Xúc cảm tháng mười hai,
Tôi đi tìm lại tháng ngày qua,
Lãng đãng mình tôi với xót xa...
Biết bao kỷ niệm cùng mơ ước,
Thấp thoáng trong tôi chút nhạt nhoà !!
Ước hẹn cùng nhau vẫn xa nhau,
Một vòng thương ghét khá đậm sâu...
Nhớ chi khoảnh khắc vô thường đó ?
Ngoảnh lại chừ ta đã bạc đầu !!
Đêm dài mộng cũng dài lâu,
Xin đem cất giấu chôn sâu nỗi buồn.
NM
Cảm xúc tháng 12
Thời gian trôi nhanh nên người cũng gấp gáp quá
chăng. Hôm qua, gặp đôi bạn trẻ hỏi đường, nó chỉ tận tình, cặn kẽ, vì
đã thấm cảm giác đi lạc nhiều lần - cái hồi mới vào thành phố, ngơ ngác
như gà lạc mẹ.
Sáng ra, xé tờ lịch cũ chợt giật mình, hóa ra đã sang tháng mười hai.
Dạo một vòng trên Facebook, thấy bạn bè mỗi người chào tháng mười hai
với một tâm trạng khác nhau. Kẻ háo hức, mong chờ, người thẫn thờ tiếc
nuối.
Hiển nhiên rằng, dẫu mình đứng yên thì đời vẫn chảy. Dẫu muốn hay không thì ngày vẫn qua. Hôm nào, hè còn rực rỡ, rồi thu vàng phơi phới gõ cửa, chóng vánh lắm đã đến đông. Giờ đây, đông cũng rũ áo đi nhanh, buông mành cho những gì ở lại.
Thời gian trôi nhanh nên người cũng gấp gáp quá chăng. Hôm qua, gặp đôi bạn trẻ hỏi đường, nó chỉ tận tình, cặn kẽ, vì đã thấm cảm giác đi lạc nhiều lần - cái hồi mới vào thành phố, ngơ ngác như gà lạc mẹ.
Thế nên, mỗi khi có ai hỏi đường, nó chỉ cho họ tựa như bằng cả trái tim. Lấy cả giấy bút ra minh họa cho hai bạn dễ hình dung. Nghe xong, cả hai người bình thản đi luôn, quên thả lại một câu cảm ơn nhẹ nhàng. Chặc lưỡi, chắc là họ đang vội. Nghĩ thế để đỡ buồn hơn với cuộc đời.
Lại nhớ, cái hình ảnh ghim sâu vào tâm trí hồi ở Huế, cũng tháng mười hai. Năm ấy, trời rét cắt da cắt thịt. Lang thang trên cầu Tràng Tiền, chợt thấy phía chân cầu, một người đàn ông đạp xích lô gầy nhom đang còng lưng chở ông bà khách Tây to gấp ba, gấp bốn lần.
Giữa tiết trời giá rét mà bác túa mồ hôi như nước, hì hục nhấc từng bàn đạp nặng trịch để bánh đỗ lăn trên cầu. Nhìn mà cứ sợ, bởi chiếc xe chỉ chực tuột xuống lúc nào không hay. Hai người khách ngồi trên điềm nhiên, chỉ trỏ, chụp hình.
Chạnh lòng mà nghĩ, chắc là cuối năm, bác cố gắng vượt sức để sắm cho con tấm áo manh quần. Người ta thi đua, nỗ lực đạt chỉ tiêu cuối năm cuối tháng thì bác cũng thế, âu cũng là cơm áo gạo tiền. Có chăng, khi cơ quan đoàn thể mừng thành tích, liên hoan cuối năm bằng những ly men sóng sánh thì người đạp xích lô ấy mừng bằng nụ cười của con trẻ, no đủ của gia đình.
Chạy dọc đường quê, tháng mười hai, ở quê cũng vào vụ cuối. Ước sao những cánh đồng xanh mướt, thấm mồ hôi, đậm nụ cười cứ trải dài bất tận theo nhọc nhằn của người nông. Cho cơn gió tạt qua chỉ khẽ vỗ về, cho mưa cũng đừng nặng hạt. Cho ngày đủ nắng, cho người đủ sức cày sâu. Bát cơm cuối năm có thêm chút mặn mòi, để người nông đỡ tủi thân.
Tháng mười hai có sinh nhật ba, năm tháng qua lại nhắc rằng ba đang già thêm một tuổi. Bất giác lại để ý đến mái tóc của ba và vết chân chim ở đuôi mắt mẹ. Dấu vết thời gian cứ thi nhau vẽ vời, điểm tô lên hai nơi yêu thương ấy. Nghĩ mà xót xa, ước ao lắm cũng thế thôi bởi đó là quy luật muôn đời của tạo hóa.
Vạn vật cứ sinh sôi, trưởng thành, già cỗi... Tháng mười hai, cũng nhớ tròn một năm rưỡi ngày nội mất. Người còn vấn vương lắm bao chuyện ở đời, lo lắm cho từng đứa con đứa cháu, nhưng có lẽ đã xong chuyện nhân gian, đến lượt nên người phải đi.
Thương nhớ lắm nụ cười móm mém hơi trầu và cái dáng lưng còng thân thuộc của nội.
Nó cũng sinh ra trong một ngày cuối tháng cuối năm, hó hé ra đời trong một ngày sắp thay lịch mới. Những năm tháng tràn trề nhựa sống của thời con gái cũng sắp qua mà hóa ra vẫn chưa làm gì, chưa được gì. Có những cơ duyên đến rồi đi vì bỗng dưng người hay ta vô tình để tuột, không cố gắng để giữ.
Cũng bởi bao cám dỗ, thị phi ở đời làm lay động cái con người vốn thiếu lập trường ấy. Cuộc sống vẫn dửng dưng trôi đi bao ngày, người đi người ở lại. Người ước hẹn cùng nhau rồi cũng xa nhau khi đi hết một vòng yêu thương, ghét bỏ, những luẩn quẩn vô thường...
Hiển nhiên rằng, dẫu mình đứng yên thì đời vẫn chảy. Dẫu muốn hay không thì ngày vẫn qua. Hôm nào, hè còn rực rỡ, rồi thu vàng phơi phới gõ cửa, chóng vánh lắm đã đến đông. Giờ đây, đông cũng rũ áo đi nhanh, buông mành cho những gì ở lại.
Thời gian trôi nhanh nên người cũng gấp gáp quá chăng. Hôm qua, gặp đôi bạn trẻ hỏi đường, nó chỉ tận tình, cặn kẽ, vì đã thấm cảm giác đi lạc nhiều lần - cái hồi mới vào thành phố, ngơ ngác như gà lạc mẹ.
Thế nên, mỗi khi có ai hỏi đường, nó chỉ cho họ tựa như bằng cả trái tim. Lấy cả giấy bút ra minh họa cho hai bạn dễ hình dung. Nghe xong, cả hai người bình thản đi luôn, quên thả lại một câu cảm ơn nhẹ nhàng. Chặc lưỡi, chắc là họ đang vội. Nghĩ thế để đỡ buồn hơn với cuộc đời.
Lại nhớ, cái hình ảnh ghim sâu vào tâm trí hồi ở Huế, cũng tháng mười hai. Năm ấy, trời rét cắt da cắt thịt. Lang thang trên cầu Tràng Tiền, chợt thấy phía chân cầu, một người đàn ông đạp xích lô gầy nhom đang còng lưng chở ông bà khách Tây to gấp ba, gấp bốn lần.
Giữa tiết trời giá rét mà bác túa mồ hôi như nước, hì hục nhấc từng bàn đạp nặng trịch để bánh đỗ lăn trên cầu. Nhìn mà cứ sợ, bởi chiếc xe chỉ chực tuột xuống lúc nào không hay. Hai người khách ngồi trên điềm nhiên, chỉ trỏ, chụp hình.
Chạnh lòng mà nghĩ, chắc là cuối năm, bác cố gắng vượt sức để sắm cho con tấm áo manh quần. Người ta thi đua, nỗ lực đạt chỉ tiêu cuối năm cuối tháng thì bác cũng thế, âu cũng là cơm áo gạo tiền. Có chăng, khi cơ quan đoàn thể mừng thành tích, liên hoan cuối năm bằng những ly men sóng sánh thì người đạp xích lô ấy mừng bằng nụ cười của con trẻ, no đủ của gia đình.
