Thứ Ba, 14 tháng 5, 2019

Nhạc - Thơ - Văn Chào tháng năm

TA CÓ HẸN VỚI THÁNG 5

Chris Cornell - The Promise

Hứa với em

Hứa với em anh sẽ luôn tìm đến,

Trong tim em, trong giấc mộng bình thường.

Anh sẽ là tất cả những yêu thương...

Anh ấm áp cho tình thêm bền vững !

Hứa với em anh sẽ luôn tìm đến,

Khi em cần dù em rất xa anh...!

Tình đôi ta tha thiết lại mong manh,

Anh sẽ đến dẫu tường vi nở muộn
NM

Bản giao mùa mang tên tháng 5

Tôi không định nghĩa được tình yêu của mình dành cho Hạt dẻ. Như những đứa con trai khác, cảm xúc đôi khi thật không dễ để nói ra. Nhưng đã yêu thật thà thì tình cảm vẫn trao đi lặng lẽ như vậy.

Sẽ rất kỳ lạ vì câu chuyện này không phải bắt đầu từ tháng 5. Câu trả lời bạn có thể tìm thấy ở đoạn cuối, khi chàng trai thật sự để vuột mất tình yêu của mình, là những cảm xúc trong trẻo, đầy da diết nhưng vẫn can đảm buông tay...

Đó là một buổi chiều mùa Xuân Odessa lạnh lẽo .Tuyết tràn ngập khắp nơi trong thành phố, nhìn sắc trắng thấy đẹp nhưng cái lạnh cắt da cắt thịt đã mười mấy năm của vùng Đông Âu dường như rõ nhất. Tôi bước lên chuyến xe cuối ngày, chọn ghế thứ hai gần cửa sổ. Những hành khách xung quanh đang chìm vào giấc ngủ sâu, máy đĩa phát nhạc rè rè trên nóc xe vẫn vang lên chậm rãi âm thanh của "The Promise" - "Tracy Chapman".

If you wait for me

Then I'll come for you

Although I've traveled far I always hold a place for you in my heart

If you think of me

If you miss me once in awhile

Then I'll return to you I'll return and fill that space in your heart.

Đột nhiên, không hiểu sao tôi nhìn thấy một gương mặt rất quen thuộc .Từng ánh mắt của cô gái đó tựa hồ như chúng tôi đã biết nhau từ trước đây, rất lâu, tôi không rõ nhưng trong tiềm thức là vậy. Chiếc xe đi qua hai trạm dừng, tôi ngồi một tay chống cằm và cứ nhìn chăm chăm vào hình ảnh sau lưng ấy để rồi nghĩ về Hạt dẻ. Lạ lùng thay, những câu chuyện không đầu không cuối được chắp vá, thu gom từ ngày tháng cũ luôn mang lại cho tôi cảm giác nhẹ nhõm trên suốt chặng đường đi. Tới trạm, cửa xe mở ra, cô gái đó bước xuống. Không hiểu lấy can đảm từ đâu cho hành động ngớ ngẩn của mình, tôi đã đi theo cô ấy, dù đường về còn cả một quãng dài.

Hạt dẻ... tôi chỉ kịp thốt lên khi cô ấy nhìn ra khoảng không trước mặt.

Tôi gặp lại em ở một nơi xa xôi thế này, cảm giác hệt như có ai cầm túi hạt dẻ nóng nhét vào tay mình giữa tiết trời tê buốt của mùa Đông. Ấm áp và an yên lắm. Hạt dẻ bước một, tôi bước một. Hạt dẻ bước hai, tôi bước hai, cách đó một quãng thật xa, em có nhìn thấy tôi nhận ra tôi không vì rõ ràng đây là không hẹn mà gặp.

Cơn mưa chiều rả rích một khoảng trời thành phố. Những hạt mưa nhẹ tênh, như làn sương mờ giăng tơ vương vào áo người đi đường, vào bóng em cô độc .Tôi đưa tay lau vội những giọt nước, không biết là mưa hay nước mắt. Khi đó tôi chỉ muốn chạy đến bên em, hẳn nhiên bàn tay tôi sẽ ôm trọn lấy bàn tay em. Nhưng tôi lại không thể làm thế, bởi lẽ chúng tôi là những người yêu nhau chưa đủ dũng cảm, bởi tình cảm nặng sâu thì cũng giống như những hạt tinh thể muối, những điều mặn nồng chẳng dễ gì tan biến.

Bên kia đường, Hạt dẻ quay đi, bước ngược chiều gió với tôi. Cái bóng nhỏ xíu lướt qua hàng cây còn bám bụi trắng xóa ngủ quên trong mùa Đông dài.

---

Tôi và Hạt dẻ gặp nhau lần đầu tiên là vào mùa Thu, khi tôi vừa mở rộng phòng thu âm của mình thành Studio. M, cậu bạn thân nói sẽ giới thiệu cho tôi một người khi biết tôi cần một trợ lý .Tôi gật đầu. M cười lém lỉnh: "Đảm bảo cậu sẽ bất ngờ với cô bé này đấy".

Thế mà bất ngờ thật. Đó là Hạt dẻ. Nhỏ hơn tôi ba tuổi, là em kết nghĩa với M. Cô bé đáng yêu và dễ thương như một thiên thần. Dễ thương đến mức lần đầu tiên xuất hiện ở Studio, tôi chỉ muốn chạy đến nắm chặt đôi bàn tay hồng hồng, nhỏ xinh của em, cứ như thể tôi muốn được nhìn thấy em mỗi ngày vậy. Trong ánh mắt ngây ngô của Hạt dẻ, em đã đồng ý trở thành trợ lý cho tôi

Studio gồm một phòng thu âm, giờ thêm một tiệm ảnh tôi và M vừa mở rộng, nằm trên con đường sầm uất nhất thành phố với nhiều hàng quán sang trọng. Dù đang bận việc học ở trường Kiến Trúc nhưng Hạt dẻ vẫn dành thời gian vào mỗi buổi chiều để đến cửa tiệm phụ tôi những việc lặt vặt .Tôi có gia đình, ba mẹ và một đứa em trai mà rất ít khi về nhà. Không hiểu sao từ lúc Hạt dẻ có mặt ở đây, rồi thế giới của em vô tình chạm vào tôi thì tôi bắt đầu thấy mình gắn bó với nơi này hơn, những giờ về hầu như khá muộn. Hạt dẻ cũng quen dần công việc từ đó. Mỗi ngày đi qua tiệm ảnh, tôi hay thích đứng nhìn em một chút bên ngoài khung cửa. Nhìn em nâng niu những bức ảnh tôi mới chụp, nhìn em sắp xếp lại bàn làm việc đang bừa bộn của tôi hoặc chỉ cần nhìn em tỉ mẩn chăm sóc chậu Tường Vi trên bệ cửa sổ, bất kỳ hình ảnh nào đều khiến tôi nhẹ nhàng và bình yên.

Em giống như một khung trời lặng lẽ mà tôi không biết có thể nào cho mình cái quyền được chạm tới.

Một ngày cuối tháng 8 lá rơi nhiều. Tôi vác máy ảnh lang thang khắp những con phố của Đà Lạt, là vì Hạt dẻ muốn về thăm quê còn tôi vừa nhận đơn đặt hàng album ảnh mới. Nhưng công việc gác qua một bên, tôi đang chở em thong dong phố xá. Chỉ có em và Đà Lạt bình yên. Mãi đến lần thứ ba này thì tôi thật sự bị Đà Lạt mê hoặc, như lời Hạt dẻ nói với tôi ngày hôm qua. "Nếu như nắng Phương Nam ấm áp và có thể hong khô tất cả thì nắng Đà Lạt sẽ làm anh an yên. Đà Lạt nhỏ nhưng tình người lớn lắm"”. Đúng là tình người lớn lắm. Tôi đã được nghe nói nhiều về người Đà Lạt và bây giờ tình yêu ấy lại bước ra từ câu chuyện của Hạt dẻ. Em đã không ngại ngần khi tôi thắc mắc.

