòng như một con vụ, rớt tuột xuống
trong bóng tối.
Xin thưa sau đó, giữa bầu
trời không trăng không sao, chỉ còn lại một sợi tơ cụt
ngủn của con nhện trên Cực Lạc, lòng thòng óng ánh sáng,
rất mong manh.
3
Đức
Thích Ca ngự bên hồ sen trên Cực Lạc, nhìn rõ mọi chuyện,
mãi cho đến lúc tên Kandata chìm nghỉm trong ao máu như một
tảng đá. Đức Phật như có vẻ buồn, lại lững thững cất
bước đi.
Vì cái tâm không có một chút
từ bi, chỉ muốn một mình thoát khỏi địa ngục, mà Kandata
đã bị quả báo rớt trở lại địa ngục, dưới mắt Đức
Phật, là cả một điều bi đát thảm thương.
Thế nhưng, trên Cực Lạc sen
trong hồ vẫn nở như không có chuyện gì xảy ra .
Những đóa hoa sen trắng như
ngọc, đài hoa lay nhẹ bên chân Phật. Từ giữa nhụy vàng
ngào ngạt một hương thơm khó tả, ngan ngát tỏa ra khắp
miền.
Xin thưa, lúc đó trên Cực
Lạc đã gần đến đúng Ngọ.
Akutagawa Ryunosuke
Người
dịch : Đinh văn Phước
Mong manh,
Mong manh tơ nhện buông mành,
Vấn vương lòng thiếp, tình anh lỡ làng...
Lá rơi theo gió thu vàng,
Anh giờ miên viễn theo ngàn lá bay.
Ta thà thân nhện đắng cay,
Hơn là vướng bận đắm say kiếp nầy.
"Độc tình" muôn thuở là đây,
Người đi tìm mãi ai người tri âm ?!
Cô đơn sống kiếp âm thầm,
Đắng cay cam chịu ngàn năm một mình !
NM