Chạy dọc đường quê, tháng mười hai, ở quê cũng vào vụ cuối. Ước sao những cánh đồng xanh mướt, thấm mồ hôi, đậm nụ cười cứ trải dài bất tận theo nhọc nhằn của người nông. Cho cơn gió tạt qua chỉ khẽ vỗ về, cho mưa cũng đừng nặng hạt. Cho ngày đủ nắng, cho người đủ sức cày sâu. Bát cơm cuối năm có thêm chút mặn mòi, để người nông đỡ tủi thân.
Tháng mười hai có sinh nhật ba, năm tháng qua lại nhắc rằng ba đang già thêm một tuổi. Bất giác lại để ý đến mái tóc của ba và vết chân chim ở đuôi mắt mẹ. Dấu vết thời gian cứ thi nhau vẽ vời, điểm tô lên hai nơi yêu thương ấy. Nghĩ mà xót xa, ước ao lắm cũng thế thôi bởi đó là quy luật muôn đời của tạo hóa.
Vạn vật cứ sinh sôi, trưởng thành, già cỗi... Tháng mười hai, cũng nhớ tròn một năm rưỡi ngày nội mất. Người còn vấn vương lắm bao chuyện ở đời, lo lắm cho từng đứa con đứa cháu, nhưng có lẽ đã xong chuyện nhân gian, đến lượt nên người phải đi.
Thương nhớ lắm nụ cười móm mém hơi trầu và cái dáng lưng còng thân thuộc của nội.
Nó cũng sinh ra trong một ngày cuối tháng cuối năm, hó hé ra đời trong một ngày sắp thay lịch mới. Những năm tháng tràn trề nhựa sống của thời con gái cũng sắp qua mà hóa ra vẫn chưa làm gì, chưa được gì. Có những cơ duyên đến rồi đi vì bỗng dưng người hay ta vô tình để tuột, không cố gắng để giữ.
Cũng bởi bao cám dỗ, thị phi ở đời làm lay động cái con người vốn thiếu lập trường ấy. Cuộc sống vẫn dửng dưng trôi đi bao ngày, người đi người ở lại. Người ước hẹn cùng nhau rồi cũng xa nhau khi đi hết một vòng yêu thương, ghét bỏ, những luẩn quẩn vô thường...
Ngẫm ra, tháng mười hai chỉ vừa đến, vẫn còn mấy mươi ngày nữa để
hoàn thành nốt những việc của năm cũ. Sẽ yên tâm gói ghém và cất vào kho
kỷ niệm, chỉ mang niềm vui và yêu thương sang thôi, bỏ lại buồn đau cho
ngày tháng cũ. Rồi ta sẽ thay tờ lịch ấy, viết tiếp cho một năm tháng
mới bắt đầu.
Tháng 12 vừa về, tìm một chút lặng để thoáng qua bao cảm xúc mông lung, bộn bề thế thôi
Alex Chu
Một chút lao xao,
Gió Đông chợt đến lao xao,
Miên man lạnh giá thấm vào con tim...
Sao em cứ mãi kiếm tìm,
Giang tay se chỉ chi miền hư vô ?
Giờ thì thổn thức ngẩn ngơ,
Nhìn Đông ẩm ướt lòng thơ thẩn buồn !
NM
Suốt một mùa đông
Mùa đông rù rì đến sớm. Tôi ngồi uống ly
mocha nhiều đường, trà bạc hà và ăn bánh rán nhân mứt quả bồ anh tử. Don
lái xe dọc miền Nam, bảo sẽ mang về cho tôi chút gió. Sao lại gió? Vì
gió thì miễn phí. Đồ keo kiệt. Vậy thì nắng nữa nhé? Ừ thì nắng nữa!
Nghe đọc truyện
M. kéo cổ áo tôi cao lên. Anh bảo mặc phong phanh thế có ngày không
còn tiếng mà cãi nhau với người ta. M. mặc áo dạ màu ghi xám. Quần âu
kẻ sọc nhỏ mờ màu đen. Hai tay đút túi quần. M. đi thẳng lưng, đầu luôn
hướng về phía trước, vuông với mặt đất một góc 90 độ. Tôi nhớ M. đến mê
man lên được. Cái cảm giác tê buốt đầu lưỡi khi M. nhìn tôi. Khi M. ôm
chầm lấy tôi. Khi M. vuốt dọc sống lưng tôi. Cái cảm giác tê buốt đầu
lưỡi khi mùa đông ràn rạt không thể lọt nổi qua kẽ hở bé tẹo lúc chúng
tôi ôm nhau.
Don rủ đến Barca đi. Ở đấy có nhiều nắng lắm. Don sẽ mua tapas cho tôi, tuy không miễn phí nhưng cũng không đắt là mấy. “Đồ keo kiệt!”. Tôi lại hét ầm lên. “Tapas mà chê à?”. “Về nhà đi Don, con Don đang đợi bố về”. “Không, ở Barca cũng có mùa đông”.
Tôi sơn móng tay đỏ, mặc áo vàng. M. bảo tôi đang sưởi ấm mùa đông. Tôi rúc đầu vào ngực M. Mình lấy nhau đi. M. cười. Ừ lấy đi. Lấy luôn bây giờ! Tự nhiên thấy M. bị cuốn phăng đi. Bay chới với trong không gian với nụ cười còn chưa kịp tắt trên khóe môi. Lưng M. vẫn thẳng. Mắt M. vẫn nhìn tôi. Đầu lưỡi vẫn còn tê buốt. M.!
Don kể vừa gọi điện về hỏi thăm con rồi Don im lặng. Don lại bảo hôm qua sinh nhật Breana tròn 6 tuổi. Lúc Don gọi về, vợ Don - Karen nghe máy, nhất quyết không cho nói chuyện với con. “Đáng đời!”. “Làm ơn đừng mắng!”. “Cứ mắng”. Don trầm giọng đi hẳn. “Làm thế nào để nói với Karen?”. Tôi hỏi: “Nói gì?”.
M. dắt tôi đi siêu thị. M. chỉ biết mua cà chua và thịt bò viên băm nhỏ. Tôi cười M. “Sao mà cười? Mua thêm cả phô-mai nhé. Thế mới đủ chất mà chống chọi với mùa đông”. “Ừ. Chống chọi với mùa đông”. Tôi lẩm bẩm một mình: “Chống chọi, chống chọi...”. M. rủ tôi đi chống chọi. Với nỗi sợ hãi. Với sự cô đơn. Với những cao hứng nhất thời bộc phát. Buổi tối hôm ấy, nằm bên cạnh M., tôi mơ thấy mình ngồi trước một nồi thịt bò viên hầm cà chua, à cả phô-mai nữa, to như cái vại. M. đứng sau lưng tôi, khăn buộc trên đầu hét lớn: “Cố lên! Cố lên!”. Tôi choàng mình tỉnh dậy. Ôm chặt lấy M. Nước mắt rịn ra. Ôi M.!
Tình yêu đã hết. Như thế nào là hết? Nghĩa là không còn thấy đam mê. Tôi không thôi nghĩ đến Don. Trẻ con cần có bố. Nhưng trẻ con cũng cần bố và mẹ chúng nó yêu nhau.
M. bắt đầu đi làm. Công việc của một nhân viên có trách nhiệm. M. mặc áo sơ-mi, quần u là thẳng mượt, li nào ra li nấy, xách túi da màu nâu, nhìn ra vẻ người đàn ông chững chạc, có trách nhiệm. M. là một người đàn ông chân chính. Chân chính vì hạnh phúc khi biết mình đang sống với một trách nhiệm trên vai. Buổi sáng M. đi làm, tôi pha cà phê thêm vào một nửa thìa mật ong vàng sánh. Loại mật chiết xuất từ hoa cây keo, màu tím, rất hiếm. Đấy là trên vỏ chai người ta quảng cáo thế, chắc để cho tương đương với cái giá 8 euro. Tôi thắt cà-vạt cho M. Sửa cổ áo cho M., lắng nghe M. thở nhè nhẹ vào bầu không gian lạnh quánh. Tôi nhìn M. mang giày. Mở cửa. Gió ở ngoài đùn đẩy ùa vào, thi nhau chích lên đầu những ngón chân trần.
Mùa đông rù rì. Lẩn quất.