- M không phải là anh trai của An đúng không?

Em tên Thiên An nhưng tôi chỉ quen gọi em là Hạt dẻ

-Vâng! Còn hơn thế nữa anh ạ, M vừa là người thầy, người anh, đôi khi là người bạn thân thiết nhất của An.

- Thế bố mẹ em đâu ?

- Bố mẹ An mất khi An 10 tuổi. Là M đưa An về nhà anh ấy, M và bố mẹ nuôi coi An như một thành viên trong gia đình và hết lòng thương yêu. An thấy mình thật hạnh phúc vì còn có thêm một người bạn như anh nữa.

Hạt dẻ đưa bàn tay ra nắm tay tôi, cái nắm tay siết chặt, bùi ngùi, làm tôi thổn thức.

- Anh cũng rất vui khi có một người bạn là An!

Tôi nhìn vào mắt em, tròn xoe, những giọt nước long lanh nơi đáy mắt, em chưa kịp lau đi, bỗng hóatrongveolạkỳ Đà Lạt về đêm đẹp lộng lẫy, nhất là vào những ngày cuối Thu như vầy. Nên chẳng ai nỡ từ chối một đêm của người Đà Lạt thực thụ .Tôi gọi điện thoại cho Hạt dẻ, nói muốn cùng em đến một quán nào đó trông ra bờ Hồ, vậy là em dẫn tôi đến quán trà hoa giấy. Vì em đặc biệt thích trà. Ở nơi mà chỉ có sự mát dịu của khí trời và màu xanh mênh mông của vườn trà làm em lớn lên, tôi nghĩ chắc hẳn trà là nhân duyên đã cho em một gia đình thứ hai. Biết đâu trà cũng là nhân duyên để tôi gặp em. Bỗng dưng tôi nhớ cốc trà gừng ấm nóng mỗi chiều em để trên bàn làm việc của tôi, một cốc trà, rất giản dị nhưng nó làm tôi ấm áp khi lạnh, ngay cả cái tên của em - Hạt dẻ cũng gợi lên một điều gì đó, thân quen mà gần gũi lạ lùng.

Hạt dẻ áp vào má tôi cốc trà sen nóng hổi.

- Cho anh... !

Tôi mỉm cười thay lời cảm ơn của mình. Nếu không đi với Hạt dẻ, chắc tôi chẳng biết Đà Lạt có một quán trà ngon vậy. Nhấp một ngụm trà sen, cảm giác đầu tiên là vị thanh mát lan đến tận cổ, dễ chịu lắm. Nhưng tôi vẫn thích vị cay nồng của trà gừng, thích thiệt hay thích người pha trà nhỉ. Tôi cũng không rõ, chỉ biết thật lòng tôi muốn nói chuyện với Hạt dẻ nhiều hơn, muốn ngồi bên em và nhâm nhi từng góc một thành phố của em. Để được nghe em kể thêm nhiều câu chuyện khác nữa ở thành phố này.

Em ngả đầu vào vai tôi. Đây đúng là cảm giác an lành mà tôi đang tìm kiếm. Chúng tôi cứ ngồi như thế, rất lâu, khi ngước lên nhìn bầu trời Đà Lạt trong vắt .Tôi nghĩ ngay đến việc hoàn tất album ảnhcủamình.

Hạt dẻ bước đi về phía bờ Hồ, còn tôi lấy máy ảnh từ túi xách tay ra chụp khung cảnh thành phố vừa thức dậy. Hôm nay là lần đầu tiên tôi có buổi hẹn với bình minh Đà Lạt. Mãi mê ngắm những vườn dâu tây xanh mướt, quả đỏ trĩu cành. Rong ruổi qua những đồi thông rì rào trước gió. Và lắng nghe tiếng phát thanh vang vọng trên cao. Công việc xong xuôi, tôi quay tìm Hạt dẻ, em vẫn ngồi bên bờ Hồ, nắng sớm chiếu lên những sợi tóc dài bay lấp lánh, chút mộc mạc thuần khiết này như một thứ ánh sáng dịu dàng làm tôi không rời mắt được, phải lén chụp lại. Vẻ đẹp của em trái hẳn với cuộc sống đầy xa hoa tấp nập ngoài kia mà khi nhìn vào ống kính khiến tôi thấy yên lòng.

- Xa Đà Lạt rồi em nhớ gì nhất?

Hạt dẻ thả viên sỏi xuống bờ Hồ, nheo mắt về một buổi chiều thành phố đang trôi đi.

- An nhớ nhiều lắm, mỗi thứ một chút gộp lại. Nhưng nhớ nhất là nắng Đà Lạt vì An từng nghe người ta nói rằng, nắng có thể hong khô tất cả, kể cả nỗi buồn.

- Thật vậy sao? - Tôi chợt mỉm cười, nhẹ nhàng áp môi mình vào mái tóc dài của Hạt dẻ. Đà Lạt đẹp là vì có em đấy, em biết không.

Buổi tối, Hạt dẻ rủ tôi về nhà ăn cơm. Mẹ em bận nấu nướng trong bếp, chỉ có bố em trò chuyện với tôi ở ghế sô pha, thỉnh thoảng bác trai cười lớn, giọng bác hào sảng mà ấm áp vô cùng. Đến giờ cơm, bác gái gắp thức ăn cho tôi, nem nướng, chả ram bắp... những món đặc trưng của người Đà Lạt. Bác cười nói, cứ tự nhiên coi đây như nhà của mình. Bác trai mời tôi một ly rượu. “Nào, chúc mừng sự gặp gỡ của cháu và Hạt dẻ”. Tôi nhận ly rượu, bối rối cảm ơn bác. Bất giác tôi nhớ gia đình mình thiệt. Ở đây những con người lạ lẫm, những món ăn cũng lạ lẫm nhưng bầu không khí này tôi không thấy lạ lẫm chút nào.

---

M gặp tôi ở Studio. Buổi chiều nắng hanh hao, chúng tôi ngồi vắt vẻo trên căn gác xép của tiệm ảnh, bên cạnh là một Velvet và một Mocha. M nhìn vào mắt tôi như đọc được suy nghĩ trong đó.

-Sao thế, có chuyện buồn à !

- Không, à mà có, làm thế nào để nhận ra một người đang thích mình nhỉ ?

- Không phải chứ. Đã có cô gái nào lọt dzô mắt xanh của cậu rồi hả .

Tôi phì cười, nhìn qua tấm kính tiệm ảnh lắng nghe nhịp thở thênh thang giữa phố phường bận rộn ngoài kia. M thúc tay tôi một cái.

- Thôi, không giỡn nữa. Cậu biết tin gì chưa, May về nước rồi.

- May!

- Ừ, May!

Tôi thở dài khi nghĩ về May, nàng là bạn gái cũ của tôi. Có lẽ vì nhận thức về tình cảm của chúng tôi là rất mong manh nên đến tận bây giờ nó cứ mãi lửng lơ như vậy. Có lúc tôi muốn cùng May làm lại từ đầu nhưng một phần nào đó trong tôi lại muốn buông tay khỏi May .Tôi biết và May cũng biết, chúng tôi chẳng còn gì để nhớ về nhau ngoài những ký ức cũ kỹ tiềm tàng trước đây. Tôi gặp lại May là khi nàng đến Studio thu âm phần thiết kế clip. May vẫn đẹp và hiện đại, vẫn mạnh mẽ đầy tự tin. Chưa bao giờ tôi thấy ở nàng sự yếu đuối mỏng manh để tôi có thể choàng tay bao bọc, hồi đó và giờ cũng vậy. Chúng tôi chào nhau vài câu đơn giản, hỏi bâng quơ vài chuyện rồi quay về công việc của mình. Một lần May ôm tôi khi đặt lên bàn một cốc cafe, cái ôm dịu dàng, bình yên hệt như những sớm đầu mùa nhưng là một thứ cảm xúc hoàn toàn trống rỗng. Khi đó, tôi chỉ nhớ ly trà gừng của Hạt dẻ, nhớ mùi vị nồng nồng cay cay mỗi ngày một chút em để đấy. Và nó cứ lớn dần, lớn dần trở thành động lực khiến tôi vui nhiều hơn, điều mà rất lâu rồi tôi chưa tìm lại được

---

- Mình kết thúc thật rồi, May à...