Don đã về đến Philadelphia. Ở sân bay Don gọi điện, bảo trời mưa ghê quá, chắc chưa về nhà vội. Tôi trả lời: “Thôi đừng có kiếm cớ”. “Chắc từ nay không gọi điện nữa”. “Tại sao?”. “Mỹ với châu Âu, phí cao lắm!”. “Về nhà cài cái chương trình MSN vào máy tính cho miễn phí”. Don im lặng. Tôi im lặng. Không có chiến tranh. Không có sinh ly tử biệt. Không có bom đạn khủng bố. Không có vũ khí hóa học, quái vật ngoài hành tinh. Vậy mà im lặng đôi khi có thế giết chết người. “Thôi đi về đi! Karen có thể sẽ hiểu, có thể sẽ không hiểu. Trẻ con có thể hiểu, có thể cũng sẽ không. Nhưng dù sao, trở về để không còn xa cách nào nữa”. Tôi nói với Don, mà tưởng như đang độc thoại.
Những con đường lát gạch trong khu phố cổ phủ đầy khói lúc mùa đông. M. bảo là do sương không tan đi được. Những con đường đó làm tôi thấy mình đang sống trong ảo ảnh, và M. là một phần của nó. M. mua cho tôi một cốc vang đỏ nóng, bên cạnh một cửa hàng bán đủ loại đồ lưu niệm thập cẩm. Từ những cái hộp nhạc lò xo rè rè những bài tình ca cũ kỹ cho đến những chai rượu mùi sô-cô-la gói ghém lòe loẹt. M. nhận xét cũ mèm ra thế rồi còn bán. Tôi cười, nghĩ chắc vì đây là phố cũ. M. lại nhận xét cũ thế có khi thành mốt, thành nghệ thuật, thành lãng mạn. M. có vẻ thích thú lắm khi chỉ trích vào lãng mạn! Khói ở những con đường cũ tan dạt ra, bay về hai, ba, bốn năm hướng, để lộ những ngôi nhà mòn vẹt vì thời gian, vì hàng ngàn hàng vạn điều rủ rỉ không thành lời.
Vợ Don dọn đi khi anh trở về. Don bận tối mắt tối mũi. John chỉ lên 2. Breana lên 6, học lớp 1. Buổi sáng Don dậy lúc 5 giờ, cho bọn trẻ con đánh răng, ăn sáng, đến lớp. Buổi chiều đón chúng về, nấu cơm, tắm rửa. Don bảo cuộc sống thật hạnh phúc. Chúng là những thiên thần. Tự nhiên hai bàn tay tôi siết chặt. Tôi buột miệng hỏi có cần tôi đến giúp. “Đến đâu?”. “Đến Philadelphia, nhà Don”. Ngôi nhà màu trắng, cửa mở trông ra con đường gọn ghẽ như được vẽ ra từ trong giấc mơ. Tôi biết làm pancake buổi sáng. Biết trẻ con cần phải ăn rau củ đầy đủ. Biết trẻ con cần sự kiên nhẫn vô cùng từ người lớn. Don chúc tôi ngủ ngon bằng một nụ hôn nhẹ như thở qua điện thoại. Từ đây cách Philadelphia 6 múi giờ.
M. đang thao thao về một tổ chức xã hội đang nổi lên ở một thành phố lớn nào đó của Trung Đông. Nó ảnh hưởng đến cả bữa cơm tối lãng mạn. Dạt cả nến, cả hoa. Tôi nắm tay M. Tôi nhìn thẳng vào mắt M. Tôi để mặc cho đám tin tức về cái tổ chức xã hội của M. bay vò vè quanh tai. Đầu tôi lắc khẽ, cố để xua đi. Một hành động vô hình. Chắc M. chẳng bao giờ để ý đến. Đột nhiên M. im bặt. M. hỏi tôi có thích đi du lịch vào mùa hè không. “Đi đâu?”. “Đi đến nơi nào em muốn”. Trong đầu tôi bật ra ngay hình ảnh Philadelphia. Ngôi nhà trắng. Con đường gọn ghẽ. Hai tờ báo sáng cuộn tròn quăng trước cửa. Don và bọn trẻ. Những hình ảnh đó tới tấp bay vội vã ra khỏi nơi ẩn náu tận sâu trong đầu óc tôi như thể nếu không trốn thoát ra khỏi lúc này thì đến một vạn năm sau chúng vẫn phải còn ở nguyên chỗ ấy. M. hắng giọng. Rượu vang đỏ hết. Chúng tôi nắm tay nhau, bước đi trên con đường lát gạch lởm chởm, gập ghềnh. Đã từ rất lâu, chúng tôi không còn đặt tên cho nỗi buồn nữa. Phải, đã từ rất lâu, từ khi M. nói thủ thỉ với tôi: “Anh không đủ để lấp hết những nỗi buồn của em ư?”.
Mùa đông ẩm ướt.
“Bọn trẻ con sẽ không hiểu”. Don mở đầu e-mail như thế. Philadelphia trở lạnh. John ốm. Don ốm. Mọi thứ rối tung như món thập cẩm nào đó ở quận Mười ba Paris. Tôi bật cười. Don nhớ Paris. Paris có tôi tóc dài “không có mùi hóa chất”, hay thở dài để kiếm cớ hát những bài hát tiếng Anh thật kinh khủng. Những cuộc bỏ trốn bao giờ cũng thú vị. Vì những sợ hãi, lo lắng rất thật sẽ khiến trái tim kích thích khôn cùng. Cho đến trước khi tôi 30, hãy cố mà bỏ trốn lấy một lần. Đến một nơi xa lạ. Gặp một người xa lạ. Xao động với hắn ta. Mơ mộng với hắn ta về New Zealand, về những con cừu, về xe ngựa leng keng ngày cưới. Bất kể là thứ gì. Miễn phí mà, phải không? Đừng nắm trái tim mình bằng cả hai bàn tay siết chặt. Tôi thấy Don như thế đang đứng phía bên kia cánh cửa. Mỉm cười. M. mà biết chắc đánh Don tím người, M. nhỉ!
M. bảo tôi đưa hộ chiếu để M. làm giấy tờ cho tôi đi Mỹ vào mùa hè. Lúc M. nói, tôi đã nhìn chăm chú vào mắt anh. Tôi kiếm tìm sự nghi kị, dò hỏi, ghen tuông, hay bất kỳ một dấu chấm hỏi nào đấy cũng được. Tôi nghiêng đầu sang trái, quay mình sang phải, nắm lấy tay M. Chỉ có tiếng rè rè phát ra từ lò sưởi gắn tường. M. vừa soạn giấy tờ vừa “quảng cáo” về Philadelphia một cách nhiệt tình. Nào là Liberty Bell, và món bánh mì kẹp thịt bò và phô-mai đun chảy, cả những trung tâm thương mại nữa... M. có vẻ như đã tìm hiểu rất kỹ và rất nhiều. “Anh không thắc mắc tại sao em muốn đi Philadelphia à?”. Tay M. vẫn tiếp tục soạn giấy. “Anh nghĩ là em thích”. Mắt M. vẫn chưa ngước lên. “Nhưng tại sao lại thích thành phố ấy, mà không phải New York hay Cali?”. Tay M. vẫn tiếp tục soạn giấy. “Có bao giờ em thích gì mà cần lý do đâu nào”.
Mùa đông mưa bay lất phất.
Tôi nghe gió về sàn sạt. Cuối tháng mười một, trời đã bắt đầu có tuyết. Lúc ra đường, hai tay cứ phải ghì chặt lấy cổ áo, mặt mũi cúi gằm vì buốt. Những ngày cuối năm kề cận, M. bận túi bụi với những báo cáo tổng kết. Tối nào cũng gọi điện một lần hỏi xem hôm nay tôi có ăn đủ bữa hay không. Tôi thấy tháng mười hai hối hả ngoài cửa sổ, vậy là vội vã quay mình, giấu đầu trong lớp chăn bọc vải hoa tím ngát. Don ngày nào cũng kể chuyện trẻ con. Nào là hôm Halloween cùng trẻ con đi xin kẹo, khắc bí ngô. Breana khéo tay nhất nhà. Lễ Tạ ơn lại còn bận hơn cả, suýt nữa thì làm cháy con gà. John đã nằng nặc đòi mang cây thông về trang trí. John lý luận rằng nhà nào có cây thông sớm, ông già Noel sẽ đến sớm hơn. Don hỏi tôi đã viết thư gửi ông già Noel chưa mà sao Don chưa nhận được. Ăn ngoan, ngủ ngoan, Don sẽ để dành cho tôi một nụ hôn giao thừa thật lớn... Tôi nhìn thấy tháng mười một giãy giụa. Vậy là tôi khóc. Òa lên. Nấc lên. Tôi đổ thừa tại tháng mười một đã bỏ đi quá vội. Tôi đổ thừa tháng mười hai, người ta rủ nhau hân hoan, rủ nhau hạnh phúc. Tôi đổ thừa gió, đổ thừa mùa đông, đổ thừa cả cái lò sưởi rè rè không dứt... Ấy vậy mà không thể đổ thừa Don.
M. bảo dạo này tôi hay nói mê trong giấc ngủ nhưng nói gì thì M. không nghe rõ. Tôi lại hay giật mình hơn trước. Đừng sợ vì có M. ở bên. M. sẽ chống cả bầu trời cho tôi được an giấc. Thỉnh thoảng, tôi thích chống cằm ngắm M., nhìn bản năng đàn ông đầy trách nhiệm và che chở như một vầng hào quang bao phủ lấy anh. Tuần nào M. cũng gọi điện về Việt Nam cho gia đình, cho cả mẹ tôi. Bất kỳ một cuộc gọi nào, M. cũng kết thúc bằng câu: “Cô cứ yên tâm giữ gìn sức khỏe, con sẽ lo lắng đầy đủ cho em”. Tôi biết mình không phải là một đứa con gái ngoan nhưng đủ hiểu chuyện để cảm thấy biết ơn M. mỗi lần như thế. Mà lòng tốt ấy đôi khi như tấm vải vuông che ngang trước mắt.
Mùa đông lỡ cỡ.
Don viết một e-mail rất dài. Không rõ đâu là đầu và đâu là cuối. Chỉ có những dư âm vảng vất cứ chạy dài từ dòng chữ này sang dòng chữ khác. Don thôi không kể chuyện về trẻ con. Về thời tiết hôm nay ở Philadelphia. Về nhiệt độ ở những công trường mà Don hay phải tới. E-mail của Don đầy những chữ cái cụt ngủn. Đầy những dấu chấm cảm và chấm xuống dòng. E-mail của Don là lời chào vĩnh viễn. Giống như một buổi sớm mai thức dậy, Don mở cửa và ra đi. Đọc xong mail Don, tôi chợt nhớ đến lúc tôi mười sáu tuổi, cậu bé nhà hàng xóm gửi tặng một tấm bưu thiếp vẽ đầy hoa. Trong bưu thiếp viết: “T. à, đừng bao giờ buồn lúc mùa đông nhé, trời lạnh lắm, chúng không tan ra được đâu!”. Ừ phải, trời lạnh lắm! Làm thế nào để những nỗi buồn của tôi có thể tan ra được chứ?
Tôi sinh vào cuối tháng hai. Khoảng thời gian mà mùa xuân và những ngày nắng ấm đã bắt đầu nhen nhóm thèm khát trong lòng người. Vào lúc mười ba giờ hằng ngày, tôi ngồi uống trà trong một tiệm nhỏ ngay trong trung tâm thương mại. Phải đến tuần thứ ba, tôi mới nhận ra rằng, mình là kẻ duy nhất lạc lõng ở đây. Ở phía cửa sổ là người đàn ông quần áo chỉnh tề, cắm cúi vào máy tính xách tay, tập trung đến độ không thể ngẩng đầu lên nhìn người phục vụ để nói lời cảm ơn khi anh ta đặt ly cà phê xuống bàn. Ngay bên cạnh tôi, ba người phụ nữ trung niên văn phòng, hăm hở khoe mình giảm cân, mua ti vi màn hình phẳng, chồng tặng váy lụa Maje đến tận mấy trăm euro, mùa hè này cả nhà sẽ đi đảo Martinique... Một đám thanh niên tầm mười sáu, mười bảy tuổi ồn ào nói cười ở góc quán. Tôi đôi khi cảm thấy ganh tị với họ. Tôi gọi điện cho M. M. bảo ai cũng có những chuyện khổ sở của riêng mình. M. bận, bảo tôi đừng nghĩ vớ vẩn nữa hay thôi ngồi quán lúc nghỉ trưa, mua cà phê về văn phòng mà uống. Những chuyện nói cười, khát khao của thiên hạ hà cớ gì mà tôi phải ganh? Cuối tuần M. sẽ dắt tôi đi mua một loạt váy mùa xuân. Tôi không đi Philadelphia nữa.
Don rủ đến Barca đi. Ở đấy có nhiều nắng lắm. Don sẽ mua tapas cho tôi, tuy không miễn phí nhưng cũng không đắt là mấy. “Đồ keo kiệt!”. Tôi lại hét ầm lên. “Tapas mà chê à?”. “Về nhà đi Don, con Don đang đợi bố về”. “Không, ở Barca cũng có mùa đông”.
Tôi sơn móng tay đỏ, mặc áo vàng. M. bảo tôi đang sưởi ấm mùa đông. Tôi rúc đầu vào ngực M. Mình lấy nhau đi. M. cười. Ừ lấy đi. Lấy luôn bây giờ! Tự nhiên thấy M. bị cuốn phăng đi. Bay chới với trong không gian với nụ cười còn chưa kịp tắt trên khóe môi. Lưng M. vẫn thẳng. Mắt M. vẫn nhìn tôi. Đầu lưỡi vẫn còn tê buốt. M.!
Don kể vừa gọi điện về hỏi thăm con rồi Don im lặng. Don lại bảo hôm qua sinh nhật Breana tròn 6 tuổi. Lúc Don gọi về, vợ Don - Karen nghe máy, nhất quyết không cho nói chuyện với con. “Đáng đời!”. “Làm ơn đừng mắng!”. “Cứ mắng”. Don trầm giọng đi hẳn. “Làm thế nào để nói với Karen?”. Tôi hỏi: “Nói gì?”.
M. dắt tôi đi siêu thị. M. chỉ biết mua cà chua và thịt bò viên băm nhỏ. Tôi cười M. “Sao mà cười? Mua thêm cả phô-mai nhé. Thế mới đủ chất mà chống chọi với mùa đông”. “Ừ. Chống chọi với mùa đông”. Tôi lẩm bẩm một mình: “Chống chọi, chống chọi...”. M. rủ tôi đi chống chọi. Với nỗi sợ hãi. Với sự cô đơn. Với những cao hứng nhất thời bộc phát. Buổi tối hôm ấy, nằm bên cạnh M., tôi mơ thấy mình ngồi trước một nồi thịt bò viên hầm cà chua, à cả phô-mai nữa, to như cái vại. M. đứng sau lưng tôi, khăn buộc trên đầu hét lớn: “Cố lên! Cố lên!”. Tôi choàng mình tỉnh dậy. Ôm chặt lấy M. Nước mắt rịn ra. Ôi M.!
Tình yêu đã hết. Như thế nào là hết? Nghĩa là không còn thấy đam mê. Tôi không thôi nghĩ đến Don. Trẻ con cần có bố. Nhưng trẻ con cũng cần bố và mẹ chúng nó yêu nhau.
M. bắt đầu đi làm. Công việc của một nhân viên có trách nhiệm. M. mặc áo sơ-mi, quần u là thẳng mượt, li nào ra li nấy, xách túi da màu nâu, nhìn ra vẻ người đàn ông chững chạc, có trách nhiệm. M. là một người đàn ông chân chính. Chân chính vì hạnh phúc khi biết mình đang sống với một trách nhiệm trên vai. Buổi sáng M. đi làm, tôi pha cà phê thêm vào một nửa thìa mật ong vàng sánh. Loại mật chiết xuất từ hoa cây keo, màu tím, rất hiếm. Đấy là trên vỏ chai người ta quảng cáo thế, chắc để cho tương đương với cái giá 8 euro. Tôi thắt cà-vạt cho M. Sửa cổ áo cho M., lắng nghe M. thở nhè nhẹ vào bầu không gian lạnh quánh. Tôi nhìn M. mang giày. Mở cửa. Gió ở ngoài đùn đẩy ùa vào, thi nhau chích lên đầu những ngón chân trần.
Mùa đông rù rì. Lẩn quất.