Tôi đối diện với May trong buổi tối muộn, ở một góc thành phố ướt mưa. Chẳng biết lòng đang vui hay buồn. Nhưng tôi nhìn rõ ánh sáng hắt qua từ ô cửa kính ôm trọn lấy khuôn mặt nàng đang ngấn nước.

- Chúng ta bắt đầu lại, được không anh?

- Để làm gì hả em? Khi sự chờ đợi, kiên nhẫn của anh dành cho em đã không còn.

- Vậy, phải thế nào để hạnh phúc trở lại đây anh!

- Anh không biết, mà anh nghĩ chắc người ta chẳng bao giờ muốn một mối tình cũ trở nên xa lạ giờ bất chợt quay về.

Lặng im. May tựa lưng vào thành cửa .Tôi đọc được trong mắt nàng là sự hoang hoải, nuối tiếc. Điều đó khiến tim tôi mềm nhũn ra. Cảm giác như chính mình có lỗi với May vậy, dù tôi đã từng hụt hẫng thật nhiều khi May bỏ đi.

- Em có thể hôn anh một lần không?

May ngước nhìn tôi bằng đôi mắt trìu mến lạ kỳ, mặc cho tôi mặc định sẽ không để đôi mắt đó ám ảnh nữa nhưng tôi không làm được. Môi tôi chạm môi nàng vừa dịu dàng vừa âm ấm. Khi những cơn gió lạnh lùng thổi qua, tôi nhớ nơi này 5 năm trước, nơi May bỏ lại tôi với một nụ hôn nhẹ như gió thoảng.

Bất giác tôi nghĩ đến Hạt dẻ, em thường hay nhét vào tay tôi vốc hạt dẻ ấm sực, trong ngày Đông tôi thấy mình trống rỗng, buốt buốt.

- Xin lỗi, anh không thể!

Tôi buông tay khỏi May. Giữa cơn mưa đêm lạnh buốt, tất cả như chìm vào một thứ ánh sáng hiu hắt mờ ảo, May nhìn tôi cũng mờ ảo hiu hắt. Nàng bước đi, không quay đầu lại. Bởi chúng tôi đều biết, ở một đoạn đường nào đó trong cuộc đời này, có những kỷ niệm sẽ không bao giờ quên và nơi ngực phải trái tim, mình có quyền lưu vào những điều đẹp đẽ, trong veo nhưng khờ dại của một thời.

---

Mùa này thành phố đang là nửa Hạ, nửa Thu. Không khí lãng đãng, hơi lạnh và nhiều gió. Hạt dẻ vẫn ghé Studio mỗi ngày, thay tôi làm mọi việc cho những hôm tôi bận không đến được. Hôm nay em đến chào tôi, em nói mình sắp đi xa, một khóa học về thiết kế ở một đất nước giữa vùng Đông Âu đúng như mơ ước của em. Chỉ tôi là cảm thấy nỗi buồn len lỏi tận đâu đâu. Kỳ lạ thật.

- Khi nào thì em về! -Tôi nhìn em nơi góc bàn làm việc quen thuộc.

- Nếu An không về, anh có buồn không?

Tôi cũng từng tự hỏi mình như thế và hơn một lần tôi hiểu câu nói ấy hàm chứa điều gì, chỉ là không đủ can đảm nói ra.

- Anh sẽ chờ em, An à! -Tôi đưa tay về phía trước nắm lấy bàn tay nhỏ xíu của em, siết nhẹ. Em lặng yên hồi lâu rồi rút tay lại, thì thầm.

- Chị ấy vẫn còn rất yêu anh. Hôm bữa An vô tình nhìn thấy hai người hôn nhau. Có lẽ An đã sai. An không nên làm vậy. Nhưng không hiểu sao An lúc nào cũng nghĩ về anh thôi. Những ngày xa anh, An thật sự rất buồn.

Hạt dẻ nhỏ bé của tôi .“Anh đã nhớ em biết bao ngay cả trong giấc mơ”. Tôi muốn nói với em như thế, nhưng, có lẽ không phải bây giờ mà là một ngày nào đó em trở về sau khi đi hết con đường dài rộng phía trước.

Trên căn gác xép tiệm ảnh, tôi nhìn ra ngoài cửa sổ, buổi chiều tháng 5 gió lùa trong veo. Âm thanh "The Promise" - "Tracy Chapman" vang lên êm ái, nhẹ nhàng như những gì đẹp đẽ nhất của tôi, của em và của tuổi trẻ.

If you wait for me
Then I'll come for you
Although I've traveled far I always hold a place for you in my heart
If you think of me

If you miss me once in awhil
Then I'll return to y
I'll return and fill that space in your heart.

---

Nếu em đợi,
Thì anh sẽ đến
Dù cho em đã ngao du thật xa
Anh vẫn luôn dành chỗ cho em trong tim anh.
Nếu em nghĩ về anh
Nếu em nhớ anh dù chỉ một lúc thôi ...
Thì anh sẽ chạy đên1
Anh sẽ chạy đến và lấp đầy khoảng trống trong tim em.

Đôi khi tôi gọi cho Hạt dẻ, nửa đêm, chỉ để nghe “The Promise” cùng em.

---

Cuộc đời là những chuyến đi. Cứ đi, rồi sẽ tới.

Anh bước dọc đại lộ Primorskaya vào một đêm Odessa đầy gió. Không gian yên ắng và rét mướt. Tính ra thì anh đã đi qua rất nhiều nơi, lưu dấu bước chân vào rất nhiều bộ ảnh. Odessa là vùng đất mà anh nghĩ sẽ gặp lại Thiên An nhưng anh chưa từng có ý định đi tìm cô, chỉ đơn giản anh muốn dùng tuổi trẻ của mình để tận hưởng vẻ đẹp của cuộc đời này, dù có lúc anh nhớ cô đến thắt lòng.

Một sớm mùa Hè, những chậu tường vi Thiên An treo nơi bệ cửa sổ nở chùm hoa trắng muốt trong suốt như pha lê. Anh ngồi trên căn gác xép tiệm ảnh, tự ủ ấm bằng ly trà gừng và nhớ cô. Anh biết mình chẳng thể nào quên được cô gái có trái tim thật thà nồng ấm ấy.

Biết đâu trà là nhân duyên để anh gặp lại cô. Ở nơi nào đó. Anh vẫn tin như vậy...
Phong Lin

Tháng năm,

Chim bay san sát trên đồng lúa,

Nắng chẳng làm vơi ký ức xưa..

Tôi về tìm lại hương mùa cũ,

Mùi khói rơm chiều tôi vẫn ưa !