Don đã về đến Philadelphia. Ở sân bay Don gọi điện, bảo trời mưa ghê quá, chắc chưa về nhà vội. Tôi trả lời: “Thôi đừng có kiếm cớ”. “Chắc từ nay không gọi điện nữa”. “Tại sao?”. “Mỹ với châu Âu, phí cao lắm!”. “Về nhà cài cái chương trình MSN vào máy tính cho miễn phí”. Don im lặng. Tôi im lặng. Không có chiến tranh. Không có sinh ly tử biệt. Không có bom đạn khủng bố. Không có vũ khí hóa học, quái vật ngoài hành tinh. Vậy mà im lặng đôi khi có thế giết chết người. “Thôi đi về đi! Karen có thể sẽ hiểu, có thể sẽ không hiểu. Trẻ con có thể hiểu, có thể cũng sẽ không. Nhưng dù sao, trở về để không còn xa cách nào nữa”. Tôi nói với Don, mà tưởng như đang độc thoại.
Những con đường lát gạch trong khu phố cổ phủ đầy khói lúc mùa đông. M. bảo là do sương không tan đi được. Những con đường đó làm tôi thấy mình đang sống trong ảo ảnh, và M. là một phần của nó. M. mua cho tôi một cốc vang đỏ nóng, bên cạnh một cửa hàng bán đủ loại đồ lưu niệm thập cẩm. Từ những cái hộp nhạc lò xo rè rè những bài tình ca cũ kỹ cho đến những chai rượu mùi sô-cô-la gói ghém lòe loẹt. M. nhận xét cũ mèm ra thế rồi còn bán. Tôi cười, nghĩ chắc vì đây là phố cũ. M. lại nhận xét cũ thế có khi thành mốt, thành nghệ thuật, thành lãng mạn. M. có vẻ thích thú lắm khi chỉ trích vào lãng mạn! Khói ở những con đường cũ tan dạt ra, bay về hai, ba, bốn năm hướng, để lộ những ngôi nhà mòn vẹt vì thời gian, vì hàng ngàn hàng vạn điều rủ rỉ không thành lời.
Vợ Don dọn đi khi anh trở về. Don bận tối mắt tối mũi. John chỉ lên 2. Breana lên 6, học lớp 1. Buổi sáng Don dậy lúc 5 giờ, cho bọn trẻ con đánh răng, ăn sáng, đến lớp. Buổi chiều đón chúng về, nấu cơm, tắm rửa. Don bảo cuộc sống thật hạnh phúc. Chúng là những thiên thần. Tự nhiên hai bàn tay tôi siết chặt. Tôi buột miệng hỏi có cần tôi đến giúp. “Đến đâu?”. “Đến Philadelphia, nhà Don”. Ngôi nhà màu trắng, cửa mở trông ra con đường gọn ghẽ như được vẽ ra từ trong giấc mơ. Tôi biết làm pancake buổi sáng. Biết trẻ con cần phải ăn rau củ đầy đủ. Biết trẻ con cần sự kiên nhẫn vô cùng từ người lớn. Don chúc tôi ngủ ngon bằng một nụ hôn nhẹ như thở qua điện thoại. Từ đây cách Philadelphia 6 múi giờ.
M. đang thao thao về một tổ chức xã hội đang nổi lên ở một thành phố lớn nào đó của Trung Đông. Nó ảnh hưởng đến cả bữa cơm tối lãng mạn. Dạt cả nến, cả hoa. Tôi nắm tay M. Tôi nhìn thẳng vào mắt M. Tôi để mặc cho đám tin tức về cái tổ chức xã hội của M. bay vò vè quanh tai. Đầu tôi lắc khẽ, cố để xua đi. Một hành động vô hình. Chắc M. chẳng bao giờ để ý đến. Đột nhiên M. im bặt. M. hỏi tôi có thích đi du lịch vào mùa hè không. “Đi đâu?”. “Đi đến nơi nào em muốn”. Trong đầu tôi bật ra ngay hình ảnh Philadelphia. Ngôi nhà trắng. Con đường gọn ghẽ. Hai tờ báo sáng cuộn tròn quăng trước cửa. Don và bọn trẻ. Những hình ảnh đó tới tấp bay vội vã ra khỏi nơi ẩn náu tận sâu trong đầu óc tôi như thể nếu không trốn thoát ra khỏi lúc này thì đến một vạn năm sau chúng vẫn phải còn ở nguyên chỗ ấy. M. hắng giọng. Rượu vang đỏ hết. Chúng tôi nắm tay nhau, bước đi trên con đường lát gạch lởm chởm, gập ghềnh. Đã từ rất lâu, chúng tôi không còn đặt tên cho nỗi buồn nữa. Phải, đã từ rất lâu, từ khi M. nói thủ thỉ với tôi: “Anh không đủ để lấp hết những nỗi buồn của em ư?”.
Mùa đông ẩm ướt.
“Bọn trẻ con sẽ không hiểu”. Don mở đầu e-mail như thế. Philadelphia trở lạnh. John ốm. Don ốm. Mọi thứ rối tung như món thập cẩm nào đó ở quận Mười ba Paris. Tôi bật cười. Don nhớ Paris. Paris có tôi tóc dài “không có mùi hóa chất”, hay thở dài để kiếm cớ hát những bài hát tiếng Anh thật kinh khủng. Những cuộc bỏ trốn bao giờ cũng thú vị. Vì những sợ hãi, lo lắng rất thật sẽ khiến trái tim kích thích khôn cùng. Cho đến trước khi tôi 30, hãy cố mà bỏ trốn lấy một lần. Đến một nơi xa lạ. Gặp một người xa lạ. Xao động với hắn ta. Mơ mộng với hắn ta về New Zealand, về những con cừu, về xe ngựa leng keng ngày cưới. Bất kể là thứ gì. Miễn phí mà, phải không? Đừng nắm trái tim mình bằng cả hai bàn tay siết chặt. Tôi thấy Don như thế đang đứng phía bên kia cánh cửa. Mỉm cười. M. mà biết chắc đánh Don tím người, M. nhỉ!
M. bảo tôi đưa hộ chiếu để M. làm giấy tờ cho tôi đi Mỹ vào mùa hè. Lúc M. nói, tôi đã nhìn chăm chú vào mắt anh. Tôi kiếm tìm sự nghi kị, dò hỏi, ghen tuông, hay bất kỳ một dấu chấm hỏi nào đấy cũng được. Tôi nghiêng đầu sang trái, quay mình sang phải, nắm lấy tay M. Chỉ có tiếng rè rè phát ra từ lò sưởi gắn tường. M. vừa soạn giấy tờ vừa “quảng cáo” về Philadelphia một cách nhiệt tình. Nào là Liberty Bell, và món bánh mì kẹp thịt bò và phô-mai đun chảy, cả những trung tâm thương mại nữa... M. có vẻ như đã tìm hiểu rất kỹ và rất nhiều. “Anh không thắc mắc tại sao em muốn đi Philadelphia à?”. Tay M. vẫn tiếp tục soạn giấy. “Anh nghĩ là em thích”. Mắt M. vẫn chưa ngước lên. “Nhưng tại sao lại thích thành phố ấy, mà không phải New York hay Cali?”. Tay M. vẫn tiếp tục soạn giấy. “Có bao giờ em thích gì mà cần lý do đâu nào”.
Mùa đông mưa bay lất phất.
Tôi nghe gió về sàn sạt. Cuối tháng mười một, trời đã bắt đầu có tuyết. Lúc ra đường, hai tay cứ phải ghì chặt lấy cổ áo, mặt mũi cúi gằm vì buốt. Những ngày cuối năm kề cận, M. bận túi bụi với những báo cáo tổng kết. Tối nào cũng gọi điện một lần hỏi xem hôm nay tôi có ăn đủ bữa hay không. Tôi thấy tháng mười hai hối hả ngoài cửa sổ, vậy là vội vã quay mình, giấu đầu trong lớp chăn bọc vải hoa tím ngát. Don ngày nào cũng kể chuyện trẻ con. Nào là hôm Halloween cùng trẻ con đi xin kẹo, khắc bí ngô. Breana khéo tay nhất nhà. Lễ Tạ ơn lại còn bận hơn cả, suýt nữa thì làm cháy con gà. John đã nằng nặc đòi mang cây thông về trang trí. John lý luận rằng nhà nào có cây thông sớm, ông già Noel sẽ đến sớm hơn. Don hỏi tôi đã viết thư gửi ông già Noel chưa mà sao Don chưa nhận được. Ăn ngoan, ngủ ngoan, Don sẽ để dành cho tôi một nụ hôn giao thừa thật lớn... Tôi nhìn thấy tháng mười một giãy giụa. Vậy là tôi khóc. Òa lên. Nấc lên. Tôi đổ thừa tại tháng mười một đã bỏ đi quá vội. Tôi đổ thừa tháng mười hai, người ta rủ nhau hân hoan, rủ nhau hạnh phúc. Tôi đổ thừa gió, đổ thừa mùa đông, đổ thừa cả cái lò sưởi rè rè không dứt... Ấy vậy mà không thể đổ thừa Don.
M. bảo dạo này tôi hay nói mê trong giấc ngủ nhưng nói gì thì M. không nghe rõ. Tôi lại hay giật mình hơn trước. Đừng sợ vì có M. ở bên. M. sẽ chống cả bầu trời cho tôi được an giấc. Thỉnh thoảng, tôi thích chống cằm ngắm M., nhìn bản năng đàn ông đầy trách nhiệm và che chở như một vầng hào quang bao phủ lấy anh. Tuần nào M. cũng gọi điện về Việt Nam cho gia đình, cho cả mẹ tôi. Bất kỳ một cuộc gọi nào, M. cũng kết thúc bằng câu: “Cô cứ yên tâm giữ gìn sức khỏe, con sẽ lo lắng đầy đủ cho em”. Tôi biết mình không phải là một đứa con gái ngoan nhưng đủ hiểu chuyện để cảm thấy biết ơn M. mỗi lần như thế. Mà lòng tốt ấy đôi khi như tấm vải vuông che ngang trước mắt.
Mùa đông lỡ cỡ.
Don viết một e-mail rất dài. Không rõ đâu là đầu và đâu là cuối. Chỉ có những dư âm vảng vất cứ chạy dài từ dòng chữ này sang dòng chữ khác. Don thôi không kể chuyện về trẻ con. Về thời tiết hôm nay ở Philadelphia. Về nhiệt độ ở những công trường mà Don hay phải tới. E-mail của Don đầy những chữ cái cụt ngủn. Đầy những dấu chấm cảm và chấm xuống dòng. E-mail của Don là lời chào vĩnh viễn. Giống như một buổi sớm mai thức dậy, Don mở cửa và ra đi. Đọc xong mail Don, tôi chợt nhớ đến lúc tôi mười sáu tuổi, cậu bé nhà hàng xóm gửi tặng một tấm bưu thiếp vẽ đầy hoa. Trong bưu thiếp viết: “T. à, đừng bao giờ buồn lúc mùa đông nhé, trời lạnh lắm, chúng không tan ra được đâu!”. Ừ phải, trời lạnh lắm! Làm thế nào để những nỗi buồn của tôi có thể tan ra được chứ?
Tôi sinh vào cuối tháng hai. Khoảng thời gian mà mùa xuân và những ngày nắng ấm đã bắt đầu nhen nhóm thèm khát trong lòng người. Vào lúc mười ba giờ hằng ngày, tôi ngồi uống trà trong một tiệm nhỏ ngay trong trung tâm thương mại. Phải đến tuần thứ ba, tôi mới nhận ra rằng, mình là kẻ duy nhất lạc lõng ở đây. Ở phía cửa sổ là người đàn ông quần áo chỉnh tề, cắm cúi vào máy tính xách tay, tập trung đến độ không thể ngẩng đầu lên nhìn người phục vụ để nói lời cảm ơn khi anh ta đặt ly cà phê xuống bàn. Ngay bên cạnh tôi, ba người phụ nữ trung niên văn phòng, hăm hở khoe mình giảm cân, mua ti vi màn hình phẳng, chồng tặng váy lụa Maje đến tận mấy trăm euro, mùa hè này cả nhà sẽ đi đảo Martinique... Một đám thanh niên tầm mười sáu, mười bảy tuổi ồn ào nói cười ở góc quán. Tôi đôi khi cảm thấy ganh tị với họ. Tôi gọi điện cho M. M. bảo ai cũng có những chuyện khổ sở của riêng mình. M. bận, bảo tôi đừng nghĩ vớ vẩn nữa hay thôi ngồi quán lúc nghỉ trưa, mua cà phê về văn phòng mà uống. Những chuyện nói cười, khát khao của thiên hạ hà cớ gì mà tôi phải ganh? Cuối tuần M. sẽ dắt tôi đi mua một loạt váy mùa xuân. Tôi không đi Philadelphia nữa.
Phan Ý Yên
Hồi thầy còn là chú tiểu, mỗi bốn giờ sáng lục cục thức dậy tụng kinh, sư phụ cứ tưởng chú tiểu đang sửa soạn bỏ chùa đi. Đấy là khoảng thời gian đoàn tàu sắp chạy qua chùa huýt một hồi còi nửa xua đuổi nửa mời gọi. Một đứa trẻ không biết gốc gác rất dễ sẽ nhảy lên cái đoàn tàu giữa đêm để đi tìm nơi chốn mới
Chú tiểu đã đôi lần xao động, nhưng nhờ cái điệu chào của người lái tàu đã giúp chú bình tâm trở lại. Một cái gật đầu từ trên buồng lái như dặn dò chú tiểu phía dưới hãy ở yên đấy. Sau đến kiểu chào vái tay, thầy biết mình đã được tôn kính trên con đường đạo, giờ mà xả giới thì phải làm lại từ đầu, phá bỏ hết công năng tu tập bấy lâu.
Kỷ niệm tháng 12,
Tháng mười hai thật nồng nàn yêu dấu...
Dẫu cố quên mà nhớ thật thiết tha,
Cuộc đời người là những chuyến tàu xa...
Cứ đi mãi biết bao giờ trở lại ?
Tháng mười hai hết thu vàng phai lá,
Đã qua rồi ký ức kỷ niệm xưa...
Chuyến tàu qua có dừng lại bao giờ,
Trong Đông rét một mình ai ngóng đợi ?
Thân tình xưa giờ cách xa vời vợi,
Biết khi nao đáp tạ được thâm ân ?
Bó hoa thơm ấm áp cõi hồng trần...
Trong sương sớm đôi má dường ướt đẫm !
NM
Chào nhau trong sương đêm
GN - Chiều hai bảy
tháng Chạp, sư thầy về tới chùa thấy một bó huệ trắng đặt trên tợ gỗ. Nghe chú
tiểu thưa chiều nay có một người đàn ông đến thăm chùa, dâng hoa cúng Phật. Người
đó sao? Chú tiểu nghĩ một lúc mới nhớ ra, à, ông ấy bảo làm nghề lái tàu hỏa. Vị
thí chủ nhắn gì nữa không? Thưa thầy, hình như không, ông về lúc nào con cũng
không hay.
Thầy cho phép đệ tử ra ngoài. Cái chú tiểu này chắc ham
chơi nên chẳng thiết tha đón khách, hoặc cũng có thể vị thí chủ kia vội quá
không ở chơi đợi thầy được. Tiếc quá, lâu nay thầy mong gặp người lái tàu mà giờ
người ấy đến chùa lại nhằm lúc thầy vắng. Thôi thì tùy duyên. Cuối năm, thầy
trò ở chùa vẫn thư thả mặc nhiên như giao thời vô thường, còn ngoài kia dân
tình ai cũng bận rộn.
*
Lối ra đài Quan Âm sương phủ mỏng trên những lớp cỏ.
Quanh năm hầu như đều thế, có sương, lúc ba giờ sáng, khi sư thầy thức dậy đi
thắp hương quanh chùa để chuẩn bị tụng kinh. Vừa đi, thầy vừa niệm: Tùng
triêu Dần đán trực chí mộ, nhất thế chúng sanh tự hồi hộ, nhược ư túc hạ táng kỳ
hình, nguyện nhữ tức thời sanh Tịnh độ (Từ sáng giờ Dần suốt đến tối, hết
thảy chúng sanh tự giữ mình, nếu lỡ mất mạng dưới chân tôi, cầu nguyện tức thì
sanh Tịnh độ). Bài kệ trong sách Tỳ ni nhật dụng thiết yếu thầy thuộc
lòng từ thuở bắt đầu học đạo.
Dường như thời khắc đó loài côn trùng đang ngủ, thầy không nghe được tiếng rỉ rả nào. Chỉ có một tiếng còi tàu hú rất gần. Tiếng hú ngắn, vừa đủ cho những ai đang đến gần đường ray nghe được, ai ngủ rồi thì không bị đánh thức.