Tháng 5 Về, Nghe Vàng Lên Sân Nhà Ai Trước Ngõ…

Tôi nghe ai đó đã từng nói rằng: “lúa càng trĩu thì lưng cha mẹ càng còng, hạt gạo càng trắng thì tóc cha mẹ lại càng khét mùi nắng cháy”. Không phải ai cũng lớn lên từ đồng quê với những mùa lúa chín, và không phải ai cũng thương mến cái mùi thơm của gốc rạ, cọng rơm. Nhưng với riêng tôi, cứ mỗi độ cuối tháng tư và tháng 5 dần đến, lòng lại bồi hồi nhớ lại bao nhiêu kỷ niệm xưa kia, thời tấm bé với cánh đồng vàng ươm cùng với cái hối hả của dân làng mùa gặt.
Tôi sống không để phải để lãng quên, từ tình yêu cho đến cuộc sống, những hình ảnh đẹp trong tôi cũng không phải là mấy trò chơi điện tử như những đứa bạn nơi thành thị. Lớn lên từ đồng quê, ký ức tôi in hằn biết bao ngày tháng ở nơi này, tôi thích chuyện trò với những con người chân quê bình dị, chất phác, vô tư. Tôi cũng thích ngắm nhìn và chợt thấy vui lây khi thấy bà con nở những nụ cười giữa đòng đòng mồ hôi đương trời nắng cháy.
Tháng 5, tháng chao nghiêng những cánh chim bay san sát ngang đầu trên đồng lúa, tháng của những con nắng dữ dội chẳng nề hà gì những nếp nhăn của mẹ, của cha, và đó cũng là tháng của những cơn mưa không cần báo trước. Làm lúa, khổ đủ đường, mà lúa ướt chắc chắn cũng là một trong số đó. Tuy vậy, những cái nắng, cái mưa của miền Trung chưa bao giờ làm vơi đi nụ cười trên khuôn mặt khắc khổ mà hiền lành của những người nông dân bao đời chân chất.
Tôi ghé về miền Trung đang vào vụ gặt, xe bon bon trên đường lướt qua những cánh đồng phút chốc chỉ đủ để lại một cái nhìn rất khẽ. Ấy thế mà lòng lại đầy lên bao nhiêu cảm xúc ngổn ngang. Không biết vì sao tôi thương miền Trung đến thế, những cảnh vật, mùi hương, những dòng sông, giọng nói. Về miền Trung, một cánh hoa dại ven đường cũng đẹp, một phút ráng chiều cũng đủ cho hồn vương vấn, bâng khuâng.
Nay, ở thôn quê đã nhiều nơi gặt bằng máy đập liên hợp nhưng vẫn còn nhiều nơi gặt lúa bằng tay, bà con dùng liềm cắt sau đó bó từng đống trên những thửa ruộng dài đến chân trời. Cái nắng độ này như thiêu mà ngoài đồng thật là rộn rã, bên cạnh những con người không biết mệt mỏi đội cả trời nắng cháy, những gà vịt, chim chóc cũng quây quần lại kiếm phần, ngoài triền đê, có chú trâu vờ như chẳng để ý gì tới chuyện ngoài xa mà ngoe nguẩy đuôi lim dim mắt ngủ…
Mùa này đi ngoài đường đã thấy vàng lên những ngõ, đã thấy những chiếc xe chở rơm kín mít dọc đường như những ụ rơm di động. Kỳ lạ thật, ngày xưa, cứ mỗi mùa gặt là tôi sợ lắm, sợ nắng nóng, sợ đen da, sợ đĩa. Thế mà nay con đường tôi đi chỉ vỏn vẹn bằng sải tay để được lấm chút đất bùn, cũng chả sá gì nắng bụi, tôi vẫn thích cái cảm giác được phơi da trần dưới nắng, dưới mưa, cho đầy lên thương nhớ! Đi sâu vào thôn xóm, đã nghe thấy cái ồn ào của máy tuốt, thanh âm ồn ào thì nhiều lắm, nhưng cái ồn ả mà yên bình này thì biết phải tìm đâu? Duy chỉ có quê hương là thế.
Mùa này cũng đã nghe tiếng ve ran đầy ở những khoảng trời xa lắc, đã nghe thấp thoáng hương bưởi ngập ngừng trong cái nắng chang chang, đã thấy cánh cò lượn lờ trong những chiều lặng gió. Con người ta xa xôi quê hương đất mẹ, thời gian có bôi xóa bao nhiêu, họ trở nên cứng rắn bao nhiêu đi nữa thì khi trở về với quê hương ắt hẳn phải mềm lòng. Có ai mà có thể ngẩng đầu cao ngạo với quê hương được chứ, và cũng làm gì có ai lại dửng dưng được với những dòng sông, với những hàng tre, với một chút khói lam quyện hồn vào nhớ?
Mùa gặt bây giờ không còn rộn rã như cái thời mà tôi còn nhỏ, nhờ máy móc, công sức bà con cũng đỡ bớt nhiều, thanh niên rời làng lên thành phố. Không còn những cảnh thiếu nữ đôi mươi tay hái, tay liềm, không còn thấy cảnh trai tráng tay gồng, tay gánh. Nhưng có lẽ, cái mùi hương của mùa gặt này thì không thể lẫn đi đâu, bằng cách nào đó mà không ai biết, những hình ảnh mùa gặt vẫn sâu đậm trong tôi một cách đậm đà mà tha thiết quá!
Con đường tôi đi vẫn còn xa ngái, quê hương nhẹ nhàng đưa tôi trở lại ngày xưa, giấc mơ của thời thơ ấu. Những bóng người còng lưng dưới nắng đã xa theo tiếng động cơ, xa dần theo những vòng xe đang khao khát lắm những miền đất lạ. Để lại đây duy ánh mắt nhìn, nụ cười đong đầy thương mến và một tâm hồn chất chứa bao nhiêu hoài niệm, tôi xa dần cái nắng như thiêu, xa dần những ngõ óng vàng một màu lúa thóc, xa dần những nụ cười trên môi ướt đẫm mồ hôi…
Biển đang khóc cho nỗi đau của biển, sông đang chết với những lo âu của riêng mình, những ngọn đồi cũng thưa thớt màu xanh, lúa làm sao có thể hát vang bản tình ca của riêng mình được? Dẫu sao, chỉ mong quê hương mãi mãi sẽ yên bình, nhưng sâu thẳm trong tôi từ ngàn gió bao la, sâu thẳm trong tôi từ mùi muối biển mặn mòi ở tít khơi xa, tôi biết điều này còn xa xôi lắm, cho đến khi nao mới có thể trở thành sự thực? Ngay lúc này đây, tôi chỉ ước giản đơn rằng mình được hóa thành cơn gió mát, thành gốc cây râm, thành một điều gì đó nhỏ bé thôi, đủ để cho người dân, cha mẹ, ông bà bớt khổ.
Những cảm xúc đan xen dấy lên nhau như dày vò mảnh hồn người con xứ Quảng, tạm gác qua những nỗi đau mà quê hương đang gồng mình gánh chịu, tôi mồi điếu thuốc, thẳng cẳng duỗi chân lên triền đê mặc kệ cái đũng quần sờn bạc, chợt nhớ tới mấy câu thơ của kẻ sĩ Hàn:
Tiếng ca vắt vẻo lưng chừng núi,
Hổn hển như lời của nước mây,
Thầm thì với ai ngồi dưới trúc,
Nghe ra ý vị và thơ ngây.
Khách xa gặp lúc mùa xuân chín,
Cảnh trí bâng khuâng sực nhớ làng:
– “Chị ấy, năm nay còn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?”
(Mùa Xuân Chín – Hàn Mặc Tử)
Huỳnh Minh Nhật

Tình thầy trò,

Tâm thầy tâm độ lượng,

Bao ray rứt ăn năn...

Quyết một lòng hối lỗi. !

Đường đời trò thênh thang...

NÉM ĐI!

          Thằng Bửu nấp sau cây phượng vĩ có thân lớn một người ôm không xuể cách cổng trường chừng năm mươi thước. Trong bàn tay đang nắm chặt run rẩy vì giận tức của nó là một hòn đá xanh cứng gồ ghề những góc cạnh. Nó đang chờ, đúng ra thì nó đang rình, rình một người đã hơn nửa giờ qua... Thầy Tiên đang thong thả đạp xe từ hướng trường từ từ chạy đến. Thầy đang nghĩ ngợi nhiều về một đứa học trò ngỗ nghịch và lười biếng nhất của lớp mà thầy làm chủ nhiệm…
          Cái thằng Bửu thật quá quắt. Đã không làm bài tập về nhà, không thuộc bài, lại còn mặc áo hở cả ngực, to gan hơn khi nó còn dám hút thuốc trong lớp… Thầy biết hoàn cảnh gia đình nó, cha mẹ ly hôn sau thời gian dài “ ông ăn chả, bà ăn nem”, nó phải ở với mẹ, bị tách rời khỏi cha và đứa em gái mà nó thương quý, phải chung một mái nhà với một ông dượng ghẻ hung ác chỉ thích nói chuyện bằng tay chân thô bạo…
         Thầy biết tinh thần nó suy sụp, chao đảo, nên đã vừa châm chước bỏ qua rất nhiều lỗi lầm của nó, vừa hết lòng động viên nâng đỡ cho nó yên tâm tiếp tục học hành. Vậy mà nó chẳng cần hiểu thầy, chẳng màng nghe một lời khuyên bảo của thầy, lại bướng bĩnh phản ứng xấc láo với thầy trước cả lớp học, khiến cho thầy không kiềm được cơn bực tức nên đã tát tai nó một cái ngoài ý muốn. Thầy biết thầy sai, một sai lầm lớn khi trừng phạt học trò kiểu ấy, và thầy sẵn sàng xin lỗi nó trước cả lớp mà không sợ bất cứ ai chê cười. Nhưng nó đã bỏ tiết học cuối, chạy đi đâu mất rồi. Bây giờ thầy sẽ tạt thử vào nhà nó để hai thầy trò trò chuyện tâm sự, và xin lỗi nó…
             Chờ thầy chủ nhiệm vừa đạp xe ngang qua nơi mình nấp, thằng Bửu giá tay lên, hòn đá xanh cứng đang nhắm vào đầu của thầy. Thầy Tiên không mảy may hay biết đến một tai hoạ sắp giáng xuống đầu mình. Chợt, một bàn tay mát lạnh của ai đó chộp bắt thật mạnh ngay cườm tay, rồi kéo cả cánh tay của thằng Bửu quặt ra sau. Hòn đá rời khỏi bàn tay nó rơi xuống đất. Nó kêu lên, vùng vằng, quay lại nhìn… Con nhỏ Hồng lớp phó.
         Trời ạ. Tưởng là một thằng bạn trai cùng lớp, thằng Sang lớp trưởng chẳng hạn, thì thằng Bửu đã tung vài chục cú đấm thẳng vào mặt kẻ cản mũi kỳ đà rồi. Đằng này lại là một đứa con gái chân yếu tay mềm, và là một người bạn gương mẫu của lớp mà nó từng nghiêng mình khâm phục. Đôi mắt của nhỏ Hồng tròn xoe, chiếu thẳng vào mắt nó đầy những lời van lơn cầu khẩn, làm cho tay chân nó bủn rủn cất giở lên không nổi. Nó cúi gầm mặt xuống vì xấu hổ. Nhỏ Hồng nắm lấy bàn tay của của nó, dịu dàng nói:
         “Nếu còn muốn hại thầy thì bạn hãy ném đá vào mặt mình đây nè! Ném đi!”
       Hai tiếng “ném đi” như một mệnh lệnh bất khả kháng đầy cương nghị đã làm cho thằng Bửu giật bắn người. Miệng nó cứng đơ, tròng mắt nó đứng bất động, và toàn thân nó mềm nhũn ra như những sợi bún mới ra lò… Nhỏ Hồng kéo tay nó dắt đi mà không nói lời nào. Thật buồn cười, chính thằng Bửu cũng muốn buồn cười, khi thấy mình bỗng dưng ngoan ngoãn như một con cừu non, để cho con nhỏ bạn lớp phó dắt đi đâu thì đi mà không hề kháng cự…
         Hai đứa vào một quán kem, vừa ăn vừa nghe nhạc hoà tấu với tiếng dương cầm du dương hoà cùng tiếng vĩ cầm mượt mà… Lòng thằng Bửu chùng xuống. Nó quên hết những gì đã xảy ra. Nó cảm thấy nhẹ tênh, thanh thản. Đúng lúc đó, nhỏ Hồng mới lên tiếng nhỏ nhẹ:
         “Bạn có bao giờ nghe nói đến chuyện “hiến máu nhân đạo” chưa?”
         Thằng Bửu ngạc nhiên, ngớ người ra, rồi lắc đầu. Nhỏ Hồng tiếp:
     “Thầy Tiên là một người thường xuyên đi hiến máu nhân đạo…”
         Vẫn im lặng, thằng Bửu chờ đợi bạn gái nói tiếp một câu chuyện mà nó đang cho rằng lạc đề, là lãng nhách vô vị giữa lúc nó đang được chìm đắm trong dòng nhạc uyển chuyển.
         “Mẹ mình công tác ở Hội Chữ Thập Đỏ nên mình biết rõ chuyện này.”
    “Nghe không có liên quan gì hết trơn. Bạn nói chuyện đó với mình làm gì?”
         “Bạn không nghĩ ra được là để làm gì sao?”
       Thằng Bửu nhăn nhíu trán, lắc đầu. Nhỏ Hồng buông từng tiếng chắc nịch:
        “Nói để biết rằng máu của thầy Tiên rất quý báu. Từng giọt máu là từng viên ngọc vô giá. Những viên ngọc này dùng để cứu người hoạn nạn trong bệnh viện. Nó quý hơn, giá trị cao hơn tất cả mọi thứ thuốc men của ngành y dược!”
Im lặng. Tiếng nhạc vừa lặng đi, rồi lại trỗi lên ngọt ngào…
       “Bạn mà hại thầy, làm cho máu của thầy chảy ra một cách vô lý thì chính bạn đã hại nhiều người. Trong số nhiều người đó, biết đâu sẽ có những người thân của bạn, và chính bạn nữa? Bạn hãy tưởng tượng xem, một ngày nào đó em gái bạn mắc một chứng bệnh gì đó phải mổ, và cần phải truyền máu, nếu không có máu thì em bạn sẽ không qua khỏi.”
Thằng Bửu rùng mình, ngắt lời với giọng chân thành:
       “Thôi, bạn đừng nói nữa. Mình hiểu ra rồi. Mình sai lầm đáng chết. Cảm ơn bạn đã khuyên can mình đúng lúc. Mình về đây!”
      Dứt lời, nó đứng dậy, bỏ đi ra khỏi quán, mặc cho con nhỏ bạn gái ngồi lại trước ly kem đầy chưa hề múc một muỗng. Về đến nhà,có một người ra đứng nơi cửa đón nó. Nó nhận ra đó chính là thầy Tiên.
      Và, nó bước đến loạng choạng, sà ngay vào vòng tay độ lượng của người thầy với một nỗi ray rứt ăn năn, đan xen cùng niềm kính phục vô vàn…
Tâm Không Vĩnh Hữu

Thứ Sáu, 3 tháng 5, 2019

Nhạc - Thơ - Văn Hương cau

HƯƠNG CAU - VƯỜN TRẦU

Hương cau

Hương cau 1

Hương cau thoang thoảng mà thơm ngát,

Ôi tấm tình quê quá mặn nồng...

Tìm trong gió mát hương mùi cũ,

Se sắt len về trong gió Đông !!

Nhành cây khô quắt nồng hương cũ,

Chong mắt nhìn lên trên khoảng không...

Tìm ngọn cau già trong nắng gió ?

Đâu làn hương cũ qua thoảng qua song !!
NM

Hương cau

“Cau là biểu tượng của làng quê. Người trồng cau là người giữ hồn quê”. Câu nói của nội tôi khi trồng cây cau trước nhà tôi ngày ấy như đã chạm khắc vào óc tôi để tôi nhớ mãi.