Vùng bán sơn địa này mấy ai dậy giữa đêm, chỉ có thầy công phu khuya. Ngay cả đoàn tàu chạy qua đây, hành khách cũng không nhiều người thức, chỉ có người lái tàu vẫn phải tỉnh táo.
Hai con người đã nhìn thấy nhau giữa đêm.
Và họ đã chào nhau. Trong sương đêm.
Kiểu chào cũng có đổi khác theo thời gian. Lúc thầy còn là chú tiểu mười hai tuổi, chú tiểu khi ấy đã cúi đầu chào người lái tàu. Người lái tàu hồi đó còn trẻ, cũng gật đầu chào lại.
Sau thọ giới Sa-di, chỏm tóc trên đầu chú tiểu đã được cạo sạch. Người lái tàu và chú Sa-di đưa tay trái lên vẫy chào.
Đến lúc thầy đã thọ Tỳ-kheo, mỗi lần thấy nhau cả thầy cả người lái tàu đều đưa một tay lên ngực, các ngón tay khép khít, cung cách như đang vái nhau, rất khẽ.
Thầy có cảm giác đoạn qua đây người lái cho tàu chậm lại. Chỉ vài giây lướt qua, với một khoảng cách không quá gần không quá xa, đủ nhận ra khuôn mặt của nhau và nhìn thấy nụ cười nhau.
Thường mỗi tuần, vào đêm thứ Bảy rạng sáng Chủ nhật, thầy và người lái tàu lại nhìn thấy nhau. Cái thời gian biểu lặp đi lặp lại khiến thầy nghĩ hẳn người lái tàu phải là một người cô đơn lắm. Sao cứ phải nhận lấy những ngày cuối tuần ngồi buồng lái, chắc là không vợ con ít bạn bè. Ý nghĩ đó có dấy lên trong thầy chút thương cảm, và thầy mong có ngày gặp được người lái tàu.
Dường như thời khắc đó loài côn trùng đang ngủ, thầy không nghe được tiếng rỉ rả nào. Chỉ có một tiếng còi tàu hú rất gần. Tiếng hú ngắn, vừa đủ cho những ai đang đến gần đường ray nghe được, ai ngủ rồi thì không bị đánh thức.
Vùng bán sơn địa này mấy ai dậy giữa đêm, chỉ có thầy công phu khuya. Ngay cả đoàn tàu chạy qua đây, hành khách cũng không nhiều người thức, chỉ có người lái tàu vẫn phải tỉnh táo.
Hai con người đã nhìn thấy nhau giữa đêm.
Và họ đã chào nhau. Trong sương đêm.
Kiểu chào cũng có đổi khác theo thời gian. Lúc thầy còn là chú tiểu mười hai tuổi, chú tiểu khi ấy đã cúi đầu chào người lái tàu. Người lái tàu hồi đó còn trẻ, cũng gật đầu chào lại.
Sau thọ giới Sa-di, chỏm tóc trên đầu chú tiểu đã được cạo sạch. Người lái tàu và chú Sa-di đưa tay trái lên vẫy chào.
Đến lúc thầy đã thọ Tỳ-kheo, mỗi lần thấy nhau cả thầy cả người lái tàu đều đưa một tay lên ngực, các ngón tay khép khít, cung cách như đang vái nhau, rất khẽ.
Thầy có cảm giác đoạn qua đây người lái cho tàu chậm lại. Chỉ vài giây lướt qua, với một khoảng cách không quá gần không quá xa, đủ nhận ra khuôn mặt của nhau và nhìn thấy nụ cười nhau.
Thường mỗi tuần, vào đêm thứ Bảy rạng sáng Chủ nhật, thầy và người lái tàu lại nhìn thấy nhau. Cái thời gian biểu lặp đi lặp lại khiến thầy nghĩ hẳn người lái tàu phải là một người cô đơn lắm. Sao cứ phải nhận lấy những ngày cuối tuần ngồi buồng lái, chắc là không vợ con ít bạn bè. Ý nghĩ đó có dấy lên trong thầy chút thương cảm, và thầy mong có ngày gặp được người lái tàu.
*
Thế mà chiều nay người ấy chủ động đến chùa thầy lại đi khỏi.
Thầy cắm bó huệ trắng lên bàn chính giữa, ngay trong chánh điện, không quên nguyện cho người lái tàu được an lành.
Lật lịch, ba hôm nữa là giao thừa, đúng vào đêm thứ Bảy, là ca làm việc của vị thí chủ. Như thế thì thầy và người lái tàu sẽ được chào nhau vào ngày đầu năm mới.
Thầy cảm nhận rõ sự tất bật từ những chuyến tàu chạy qua bên vườn chùa. Những nhốn nháo lố nhố chật chội trên toa mấy ngày cận Tết, khác hẳn ngày thường. Nhưng thầy cũng thấy xốn xao vui lây niềm vui của những người được về quê đón Tết. Thỉnh thoảng thoáng qua cửa toa một cành đào hồng trên chuyến tàu vào Nam, hay một chậu quất chở ngược ra Bắc. Thầy vui, như ngày xưa còn nhỏ ở chùa nhìn thấy máy bay lướt qua bầu trời. Chỉ một vài khoảnh khắc đó thôi mà như thấy cả sự chuyển động bên ngoài kỳ vĩ. Ít ra nó làm cho cái sự yên tĩnh ở ngôi chùa này bớt cô quạnh. Nhất là trong những ngày năm cùng tháng tận, hoa trên tàu như gợi nỗi tha hương.
Thầy không biết quê hương. Ngài sư phụ đã nhận được thầy trên thềm hiên ngôi chùa này, lúc đó thầy mới sanh được vài ba tháng. Lớn lên thầy nhận đất Phật làm quê hương.
Thế mà chiều nay người ấy chủ động đến chùa thầy lại đi khỏi.
Thầy cắm bó huệ trắng lên bàn chính giữa, ngay trong chánh điện, không quên nguyện cho người lái tàu được an lành.
Lật lịch, ba hôm nữa là giao thừa, đúng vào đêm thứ Bảy, là ca làm việc của vị thí chủ. Như thế thì thầy và người lái tàu sẽ được chào nhau vào ngày đầu năm mới.
Thầy cảm nhận rõ sự tất bật từ những chuyến tàu chạy qua bên vườn chùa. Những nhốn nháo lố nhố chật chội trên toa mấy ngày cận Tết, khác hẳn ngày thường. Nhưng thầy cũng thấy xốn xao vui lây niềm vui của những người được về quê đón Tết. Thỉnh thoảng thoáng qua cửa toa một cành đào hồng trên chuyến tàu vào Nam, hay một chậu quất chở ngược ra Bắc. Thầy vui, như ngày xưa còn nhỏ ở chùa nhìn thấy máy bay lướt qua bầu trời. Chỉ một vài khoảnh khắc đó thôi mà như thấy cả sự chuyển động bên ngoài kỳ vĩ. Ít ra nó làm cho cái sự yên tĩnh ở ngôi chùa này bớt cô quạnh. Nhất là trong những ngày năm cùng tháng tận, hoa trên tàu như gợi nỗi tha hương.
Thầy không biết quê hương. Ngài sư phụ đã nhận được thầy trên thềm hiên ngôi chùa này, lúc đó thầy mới sanh được vài ba tháng. Lớn lên thầy nhận đất Phật làm quê hương.
Hồi thầy còn là chú tiểu, mỗi bốn giờ sáng lục cục thức dậy tụng kinh, sư phụ cứ tưởng chú tiểu đang sửa soạn bỏ chùa đi. Đấy là khoảng thời gian đoàn tàu sắp chạy qua chùa huýt một hồi còi nửa xua đuổi nửa mời gọi. Một đứa trẻ không biết gốc gác rất dễ sẽ nhảy lên cái đoàn tàu giữa đêm để đi tìm nơi chốn mới
Chú tiểu đã đôi lần xao động, nhưng nhờ cái điệu chào của người lái tàu đã giúp chú bình tâm trở lại. Một cái gật đầu từ trên buồng lái như dặn dò chú tiểu phía dưới hãy ở yên đấy. Sau đến kiểu chào vái tay, thầy biết mình đã được tôn kính trên con đường đạo, giờ mà xả giới thì phải làm lại từ đầu, phá bỏ hết công năng tu tập bấy lâu.
Nghề lái tàu chắc là chán lắm? Thầy muốn gặp người ta chỉ
để hỏi một câu đó thôi. Một hành trình lặp đi lặp lại không gì đổi khác, một
cái khoang nhỏ tự đóng mình trong đó với sự canh chừng đầy căng thẳng.
Thầy cũng đóng mình trong ngôi chùa đó thôi
Thậm chí ngôi chùa này còn không có một hành trình nào cả.
Thầy và người lái tàu, hai con người buộc giữ mình trong hai khoảng không cố định. Một cái động lướt qua một cái tĩnh. Cái động làm cho cái tĩnh đỡ vắng lặng. Cái tĩnh của thầy cũng giúp cho cái động ổn định trên hành trình của nó. Bốn giờ sáng, thời điểm người ta rất dễ bị chìm vào giấc ngủ. Người lái tàu qua đây nhớ ra phải tỉnh táo để chào thầy một cái. Thành ra, cả hai người như mang ơn nhau, có duyên với nhau trên hành trình của mình.
Qua giao thừa, thầy ngồi uống trà khai xuân. Đây là đêm duy nhất trong năm có nhiều người thức. Một khởi đầu năm mới thức đón những tinh hoa ban mai. Thầy cũng thức trắng để đợi người lái tàu.
Lúc thầy cắm nhang vào chiếc lư ở đài Quán Âm chợt giật mình nghe tiếng còi tàu. Tiếng còi khác những lần trước, réo vang hơn, sảng khoái. Bắt đầu một năm cái gì cũng mang tín hiệu mới. Nhưng đó không phải người lái tàu thường chào thầy. Ngày Tết, ngành đường sắt thay đổi lịch làm việc là chuyện bình thường.
Thầy vẫn đưa tay lên chào đoàn tàu, dù không có bàn tay nào trên kia chào lại.
Tết, người ta có thể nghỉ ngơi để vui xuân, chùa thì vẫn khói hương tụng kinh như thường. Bắt đầu từ ngày mùng một là ngày vía ngài Di Lặc - Đức Phật vị lai biểu thị niềm lạc quan hạnh phúc. Nếp quen bốn giờ sáng dậy tụng kinh thầy vẫn giữ, không có nghỉ Tết
Đã hai mươi ba năm thầy biết người lái tàu, một quãng thời gian dài trong đời người. Tàu lướt qua nhanh, thầy chỉ thoáng thấy gương mặt mà không nhìn được mái tóc người lái tàu, có lẽ ông ta đã già, đã nghỉ hưu. Cũng có thể ông chỉ nghỉ phép trong dịp Tết này. Hay vì một sự cố nào đó trên đường ray ám ảnh buộc ông phải nghỉ dài ngày để tĩnh tâm.
Hết Tết, vẫn chưa được chào người lái tàu, thầy dò la thông tin xem mấy bữa trước có sự cố tàu hỏa nào không. Tin tức ngành đường sắt ngày Tết ngoài chuyện hành khách đông đúc không thấy có gì trầm trọng. Tất nhiên có nhiều chuyện trong ngành chỉ biết với nhau, thậm chí chỉ những người trong khoang lái biết thôi.
Hoa huệ của vị thí chủ lái tàu đem cúng đã tàn. Ngày đem bình xuống súc rửa thầy nghĩ thôi thì dù sao người lái tàu cũng không phải rong ruổi trên hành trình quen thuộc mấy ngày Tết. Có khi vị thí chủ được ăn Tết ấm cúng rồi cũng nên.
Phải chăng thầy và người lái tàu chỉ có duyên chào nhau mà không thể bắt tay nhau, không nói được câu nào với nhau.
Thầy cũng đóng mình trong ngôi chùa đó thôi
Thậm chí ngôi chùa này còn không có một hành trình nào cả.
Thầy và người lái tàu, hai con người buộc giữ mình trong hai khoảng không cố định. Một cái động lướt qua một cái tĩnh. Cái động làm cho cái tĩnh đỡ vắng lặng. Cái tĩnh của thầy cũng giúp cho cái động ổn định trên hành trình của nó. Bốn giờ sáng, thời điểm người ta rất dễ bị chìm vào giấc ngủ. Người lái tàu qua đây nhớ ra phải tỉnh táo để chào thầy một cái. Thành ra, cả hai người như mang ơn nhau, có duyên với nhau trên hành trình của mình.
Qua giao thừa, thầy ngồi uống trà khai xuân. Đây là đêm duy nhất trong năm có nhiều người thức. Một khởi đầu năm mới thức đón những tinh hoa ban mai. Thầy cũng thức trắng để đợi người lái tàu.
Lúc thầy cắm nhang vào chiếc lư ở đài Quán Âm chợt giật mình nghe tiếng còi tàu. Tiếng còi khác những lần trước, réo vang hơn, sảng khoái. Bắt đầu một năm cái gì cũng mang tín hiệu mới. Nhưng đó không phải người lái tàu thường chào thầy. Ngày Tết, ngành đường sắt thay đổi lịch làm việc là chuyện bình thường.
Thầy vẫn đưa tay lên chào đoàn tàu, dù không có bàn tay nào trên kia chào lại.
Tết, người ta có thể nghỉ ngơi để vui xuân, chùa thì vẫn khói hương tụng kinh như thường. Bắt đầu từ ngày mùng một là ngày vía ngài Di Lặc - Đức Phật vị lai biểu thị niềm lạc quan hạnh phúc. Nếp quen bốn giờ sáng dậy tụng kinh thầy vẫn giữ, không có nghỉ Tết
Đã hai mươi ba năm thầy biết người lái tàu, một quãng thời gian dài trong đời người. Tàu lướt qua nhanh, thầy chỉ thoáng thấy gương mặt mà không nhìn được mái tóc người lái tàu, có lẽ ông ta đã già, đã nghỉ hưu. Cũng có thể ông chỉ nghỉ phép trong dịp Tết này. Hay vì một sự cố nào đó trên đường ray ám ảnh buộc ông phải nghỉ dài ngày để tĩnh tâm.
Hết Tết, vẫn chưa được chào người lái tàu, thầy dò la thông tin xem mấy bữa trước có sự cố tàu hỏa nào không. Tin tức ngành đường sắt ngày Tết ngoài chuyện hành khách đông đúc không thấy có gì trầm trọng. Tất nhiên có nhiều chuyện trong ngành chỉ biết với nhau, thậm chí chỉ những người trong khoang lái biết thôi.
Hoa huệ của vị thí chủ lái tàu đem cúng đã tàn. Ngày đem bình xuống súc rửa thầy nghĩ thôi thì dù sao người lái tàu cũng không phải rong ruổi trên hành trình quen thuộc mấy ngày Tết. Có khi vị thí chủ được ăn Tết ấm cúng rồi cũng nên.
Phải chăng thầy và người lái tàu chỉ có duyên chào nhau mà không thể bắt tay nhau, không nói được câu nào với nhau.
*
Từ cái Tết đó, phải thêm mười năm sau thầy mới lại nhìn
thấy người lái tàu và biết tên ông, thậm chí thấy rõ hơn khuôn mặt từng thoáng
qua sau tấm kính trong. Một tấm hình bán thân đen trắng kèm theo bài báo tưởng
niệm người lái tàu cần mẫn.
“Kỷ niệm đáng nhớ nhất trong ba mươi sáu năm làm nghề lái
tàu của ông là lần kịp hãm phanh cứu sống một đứa bé sơ sinh bị bỏ rơi giữa hai
đường ray. Người lái tàu đã bồng đứa bé ra từ dưới đầu máy, và gửi vào một ngôi
chùa. Trên hành trình chạy tàu, qua chùa, ông vẫn nhìn được sự trưởng thành của
đứa bé mình từng cứu sống, bây giờ đã là sư thầy. Nhưng người lái tàu không gặp
lại sư thầy để cho biết chuyện xưa, bởi ông không muốn sự xuất hiện của mình
làm xáo động con đường đang đi của người kia. Hơn ai hết, người lái tàu hiểu một
hành trình khi bị trật ray nguy hiểm đến nhường nào”.
Bức
ảnh in kèm bài báo chụp người lái tàu mỉm cười, đưa tay lên khép ngón như đang
vái chào
Thầy cũng đưa tay lên chào bức hình. Trong đêm sương đẫm.
Hoàng Công Danh