Thế giới thần tiên của tôi ngày ấy là ngôi nhà nhỏ và vuông sân có cây cau nội trồng bên mép. Nội thường bế tôi lại bên cây cau, nói: “Cháu ông mau lớn, đứng thẳng người như cây cau, học giỏi để đem lại tiếng thơm cho ông”. Tôi ngây thơ hỏi: “Vậy cau có đem lại tiếng thơm cho nội không?”. Nội cười: “Có. Khi cau ra hoa sẽ đem lại hương thơm cho nội, cho cu Bảo, cho cả cha mẹ nữa”.

Khi tôi đã đi học thì thỉnh thoảng vào những đêm trăng hay những buổi bình minh nội chỉ cho tôi biết ngắm vẻ đẹp của ngọn cau in trên nền trời. “Vẻ đẹp của thiên nhiên luôn khơi dậy, nuôi dưỡng tâm hồn con người sự cảm thụ và sáng tạo. Ta không có điều kiện để đi đây đó thưởng ngoạn thì hãy bằng lòng với vẻ đẹp mà ta phát hiện ở quanh ta. Người biết tìm kiếm hay biết tự tạo ra vẻ đẹp là người có lòng nhân. Cháu nên ghi nhớ”.
Vào một buổi sáng thức dậy sớm để tập thể dục, tôi ngạc nhiên bởi một mùi hương luênh loang khắp không gian. Tôi có ý kiếm tìm thì nghe nội nói: “Cau đã đem lại hương thơm cho ông, cho cháu đấy!”. Tôi nhìn lên ngọn cau. Một buồng hoa cau với những nhánh mang hình rong sụn, mút đầu mỗi nhánh là một hoa cau bé tí tỏa mùi hương mà tôi kiếm tìm… Từ đó, hương cau thấm đẫm hồn tôi. Tôi và cây cau lớn lên trong tình thương yêu và chăm sóc của nội. Khi có dịp đi đâu xa vài ngày thì cây cau nội trồng là một trong những nỗi nhớ về nhà.
Khi tôi trúng tuyển vào bộ đội, có phải là người đa cảm chăng mà nỗi nhớ về hương cau ở nhà cứ day dứt mãi trong tôi. Mỗi lần về phép tôi đều leo lên ngọn cau để “làm cỏ” và ngắt vài hoa cau bỏ vào túi ni-lông mang về đơn vị. Và chính sự lãng mạn này đã giúp tôi cưới về cho nội một cô cháu dâu xinh đẹp. Quả vậy, một lần về phép thì có cô bạn hàng xóm đến nhà, thay vì đem túi hoa cau về đơn vị thì xui khiến thế nào tôi lại tặng cho cô bạn: “Tặng bạn. Hoa cau của lính đấy”… Xuất ngũ tôi về lại nhà và trẩy buồng cau từ cây cau nội trồng để tôi và cô bạn hàng xóm nên duyên chồng vợ. Hương cau không những cho tôi tinh thần sảng khoái mỗi sớm mai thức dậy mà còn cho tôi hạnh phúc. Cau với người gần gũi xiết bao.

Bước vào tháng Chạp năm ấy, quê tôi nhộn nhịp khác thường. Xã tôi sắp được thắp sáng bởi lưới điện quốc gia. Những hộ dân ven đường có đường dây điện đi qua được vân động phải đốn bỏ hoặc chặt ngang thân các loại cây nằm trong hành lang bảo vệ. Cây cau nội trồng mang bản án treo lơ lửng…

Những ngày ấy nội tôi buồn hẳn, ít nói và hay cáu gắt. Tôi cũng buồn lây với nội. Dù sao cây cau cũng ghi dấu trong tôi nhiều kỷ niệm. Trí tưởng tượng của tôi vẽ nên những đường dây điện thế cho ngọn cau cao vút thì có gì đẹp? Nhưng kinh tế phát triển, đòi hỏi hưởng thụ của con người cũng phải phù hợp với thời đại nên đôi khi phải hy sinh những lợi ích tinh thần để đổi lấy những lợi ích vật chất cần thiết. Tuy rằng khó có thể nói cái nào cần thiết hơn cái nào.

Nhưng cuối cùng thì ông cháu tôi chỉ lo hão. Đường dây điện ở về phía bên kia đường. Cây cau nội trồng vẫn khoe mình trong không gian để tỏa hương thơm mỗi lần hoa nở. Nội vui vô cùng. Nội thường ra đứng bên cây cau, ngửa mặt nhìn lên ngọn, bàn tay nhăn nheo vỗ vỗ vào thân cau, nói: “Thoát nạn rồi nghen cau!”.
Tối hôm đó, người dân quê tôi hồi hộp đón chờ sự kiện trọng đại. Chúng tôi có cảm nhận thời gian trôi qua quá chậm… Bỗng màn đêm bừng sáng. Tiếng reo mừng vang dội. Ôi…! Quê tôi lịch sử đã mở sang trang!
Trong ánh điện sáng choang mà nội khóc. Nước mắt người già không nhiều, chỉ lưng chừng gò má. Gia đình tôi ngạc nhiên tụ lại chung quanh nội thì nội lại cười, nói: “Mừng quá nên khóc ấy mà. Sống trên đất quê gần tám mươi năm bây giờ mới thấy ánh điện sáng trưng trong nhà mình”. Nội xoa tóc tôi như ngày tôi còn bé “Đời cháu rồi sẽ hết tăm tối như ông với cha cháu”. “Vậy mà cha…”. Cha tôi im bặt bởi cái níu tay của mẹ. Niềm vui đang dâng trào bỗng chùng xuống trong giây lát. Tôi nhìn bóng điện sáng choang miên man nghĩ rồi mai đây biết có còn ai nhớ đến ngọn đèn dầu tù mù một thời chưa xa?

Đường giao thông quê tôi được nâng cấp, đổ bê-tông. Những con đường mở rộng về phía không có trụ điện. Sân nhà tôi cũng bị lấn vào ba mét theo yêu cầu chung. Vậy là cây cau nội trồng không còn đất sống!

Dọc theo bìa đường, những hộ dân đã tự nguyện đốn hạ các loại cây để kịp tiến độ thi công, còn cây cau nhà tôi thì vẫn khoe mình trong nắng gió. Người ta chưa vội thúc chặt bởi chỉ vài nhát rựa là xong. Họ đâu biết trong gia đình tôi đang có trận bão ngầm. Từ kinh nghiệm lần trước, bây giờ cha mẹ tôi không đá động gì đến việc đốn hạ cây cau, chủ ý để nội nhìn những gia đình khác rồi tự quyết định. Mẹ tôi nói với cha: “Hạ cây cau thì anh và thằng Bảo không được nhúng tay vào. Vác rựa chặt cau là chặt vào lòng cha đó. Cứ để người khác làm cha đỡ đau lòng”. Mẹ tưởng nội ngủ, không nghe. Nhưng người già mắt ngủ mà tai vẫn thức. Nội nói: “Cha cảm ơn các con đã biết nghĩ đến cha. Quả thật cha không đành lòng nhìn con cháu mình đốn hạ cây cau. Thôi để anh em người ta làm vậy… Sao hương cau mùa này thơm quá!...”.

Nội nói vậy nhưng nội vẫn buồn đến lạ, cứ nằm trên ghế bố chong mắt nhìn lên ngọn cau đung đưa trong nắng gió. Nội vốn ít ngủ, bây giờ thì nội thức hẳn. Mỗi đêm vài lần, nội lấy đèn pin rọi lên ngọn cau. Nội kiểm tra sự tồn tại của ngọn cau hay gởi gắm một điều gì?

Tôi thương nội đến thắt lòng. Tự hỏi với một cái cây mà nội còn như vậy thì với con người nội yêu quý biết bao... Tôi tự thấy tình cảm của tôi giống nội, và cả cha tôi nữa, cũng truyền từ trái tim nội. Nhưng cha tôi rồi đến tôi, trẻ hơn, nhịp sống hối hả ồn ã hơn, nếu có giây phút nào đó xao lòng thì cũng thoáng qua mau. Chúng tôi đã chịu ảnh hưởng của đô thị hóa nông thôn đến tận cùng ngõ ngách của đời sống tình cảm. Ôi cái thời buổi kinh tế thị trường! Người quê biết mình như những quân cờ gõ chan chát vào nhau trong cuộc đấu bi hài mà không thể thoát ra.

Mai là ngày cây cau bị đốn hạ. Gia đình tôi lo cho nội muốn đưa nội đi thăm bà con ít ngày với dụng ý để nội khỏi nhìn thấy. Nhưng con cháu không qua được người già trong nhà. Nội biết hết. Nội không nghe thấy bằng tai mắt mà bằng kinh nghiệm. Nội nói: “Các con khỏi cần phải khéo bày như thế. Cha còn sống nhiều năm nữa để đi thăm bà con, để thấy quê mình đổi mới hơn xưa… Phải chia xa với những gì thân thiết thật đau lòng. Nhưng chúng ta cũng phải biết hy sinh cho cuộc đời được tốt đẹp, ý nghĩa hơn… Cây cau tự tay cha trồng thì cha muốn được thấy nó chết như thế nào. Các con khỏi phải lo cho cha”. Thật bất ngờ! Cả gia đình tôi cứ nhìn nội nghi ngại…
Cây cau được anh em làm đường đốn hạ. Thân cau để xẻ rui mè, tàu cau phơi khô bó chổi, buồng hoa cau được nội đem cất trong nhà. Suốt quá trình đốn hạ cây cau, nội đứng nhìn và chỉ bảo mọi người rất bình thường. Nhưng tôi thấy giọng nói rành rọt, cử chỉ dứt khoát, lời nói gãy gọn của nội khác thường ngày. Không biết mọi người có để ý như tôi?
Cảnh quan trước nhà tôi đã thay đổi bởi mặt đường đổ bê-tông rộng rãi. Quê hương trong tôi được bổ sung một công trình hiện đại do bàn tay con người tạo nên. Khi con đường được thi công, mươi lần nội ra đứng xem, góp chuyện với mọi người về lợi ích mà con đường sẽ mang lại. Còn thì hàng ngày nội nằm trên ghể bố, chong mắt nhìn lên khoảng không trước đây có ngọn cau đung đưa trong nắng gió, tay cầm nhành hoa cau khô quắt đưa lên mũi như kiếm tìm một làn hương…

Phụng Tú

Mẹ vườn cau,

Tình mẹ vườn cau sao thẳm sâu,

Thương con chiến đấu giữa gian lao...

Con về đi dưới hàng cau cũ,

Thương dáng mẹ còng bên dáng cau !

Người mẹ vườn cau

Đề bài làm văn chỉ hai chữ "Người mẹ". Cô Hương bảo "Bình luận, chứng minh, hay miêu tả cách nào cũng được". Tôi cắn bút, nghĩ mãi bắt đầu như thế nào nhỉ?

Ba tôi có rất nhiều mẹ, tôi cũng có lắm bà Nội ở nhà cùng chú út. Nội ở Phố Đông, Nội ở vườn cau, Nội nào cũng già như nhau. Tôi nhớ khi còn nhỏ, ba dẫn về thăm Nội vườn cau. Hôm đó, mưa nhiều, con đường từ dưới bến lên nhà, đất bùn lẹp nhẹp, tôi ngã oàng oạch. Nhà Nội nhỏ xíu, mái lá đột tong tong. Đón ba, Nội gầy gò, cười phô cả lợi.
- Má tưởng con không về được, mưa gió tối trời vầy khéo cảm.
Bà vuốt đầu tôi.
- Tiên tổ mầy, sao mà giống cha quá vậy?
Hôm ấy bà giỗ chú Sơn. Trên cái bàn thờ con con thấp lè tè kia đến ba chiếc lư đồng, cái nào cũng nghi ngút khói. Bữa giỗ chỉ vài ba bác canh chua cá rô đồng, mắm kho, bông súng. Chưa bao giờ tôi được ăn lại nghe ngon như thế. Ba gắp thức ăn cho bà, bà gắp thức ăn cho tôi, đôn hậu bảo.
- Ăn cho mau lớn, con.
Tạnh mưa, mọi người lục đục đến, họ kéo gàu xối ào ào ngoài hiên nước. Ai cũng gọi nội bằng Má, "Má Tư". "Má Tư" ơi ới. Tôi hỏi:
- Ba ơi, sao nội đông con quá vậy?
Ba cười bảo:
- Tối, ba kể con nghe.
Một chú quần vo tới gối, tay cầm lồng vỗ vai ba cười ha hả.
- Tao biết chú mày về nên đem thịt rắn qua đây, tụi mình lai rai.
Rồi chú quay lại:
- Má ơi, cho tụi con vui một bữa với thằng Sơn nghen.
Bà Nội quấn lại cái khăn sờn lên tóc.
- Rồi vợ mày chạy lại méc má cho mầy coi.
Nội ôm tôi vào lòng, ngồi trên võng bố đưa kèn kẹt. Các chú thỉnh thoảng lại cười vang. Nội cũng cười, trông Nội vui lắm, cái vui như thức dậy sau đêm dài vươn mình ngắm bình minh. Ba tôi cùng các chú nói chuyện huyên thuyên, toàn là chuyện ngày xưa. Chú Biểu quần vo tới gối, uống rượu tòn tọt, cười khà:
- Tưởng đâu lũ mày quên Má, quên hết tụi tao.
Ba tôi lúc lắc đầu, ông rót ba ly rượu cúng trên bàn thờ quay lại hỏi:
- Bát hương em Châu, bên chồng rước về hở má?
- Ừ, bên nhà sui bảo, cho chúng nó có đôi.
Bà nội dẫn tôi ra vườn, cái nắng sau mưa nồng ngả vàng pha sắc đỏ, những giọt nước còn đọng lại trên tán lá non. Ở đây cái gì cũng chín, từ trái mít, trái đu đủ, trái chanh, đến cả buồng cau. Trái chín đỏ lừ bên hông cau trắng muốt, tóc Nội cũng trắng phau phau, bà nắm tay tôi, bàn tay bà nhăn nheo, gân guốc. Đêm hôm ấy bà mắc mùng cho tôi ngủ, giường lạ ngủ không được. Ba kể hồi trước, ba cùng hai chú ở trên bàn thờ là đồng chí của nhau, các chú ấy hiên ngang và anh dũng lắm, ba bảo Nội là một bà mẹ anh hùng. Tôi hơi bất ngờ, lẽ ra anh hùng phải là cao to, đẹp khỏe chứ!
- Vậy Nội có súng không ba?
- Nội bán ve chai.
- Bán ve chai cũng là anh hùng hở ba?
- Ừ Nội gánh giỏ đi đầu làng cuối xóm. Nội đưa thư cho ba, Nội mang thức ăn, tin tức.
Ba vuốt đầu tôi, cái tay nặng chịch.
- Giá mà các chú ấy còn sống, bây giờ Nội đã có cháu, đâu phải sống một mình.
Tôi nghe gai gai người, nhớ cái dáng còm cõi, nụ cười phúc hậu, đôi mắt già nua nheo nheo. Trông ra ngoài, thấy bóng còng còn in trên vách, tôi nhổm dậy, "con ra ngủ với bà nghe ba".
Ba tôi chuyển công tác lên tỉnh, nhà tôi dọn về phố khác. Mẹ nhắc ba:
- Lâu rồi, anh không về thăm má "vườn cau".
- Ôi dào, má ở dưới, mấy anh dưới lo.
Một hôm, chú Biểu đến nhà, chú mang theo xâu ếch dài thiệt dài, bỗ bã:
- Cái này má gởi cho mày, má biểu phải đem đến tận nhà. Mấy giổ mày không về, má nhớ mày lắm
Sáng hôm qua má còn khoe vừa gặp mày trên vô tuyến.
Rồi chú lắc đầu:
- Lũ mày bạc làm sao đâu.

Tối đó mưa xập xoài rả rích, ba tôi chong đèn ngồi rít thuốc, mẹ hỏi, ba bảo - "Uống rượu, ngủ không được"
Món thịt ếch đầu mùa lịm trong lưỡi làm ba đau nhói. Ba rủ tôi.
- Mai về Nội vườn cau, con ha?

Chẳng biết chốn ấy còn chín lừ quả ngọt, hương cau còn nồng nàn trắng xoá một góc trời, tóc Nội chắc bạc nhiều hơn. Lúc tôi về, thế nào bà cũng giúi cho tôi nhiều quả chín mang về biếu mẹ, xâu ếch biếu ba. Thứ thức ăn mà không có hương vị cao lương nào thay thế được, dù bây giờ ba tôi xuống ngựa lên xe.
Bài văn được 4 điểm, lời phê cũng ngắn gọn như đề bài, "nghèo ý" tôi viết "Mẹ là người sinh ra em, nuôi em lớn, ngày thường mẹ nấu cơm em ăn, giặt đồ em mặc". Bọn con Hải, Lam chọc ghẹo mãi, tôi chống chê - "làm sao viết về mẹ bằng mấy dòng được, phải không?
Nguyễn Ngọc Tư

Hương cau 2

Nồng nàn nở rộ hương cau,

Chênh vênh khí khái vươn bầu trời xanh...

Dịu dàng sương sớm long lanh,

Mùi hương vương vất trăng thanh đượm buồn !

Vườn cau quê ngoại…

Đi lâu con đã nhớ nhà
Nhớ cơn gió thoảng
là là hương cau…
(Trần Vạn Giã)

Mẹ sớm góa bụa, đem con về nương náu với ngoại. Tuổi thơ tôi gắn bó nhiều cùng quê ngoại. Kí ức trong tôi về ngôi nhà cũ của ngoại dưới quê luôn thấp thoáng bóng vườn cau trước cửa. Cau do chính tay ngoại trồng, đứng hàng thẳng tắp như duyệt binh, như tấm bình phong án ngữ trước nhà, tạo thành cái thế phong thủy trước cau sau chuối giữ yên lành cho ngôi nhà ngói cổ năm gian, cho các thế hệ cháu con nối tiếp sinh ra và lớn lên dưới mái nhà của ngoại. Trời sinh dáng dấp những cây cau thật kì lạ. Cùng họ với dừa; nhưng cây dừa có thể “nghiêng nghiêng soi bóng” còn cau thì không! Nhỏ có bẻ vẹo thì lớn lên cau vẫn cứ vươn mình thẳng tắp, trực chỉ trời xanh. Chênh vênh cạnh bờ ao, bờ hồ, cau vẫn cứ luôn thẳng tắp. Thế đứng khí khái, hiên ngang như người thẳng ngay không chịu vào luồn ra cúi; nhẫn nại, nghiêm trang như người lính đứng trong hàng ngũ, toàn ý toàn tâm cho việc giữ yên bờ cõi nước nhà. Nghiêm trang, vậy nhưng không cứng nhắc, dáng cau dịu dàng nhờ chiếc thân mảnh mai cao vọi, nhờ tán lá rủ mềm hệt chòm tóc xanh xùm xòa….

Ngày nhỏ tôi mê leo cau. Thân cau nhỏ, vừa vòng ôm với trẻ con. Đốt thân ngắn, đều đặn, dễ dàng cho tay đu chân bám. Bắt chước người lớn tay ôm chân đạp, cứ vậy phong phóc trèo lên; mệt thì từ từ tụt xuống nghỉ lấy hơi. Nhẫn nại ngày qua ngày rồi cũng đến lúc đủ sức leo một hơi thẳng tới đọt cau mà không cần nghỉ! Sung sướng hệt như người leo núi chinh phục được đỉnh. Vậy nhưng chỉ dám reo thầm, cho kẹo cũng không dám công bố “chiến tích”. Hồi đó, mẹ mà nghe được chỉ có… chết đòn! Mỗi bận cau trổ buồng nhiều, đến cữ, ngoại lại kêu người buôn cau vào bán. Cây cau “bán đứng”, tức ngã giá xong, người mua tự leo bẻ buồng; người bán chỉ đứng coi và đếm. Nhìn những người mua cau thoăn thoắt trèo lên đọt cau, nhún mình “bay” từ ngọn cau này sang ngọn cau khác, thú thật, tôi khoái mê tơi. Tôi ước chi mai mốt lớn lên mình cũng làm nghề… buôn cau, có dịp thi thố “ngón nghề” trèo cau vừa học lén xong cho đã! Chao ôi là dễ thương cái ngây ngô của tuổi thơ; cái ngây ngô sẽ không bao giờ còn cơ may tìm lại, bởi ấu thơ ai cũng chỉ có một thời…
Đất lành, cau liên tục trổ buồng, quanh năm kết trái. Ngoại bán phần lớn, còn dành lại ít, bổ lấy ruột phơi khô để ăn trầu. Mùa hè, những chiếc mo cau được mẹ cắt, ép, phơi khô làm quạt mát. Bà dùng mo cau tươi gói cơm dỡ ra đồng cho ông những hôm ông lỡ buổi cày bừa. Chiếc mo sạch sẽ trắng tinh, thoang thoảng mùi hương cây hương lá khiến vắt cơm dỡ dường thơm ngon hơn. Chẳng vậy mà tôi luôn nằng nặc đòi theo ra đồng để được cùng ông “ăn cơm dỡ”. Mẹ mắng, nhưng ông thì chiều: Kệ nó đi, con nít ăn hết mấy hột mà lo… Tàu cau khô rụng, mẹ lượm, đem bó thành chiếc chổi cau xinh xinh dùng quét sân, quét ngõ. Nhiều hơn thì làm củi đốt. Quanh năm không cần chăm bón, tưới tắm vườn cau vẫn nhẫn nại cho trái, cho mo, cho củi đốt đều đều…
Vậy nhưng, cái ám ảnh nhất với tôi nơi vườn cau quê ngoại chính là hương. Nồng nàn hương mỗi độ xuân hè hoa cau nở rộ. Đẫm hương mỗi sáng tinh mơ cũng như mỗi hoàng hôn buông xuống. Hương vương nhẹ cả ngày dài trong từng sợi nắng hè gay gắt. Và đêm xuống, trăng lên, dường như ánh trăng xanh cũng ngọt lịm hương cau. Tinh tế, chừng mực, bí ẩn là hương cau. Một buồng hoa cau nở đã đủ nghe thoang thoảng mùi hương; nhưng cả một vườn hoa cau đua nở – dẫu cho có nồng nàn hơn thì vẫn cái nồng nàn dịu nhẹ, thanh lịch, kềm chế, không “gây sốc” giác quan người! Những đêm hè ấu thơ nằm ôm ngoại trên chiếc chõng tre đặt mé sân, ngửa người ngắm ánh trăng xanh, nghe hương cau dịu thoảng, len theo từng hơi gió nhẹ – và thiếp đi trong lời kể chuyện trầm trầm hay tiếng hát ru đằm thắm – đã âm thầm nuôi lớn hồn tôi để mai sau dù có đi đâu về đâu tôi vẫn không quên vườn cau quê ngoại, khôn nguôi nỗi ám ảnh một đời ngan ngát hương cau…

Y Nguyên

NamMai 1

Giới thiệu

Thứ Ba, 14 tháng 5, 2019

Nhạc - Thơ - Văn Chào tháng năm

TA CÓ HẸN VỚI THÁNG 5

TA CÓ HẸN VỚI THÁNG 5

Chris Cornell - The Promise

Bản giao mùa mang tên tháng 5

Thứ Sáu, 3 tháng 5, 2019

Nhạc - Thơ - Văn Hương cau

HƯƠNG CAU - VƯỜN TRẦU

Hương cau

Hương cau

Vườn cau quê ngoại…